Thread by @MarathaArms

तलवारींचे प्रकार!!! एकूण तलवारींचे प्रकार किती आहेत असे पेजवरील एका मित्राने मेसेज पाठवला आहे. तर, तलवारींचे प्रकार हा पुन्हा विवादास्पद विषय असून वेगवेगलर तज्ञ, अभ्यासक आणि संग्रहालय संकलक यांच्यात मतांतरे आहेत.

#मराठी #मराठा #इतिहासमहाराष्ट्राचा #इतिहास #History #india

आपापल्या परीने तलवारींचे प्रकार, उपप्रकार आणि देश-परिस्थिती-घडण या प्रमाणे त्यात कमी-अधिक संख्या दिसून येते. मुळात, तलवारींचे प्रकार किती अशी वर्गवारी करणे यापेक्षा तलवारींची कार्यशैली काय यावरून मुख्य प्रकार ठरवून,

मग त्यातील वेगवेगळ्या घडण याप्रमाणे उपप्रकार किंवा variant ठरवावेत असे आमचे मत आहे. जगातील प्रमुख तज्ञ किंवा संकलक हे ही अशीच वर्गवारी करतात. नाहीतर, या विषयाला निश्चित स्वरूप आणि पूर्णत्व यावयाचे नाही. विषय मोठा आहे, तरी आपण आज तलवारींचे कार्यशैली बध्द मुख्य प्रकार पाहू:

१. खुपसणे म्हणजे thrusting
२. कापणे म्हणजे cutting
३. तोडणे म्हणजे chopping

असे मुख्यत्वे तीन प्रकार करता येतील.

१. खुपसणे thrusting प्रकारच्या तलवारी हे मुख्यत्वे पायदाळ सैनिक आणि फौजेची पहिली फळी व शेवटची फळी म्हणजे चोर फळी वापरते. इंग्रज अशा तलवारींचे मुख्यत्वे वापर करत.

खूपसल्यावर रक्तस्त्राव होऊन शत्रू जायबंदी करणे आणि शत्रू सैन्याला खिंडार पाडणे हे आघाडीची फौज करत असे.

२. कापणे cutting प्रकारच्या तलवारीचे कार्य कातडी सोलणे, शरीराच्या मांसात खोल जखम करणे, वर्मी म्हणजे डोक्याला किंवा हृदयाला घाव घालणे हे होत.

मराठ्यांच्या आणि सर्वसाधारण भारतीय लढवय्या समाज यांचा प्रामुख्याने वापर करत. सैन्याची बिनीची फौज आणि प्रमुख लढवय्ये यांचा वापर करत. धोप, फिरंग, शमशेर, इत्यादी

३. तोडणे म्हणजे chopping प्रकारच्या तलवारी हे संवरच्या शत्रूला कायमस्वरूपी पांगळे करणे किंवा ठार मारणे

याकरिता वापरल्या जात. यांची पाती रुंद आणि जाडीही जास्त असे. एखादा अवयव कायमचा निकामी करणे हे अशा तलवारींचे मुख्य कार्य आहे. रोमन आणि ग्रीक ग्लेडीएटर्स, खंडा, खड्ग, सोसूनपट्टा असे काही उपप्रकार यात समाविष्ट आहेत.

अजून विस्ताराने, पुन्हा कधीतरी .....

छायाचित्र: लंडनमधील नामांकित जेम्स पॅलेस संग्रहालयातील यादीत समाविष्ट श्रीमंत छत्रपती शिवाजी महाराजांची जगदंबा तलवार. साभार: महाराष्ट्र टाईम्स

#मराठी #मराठा #maratha #marathas #maratha_arms #marathaempire #weapons #sword