Virolog hatırlatması:
Doğal enfeksiyonun oluşturduğu bağışıklık ile aşının oluşturduğu bağışıklık farklıdır. Bu gerçek, eksik veya yanlış bilgilerden dolayı saptırılıyor ve maalesef “Covid19’a aşılar etki etmez” gibi hatalı sözler ortaya çıkıyor.
Açıklayayım:
Doğal enfeksiyonun oluşturduğu bağışıklık ile aşının oluşturduğu bağışıklık farklıdır. Bu gerçek, eksik veya yanlış bilgilerden dolayı saptırılıyor ve maalesef “Covid19’a aşılar etki etmez” gibi hatalı sözler ortaya çıkıyor.
Açıklayayım:
👉Pek çok virüste konak canlıdaki bağışıklığı kontrol edecek proteinler evrimleşmiştir. Örneğin, Koronavirüslerinde Nsp15 isimli protein hücre içindeki en önemli bağışıklık moleküllerinden birini (PKR) engeller. Virüsle bu yüzden çok yönlü bağışıklık oluşamaz, ama aşılarla oluşur
👉Aşılar, cinslerine göre bağışıklık sisteminin farklı dallarını aktive edebilirler ama viral enfeksiyonlarda her dal aktive olmayabilir. Örnek: hücresel bağışıklığın dalları var (mesela TH1, TH2, vb) ve viral enfeksiyonda oluşmayan hücresel bağışıklık aşı ile oluşturulabilir. 
👉Virüsler enfeksiyon sırasında konformasyon (dış kılıf yapılarını) değiştirebilirler ve bu, bağışıklık sisteminin kafasını karıştırabilir.Aşılar ile belli konformasyona karşı bağışıklık sağlanabilir. Örnek: Pfizer ve Moderna RNA aşıları SARSCOV2’nin prefusion konformasyonu için.
👉Aşılar birden çok dozda verilerek Prime-Boost denen kavram sayesinde hücresel bağışıklıkta ‘hafıza’ oluşturulabilir. Buradaki görselde her dozdan sonra hicresel bağışıklıktaki yeni zirveyi ve giderek yükselen CD8 T hücresi bağışıklığını görüyoruz.
👉Bazı aşılar sayesinde viral enfeksiyonlarda olmayandan çok daha yüksek doz antijen verilip bağışıklık üretilebilir. Örneğin, HPV aşısı normal bir viral enfeksiyonun çok daha fazlası virüs proteini vererek bağışıklığı sağlar. Önemli: HPV aşısı kansere karşı elimizdeki tek aşı.
👉Bazı yaş guruplarında bağışıklık sistemi farklı işler ve bu yüzden enfeksiyona daha maruz olurlar. Fakat aşılar o hassas yaş guruplarını da koruyabilir. Örneğin: çocuklar Haemophilus bakterisi dışındaki şeker guruplarına bağışıklık üretemiyorlar ama aşı sayesinde korunuyorlar.
👉Aşıların uygulandıkları nokta seçilerek daha verimli bağışıklık oluşturulabilir. Örneğin, çocuk felci virüsü (polio virus) bağırsağı enfekte ederek ürüyor. Polio aşısı damla halinde ağızdan verilerek bağırsaktaki bağışıklığı düzenleyerek çocukları bu hastalıktan koruyabiliyor.
👉Hatırlatma: Bağışıklık sistemi bir bulut gibidir ⛅️. Milyonlarca senelik evrim sonucu oluşmuş, binlerce molekülden ve onlarca hücre cinsinden oluşan karışık ve bu yüzden dengede durması gereken bir sistemdir. Virüsün veya aşının cinsine göre değişik köşeleri uyarılır.
👉Bir hatırlatma daha: Yeryüzünden tamamen yok edebildiğimiz sadece iki tane patojen var. İkisi de aşı sayesinde yok oldu. 1) İnsanlarda ölüm ve ciddi sakatlıklara sebep olan çiçek virüsü (poxvirus), 2) Hayvanlarda %90 ölümcül olabilen Rinderpest virüsü (sığır vebası).
👉Covid19’a karşı en az 300 aşı geliştiriliyor. Cinse göre bağışıklık sistemini farklı şekillerde harekete geçirebilirler. Örneğin bir zayıflatılmış virüs aşısı burundan alınıp mukosal bağışıklık sağlayabilirken bir RNA aşısı farklı yardımcı T hücresi tepkisi oluşturabilir.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
