A primeira poeta (coñecida) en galego apelídase "de Castro", pero non se chama Rosalía! Foi 1 gran dama do Renacemento e demostrou unha técnica poética notable.
E garda un misterio non resolto ata hoxe. Pero misterio, misterio...
Vouvos falar de Isabel de Castro e Andrade.
👇
Isabel era un puro retrato da alta aristocracia europea da época. Ela, da poderosa casa de Lemos, señores da Galicia interior; casou co conde de Altamira, poderoso señor da Galicia oceánica. Pasou longas estadías en Portugal e en Italia que a deberon marcar na súa cultura.
Neses ambientes cultos e cortesáns foi como coñeceu a Alonso de Ercilla, o autor do épico poema La Araucana que narra a conquista de Chile, e unha das grandes obras en español do Renacemento.
Desa amizade naceu o único poema en galego que conservamos de Isabel de Castro.
O poema, impreso tal e como vedes aquí na edición príncipe de La Araucana impresa en Madrid 1589, revela as relacións portuguesas de Isabel de Castro, que era unha boa poeta e... que había menos parvada e prexuízo que hoxe co tema das linguas.
Pero eu prometín un misterio. E vou cumprir.
Un bo misterio, dos de verdade.
Porque de Isabel só conservamos dous poemas: un en castelán e este en galego que vos amosei.
Pero había moitos, moitos máis en galego. Isabel de Castro escribiu un cancioneiro completo, parece ser que moi notable.
De feito, pode que siga existindo.
A noticia (e o despiste) debémosllo ao xornalista e investigador Juan Pérez de Guzmán. Foi el quen localizou, entre os códices da letra M da sala de manuscritos da @BNE_biblioteca un conxunto de sonetos de Isabel. Pero anotou mal a sinatura do manuscrito e xa nunca máis o atopou.
Desde entón, xa ten habido uns cantos investigadores galegos que teñen explorado os fondos da @BNE_biblioteca na procura dese cobizado conxunto poético. Eu mesmo participei unha vez na cacería, deixando os ollos nos manuscritos.
Que eu saiba os outros poemas de Isabel de Castro e Andrade aínda non apareceron. Pode que o fagan, mesmo noutro lugar. Entrementres déixovos cun poema dedicado a ela que xoga con outra chiscadela familiar dos Lemos. O poema eloxioso que lle fixo Juan de Vadillo.
Vese que as Lemos, dous séculos despois da loira Inés de Castro, mantiñan a marca da Casa. 😉
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
A maxia só existe nas nosas cabezas, que xa é lugar ben grande no que vivir.
Só coñezo un lugar no que a maxia, ou a fantasía, entran no noso mundo. Cando menos, o máis parecido que coñezo eu a iso. É na Santa Mariña de Allariz.
E vouvos explicar por que (moi persoal).
Levo visitando a Santa Mariña desde hai moitos anos, percorrendo os misteriosos antigos espazos arqueolóxicos da parroquia que se foron engadindo á súa tradición.
E hai algo sinxelo, fermoso que sucede sempre que vou.
Fermoso, e estraño.
Sempre hai un canciño preto da igrexa de Santa Mariña.
Un canciño solto.
Amigable. Amistoso. Aparece cando chegas. Róndate mentres das a volta á igrexa, visitas o ábside, bebes na fonte.
Non hai dúbida de que un dos aspectos máis interesantes -e de vertixe- destes días foi a sensación de aceleración das redes sociais. Percibiamos en directo como se multiplicaban as interaccións máis alá das nosas mallas sociais habituais. As barreiras habituais escachaban!
Barreiras xeneracionais, territoriais... todas esas fronteiras invisibles das nosas redes esgazábanse. Esta formación de 'comunidades efémeras' é unha das características máis notables das redes. Pero poucas veces un ten a sensación de que a marea o rodea por todas partes.
A principal característica é a multiplicación do 'engagement', nomeadamente dos likes, pero tamén dos comentarios. Esa necesidade de tocarnos virtualmente, de facer parte do mesmo, de sentirnos de súpeto nun espazo común; poucas veces se percibe esa intensidade.
Se cadra non saibas que o Parlamento de Galicia ten superpoderes que só se activan en momentos de especial gravidade para o país.
Un dos máis destacados é o poder de DETER o TEMPO. 👇
O 23 de xuño de 1982 foi un deses días.
O Pazo de Xelmírez, a sede provisional do Parlamento, vivía un día turbulento. Debía aprobar a cidade na que estarían asentadas as institucións autonómicas. Saltaba aquí unha das tensións endémicas da Galicia moderna: a capitalidade.
O bando coruñés, encabezado por Francisco Vázquez, remexíase coma un gato co bandullo para riba ante o feito de que Santiago concentrara o poder autonómico. O pleno comezou ás 11 da mañá e foi turbulento, con moito teatro, paroxismo e enfrontamentos.
Esta é a representación máis antiga dos hórreos de estilo galego. Está nas Cantigas de Santa María. Parécense aos actuais pero hai diferencias. Faltan os adornos (cruces, lampións, etc...), teñen fermosos capiteis e basas decorados pero comparten certo toque vintage! 👇
Mirade eses arcos de ferradura! Teñen unha longa tradición na nosa arte tardoantiga (Bande, Celanova), pero no século XIII xa estaban en desuso nas construcións relixiosas cristiás. Pero na arquitectura popular se cadra seguían usándose.
Que eu saiba, aínda non temos evidencias arqueolóxicas para este tipo de hórreos medievais. Pero eses arcos desvelan a capacidade das sociedades campesiñas para preservaren formas e estilos antigos e facer dun graneiro un pequeno monumento familiar con moita memoria. Así seguen.
Este Nadal o Colectivo A Rula publicou un agasallo marabilloso: a identificación preto do Ulla dun santuario rupestre activo durante miles de anos: conpetróglifos da Idade do Bronce, un barco, inscricións romanas e posteriores. E hai algo moi fermoso. 👇 culturagalega.gal/noticia.php?id…
Atoparon algo case único: no medio das combinacións circulares prehistóricas, 1 inscrición de época romana. Dicía isto:
"Titus Aulius Arcisus realizou libremente esta dedicación para Diana como consecuencia dunha visión (un soño, algo revelado)". (Trad. e imaxes de J.M.Abascal)
DUNHA VISIÓN.
E aquí vén unha historia ben bonita aínda por escribir.
Ao señor Arciso, un paisano con nome celta, a deusa manifestouselle como fan os deuses, a través dun soño, dun trance ou similar. É a práctica da incubatio, habitual nas sociedades antigas.
En 1804 Lucas Labrada, un ilustrado de orixes modestas, publicou unha obra decisiva para coñecer a Galicia do século XVIII. Era a 'Descripción Económica do Reino de Galicia'. Labrada, seguidor de Adam Smith, escribiu unha obra monumental chea de mensaxes para o futuro. 👇
Este home, que traballou de porteiro do Consulado da Coruña, intercalaba citas clásicas que resumían o espírito do que procuraba. Hoxe só vou mencionarvos dúas. Unha nesta mesma portada, que é toda unha declaración de principios:
"O [fortunatos, nimium,] sua si bona norint"
É unha cita famosísima das Xeórxicas de Virxilio, que quere dicir: "Que felices serían os labregos se coñeceran canta sorte teñen!". Labrada defendía a unificación da tenencia da terra e do seu cultivo, a racionalización e mellor explotación dos recursos agrícolas.