Thread by @BergenLutfi

Dijitalleşmiş bir dünyada 1960-1990 arasında dile getirilen "İslâm ekonomisi" zihniyeti de kapitalist mekanizmalara tamamen teslim oldu.

İslâm ekonomisi zihniyeti, helâl ve meşru yollarla üretim/bölüşüm esaslarını belirlemek iddiasında idi.

Ancak geçen sürede özellikle kentleşme süreçlerine eklemlenmek "kapitalizmin zaferi" haline geldi.

İslâm ekonomisi teorisi maaşlı kesimin finansal tasarruf aracı gördüğü ve ayni zamanda işlevsel olarak kullandığı otomobil ve konuta ulaşmanın fon düzlemindeki beklentilerine ahlakî ve meşru kaynaklarını şu an gösteremiyor.

İslâm, iktisat yapılanmasını sömürüden koruma ülküsüyle getirmiştir. En azından Hz. Peygamber (asv) Medine'de "pazar" inşa ederken bunu Yahudi Pazarına da Mekke Pazarına da alternatif olarak tesis etmişt.

Kapitalizm, sömürü mekanizmalarını yasallaştıran bir zihniyete sahiptir.

Günümüzde 10 adet dairesi olan kişi, bunlardan birinde oturup diğer 9'unun gelirini almak suretiyle emeksiz bir gelirle ömürünü sürebilir. Üstelik bıraktığı miras evlatlarına da aynı "emeksiz ömür garantisi" vermektedir.

Bu sosyal tabakaya "Medine Pazarı" teorisi anlatılamaz.

İslâm ekonomisinin "islâmî" finans kuruluşları ile aşılabilmesi de mümkün değil.

Zira bu finans kuruluşları son tahlilde ne yapıyor?
Fon talep eden kişilerin örneğin 2. gayrımenkul edinmesi için gerekli finanasmanı karşılıyor. Peki 2. taşınmaz alan kişi ne yapacak? Kira alacak.

Anlaşılacağı üzere "islâmî" finans kuruluşları da aslında kentleşme süreci içindeki toplumun "kira toplayıcılar/kira ödeyiciler" tabakalaşmasını meşrulaştırmaktadır.

İslâmî finans bankalarından fon kullanan kişiler 3., 4., 5. mülklerini kredi yoluyla temin etmeye devam edecekler. Bir süre sonra mülk sayısı 10'a yükseldiğinde bu mülklerin kira geliri her yıl yeni mülk almaya imkân verecektir.

Bu mekanizma "Medine Pazarı" inşa etmemektedir.

Osmanlı iktisat sisteminde belli bir döneme kadar barınma sahaları için kira ödeyiciliği oluşturacak bir malik/kiracı ilişkisi bulunmamaktaydı.

İşyerleri ise vakıflara ait olduğundan meslek iştigal edilen ticaret merkezlerinde kira vakfiyenin varlık amaçlarına hizmet ediyordu.

Günümüzde "İslâmî finans" düşüncesi "sosyal" bir fonksiyon arz etmiyor. Tam aksine kapitalist toplumun mülk edinme süreçlerine eklemlenmeyi amaçlamış kişilerin fon ihtiyaçlarına hizmet ediyor.