Thread by @RayaIaseema

జగన్నాథ రథయాత్ర - పురుషోత్తమ దేవుడు - పద్మావతిల పరిణయం - వరదరాజమ్మ

14-16వ శతాబ్దంలో కటకం రాజధానిగా పాలించారు గజపతులు. కటకం నుండి కావేరి వరకు బంగాళాఖాత తీర ప్రాంతం ఒకప్పుడు వీరి ఎలుబడిలో ఉండేది.
గజపతులు తమను తాము పూరీ జగన్నాథుని దాసులుగా భావించేవారు. #RathaJatra #RathaYatra

అందుకు సూచనగా రథ యాత్ర సమయంలో రాజు జగన్నాథ, బలభద్ర, సుభద్రాదేవి ల రథాన్ని ఊడ్చే సంప్రదయం ఉంది. ఈ సంప్రదాయాన్ని 'చేర పహారా' అంటారు
పురుషోత్తమ దేవ మహారాజు అతిగొప్ప గజపతిరాజుల్లో ఒకరు. కంచి రాజ్య యువరాణి పద్మావతి. ఆమెను పెండ్లాడాలని తలచిన పురుషోత్తమదేవుడు కంచి రాజుకు కబురు పంపాడు

రాజే స్వయంగా చీపురు పట్టే 'చేర పహారా ' సంప్రదాయం గురించి తెలుసుకున్న కంచి రాజు తన కుమార్తెను ఒక 'పనివాడికి' ఇవ్వడానికి ఒప్పుకోడు. విషయం తెలుసుకున్న పురుషోత్తమ దేవుడు ఇది తనకు, తన రాజ్యానికి ముఖ్యంగా తాము కొలిచే దేవుళ్ళకు అవమానంగా భావించాడు.

అందుకు ప్రతీకారంగా పెద్ద సైన్యంతో . పూరీ జగన్నాథుడి కటాక్షంతో పురుషోత్తమ దేవుడు కంచి రాజ్యం మీదకు దండెత్తి వెళతాడు. జగన్నాథుడు, భలభద్రుడే స్వయంగా గజపతుల తరపున అశ్వాల మీద యుద్ధంలో పాల్గొన్నారని జానపదులు చెప్పుకుంటారు.

ఈ యుద్దంలో గెలిచిన పురుషోత్తమదేవుడు యువరాణి పద్మావతిని తన రాజ్యానికి తీసుక వస్తాడు. జరిగిన అవమానానికి ప్రతీకారంగా ఎవరైనా ఒక 'పనివాడి'ని చూసి పద్మావతికి వివాహం చేయమని ఆదేశిస్తాడు

#PuriRathYatra #JagannathYatra #Jagannath #PuriJagannathRathYatra

మళ్లీ రథయాత్ర సమయం వచ్చింది. పురుషోత్తమదేవుడు ఎప్పటిలాగే రథయాత్ర రథాలను బంగారు చీపురుతో శుభ్రం చేయడం ప్రారంభించాడు. ఇదే తగిన సమయం అని భావించిన పురుషోత్తమ దేవుడి మంత్రి యువరాణి పద్మావతిని వరమాల పురుషోత్తమదేవుడి మెడలో వేయమని చెప్తాడు.

ఆమె అలాగే చేయగా, ఆశ్చర్యపోయిన పురుషోత్తమ దేవుడు మంత్రి వైపు చూడగా, ఆ దేవదేవుని రథాలు శుభ్రం చేసే మీకంటే మంచి 'పనివాడు' ఇంకెక్కడ దొరుకుతాడు మహారాజా అని సమాధానం ఇస్తాడు. మంత్రి మాటల్లోని అంతరార్థం గ్రహించిన పురుషోత్తమ దేవుడు పద్మావతిని భార్యగా స్వీకరిస్తాడు.

ఆ పురుషోత్త దేవుడి కుమారుడే ప్రతాపరుద్ర దేవుడు. ఆ ప్రతాపరుద్ర దేవుడి కుమార్తెనే జగన్మోహిని, తుక్కాదేవిగా పిలవబడ్డ వరదరాజమ్మ. ఈ వరదరాజమ్మనే శ్రీకృష్ణ దేవరాయలు వివాహం చేసుకుని కంభం (ఒకప్పుడు కర్నూలు ఇప్పుడు ప్రకాశం జిల్లా)దగ్గర స్థిర నివాసం ఏర్పరుచుకుని కంభం చెరువు తవ్వించింది

Pics: Wikepedia
Courtesy : 👇

By Santosh.mbahrm - Own work, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org/w/index.php?cu…

By Own work based on Mplkr - Western Chalukya empire map.svg, CC BY-SA 3.0, commons.wikimedia.org/w/index.php?cu…

By Manjit Keshari Nayak - Own work, CC BY-SA 4.0, commons.wikimedia.org/w/index.php?cu…