En marzo de 1809, durante a ocupación francesa, Muros era unha vila próspera. Porto refuxio de numerosos barcos internacionais e con ligazóns de comercio. Os franceses non chegarán ata alí.
Ata que un día a poboación civil viviu un dramático episodio de terror colectivo. 👇
Trala derrota de Moore, o exército galego, comandado por Pedro Caro, marqués de La Romana, ficara diezmado. Romana evitaba a confrontación directa co francés, e designou comisionados que se desprazaran polo país para crear 'Alarmas', guerrillas para hostigar o inimigo.
Un deles era Manuel Taboada, xuíz de Cotobade. Un tipo bastante negado ao que se lle amotinaron ata os do seu propio partido xudicial. Taboada, xunto co padre Romero, do que falaremos outro día, dirixiuse a Muros co obxectivo de alzar o estremo occidental de Galicia.
En Noia, o Taboada fíxose coa recadación que ía para os franceses, 82.000 reais, e con ela embarcaron para Muros, onde foron moi ben acollidos. As autoridades, cunha inocencia pasmosa, entregáronlles todos: as armas, o castelo, o control da vila enteira.
O padre Romero marchou nun barco a buscar as fragatas inglesas pola costa galega para obter armas. Entrementres, Taboada púxose a organizar a 'Alarma'. A idea dalgúns era organizala fóra da vila, nun espazo 'neutral'. Pero o xuiz empeñouse en que tiña que facerse na vila.
Hai que poñerse na época. Franceses e galegos espiábanse de continuo. Vilas, campos, tabernas eran un coadoiro. Uns e outros sabíanse todos os movementos.
Por iso os franceses decidiron actuar. Había que evitar a constitución da Alarma e a chegada das armas inglesas.
O 25 de marzo a columna francesa sae de Santiago. A noticia corre como a pólvora. Muros non está preparada para se defender. Comeza a correr a histeria colectiva.
A xente quere marchar coas súas cousas de valor. Taboada, con partidas armadas pola rúa, prohíbello.
Estamos vivindo algo terrible. Xa é 26 pola mañá.
Os veciños de Muros saben exactamente por onde veñen os franceses, pero Taboada dilles que confía nos seus. A xente entra en pánico.
Os vellos, as mulleres, os nenos, os enfermos tentan escapar para o monte ou embarcar.
Partidas armadas traen de novo a toda a xente á vila baixo ameaza de fusilamento e de confiscación dos seus bens. A xente chora, berra, protesta. Están encerrados na súa propia casa. Saben o que fan os franceses.
Saben que poden morrer.
E aparecen os franceses. A dirección da Alarma é inexistente. As armas inglesas non chegan. A xente de Serres e Carnota, coñecedores do monte, combaten desde as alturas. Pero os de Muros abandonan. Os franceses entran a coitelo e arrasan toda a vila, provocando o pánico xeral.
Cando ven que os de Muros retroceden, os paisanos de Carnota e Serres deciden abandonar tamén.
E Taboada? Despois da cagada, Taboada tenta fuxir por mar. Pero róubanlle os 82.000 reás!
Muros arde de arriba abaixo. Por sorte, só se rexistran 8 mortos. A masacre puido ser maior.
Tivo esta derrota algo que ver coa batalla conservada na tradición oral de Carnota?
Perseguirían os franceses á partida de carnotáns ata o Bico do Santo do que falei o outro día tralos sucesos do 26 de marzo de 1809? Nada fica na documentación.
Esta historia é reveladora do clima de terror que xenera a presencia dun exército hostil nun territorio, e de como moitas veces a poboación civil é empregada como refén doutros intereses.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
Nunha guerra os exércitos operan de múltiples xeitos.
Na Guerra da Independencia, en xaneiro de 1809, as tropas británicas foron evacuadas de emerxencia na Coruña, nunha situación con moitos paralelos con Dunquerque (1940).
Pero non todos os barcos marcharon.
Os franceses tomaron Galicia cun importante exército de terra. Pero carecían dunha forza naval.
E o mar en Galicia converteuse nun espazo incrible de resistencia e reacción. Con miles de historias incribles.
Vouvos contar unha que se cadra vos resulte familiar para estes días.
O goberno británico deu instruccións para que uns cantos barcos de guerra patrullaran o litoral, obtendo información e apoiando posibles focos de insurxencia.
Barcos como a fragata Endymion, a Loire, o Statira, o Plover, o Lively, Venus...
Vendo a guerra desde a distancia.
A primeira poeta (coñecida) en galego apelídase "de Castro", pero non se chama Rosalía! Foi 1 gran dama do Renacemento e demostrou unha técnica poética notable.
E garda un misterio non resolto ata hoxe. Pero misterio, misterio...
Vouvos falar de Isabel de Castro e Andrade.
👇
Isabel era un puro retrato da alta aristocracia europea da época. Ela, da poderosa casa de Lemos, señores da Galicia interior; casou co conde de Altamira, poderoso señor da Galicia oceánica. Pasou longas estadías en Portugal e en Italia que a deberon marcar na súa cultura.
Neses ambientes cultos e cortesáns foi como coñeceu a Alonso de Ercilla, o autor do épico poema La Araucana que narra a conquista de Chile, e unha das grandes obras en español do Renacemento.
Desa amizade naceu o único poema en galego que conservamos de Isabel de Castro.
A maxia só existe nas nosas cabezas, que xa é lugar ben grande no que vivir.
Só coñezo un lugar no que a maxia, ou a fantasía, entran no noso mundo. Cando menos, o máis parecido que coñezo eu a iso. É na Santa Mariña de Allariz.
E vouvos explicar por que (moi persoal).
Levo visitando a Santa Mariña desde hai moitos anos, percorrendo os misteriosos antigos espazos arqueolóxicos da parroquia que se foron engadindo á súa tradición.
E hai algo sinxelo, fermoso que sucede sempre que vou.
Fermoso, e estraño.
Sempre hai un canciño preto da igrexa de Santa Mariña.
Un canciño solto.
Amigable. Amistoso. Aparece cando chegas. Róndate mentres das a volta á igrexa, visitas o ábside, bebes na fonte.
Non hai dúbida de que un dos aspectos máis interesantes -e de vertixe- destes días foi a sensación de aceleración das redes sociais. Percibiamos en directo como se multiplicaban as interaccións máis alá das nosas mallas sociais habituais. As barreiras habituais escachaban!
Barreiras xeneracionais, territoriais... todas esas fronteiras invisibles das nosas redes esgazábanse. Esta formación de 'comunidades efémeras' é unha das características máis notables das redes. Pero poucas veces un ten a sensación de que a marea o rodea por todas partes.
A principal característica é a multiplicación do 'engagement', nomeadamente dos likes, pero tamén dos comentarios. Esa necesidade de tocarnos virtualmente, de facer parte do mesmo, de sentirnos de súpeto nun espazo común; poucas veces se percibe esa intensidade.
Se cadra non saibas que o Parlamento de Galicia ten superpoderes que só se activan en momentos de especial gravidade para o país.
Un dos máis destacados é o poder de DETER o TEMPO. 👇
O 23 de xuño de 1982 foi un deses días.
O Pazo de Xelmírez, a sede provisional do Parlamento, vivía un día turbulento. Debía aprobar a cidade na que estarían asentadas as institucións autonómicas. Saltaba aquí unha das tensións endémicas da Galicia moderna: a capitalidade.
O bando coruñés, encabezado por Francisco Vázquez, remexíase coma un gato co bandullo para riba ante o feito de que Santiago concentrara o poder autonómico. O pleno comezou ás 11 da mañá e foi turbulento, con moito teatro, paroxismo e enfrontamentos.
Esta é a representación máis antiga dos hórreos de estilo galego. Está nas Cantigas de Santa María. Parécense aos actuais pero hai diferencias. Faltan os adornos (cruces, lampións, etc...), teñen fermosos capiteis e basas decorados pero comparten certo toque vintage! 👇
Mirade eses arcos de ferradura! Teñen unha longa tradición na nosa arte tardoantiga (Bande, Celanova), pero no século XIII xa estaban en desuso nas construcións relixiosas cristiás. Pero na arquitectura popular se cadra seguían usándose.
Que eu saiba, aínda non temos evidencias arqueolóxicas para este tipo de hórreos medievais. Pero eses arcos desvelan a capacidade das sociedades campesiñas para preservaren formas e estilos antigos e facer dun graneiro un pequeno monumento familiar con moita memoria. Así seguen.