Thread by @investtofuture

Bugün #PeterLynch reisin #BorsadaTekBaşına kitabını @InvestorSwedish youtube hesabının yaptığı infografikler ve kendi aldığım notlarla özet geçeceğim.

Şu soruyu birçok defa duymuşsunuzdur..
Wall Street'te, Borsada yatırım yapan ve şirketlere, mali bilançolara hayatını adayan binlerce profesyonel insan varken senin para kazanma olasılığını olduğunu mu düşünüyorsun ?

Evet ben de birçok kez duydum bu tartışmayı..

Peter'da bu soruyu sorarak başlıyor kitaba..
Bu kadar Profesyonel fon yöneticilerinin, yatırımcıların olduğu yerde bizim gibi Küçük yatırımcılar ve amatörler para kazanabilir mi borsada ?

Bütün zamanların en başarılı yatırımcılarından biri olan Peter Lynch yatırım yapmanın en amatör yaklaşımları ile birlikte en sade değerlendirmelerle nasıl profesyonelleri yenebileceğimizi bu kitapta bizlere anlatmaya çalışıyor.

Bireysel Yatırımcılar neden profesyonelleri yenebilir ?

İlk olarak profesyonel yatırım yapan yatırımcıların, fon yöneticilerinin dezavantajları ile başlıyoruz.

İlk dezavantaj FON BÜYÜKLÜĞÜ..

SPK Örneğin: 10 Milyar Dolar büyüklüğünde fon yöneten Lynch 10 milyon dolar değerindeki şirketlere yatırım yapamadığını belirtmiştir. Ya da 300 milyon dolarlık bir şirketin hisselerinden %5 kuralından dolayı fazla alamadığı için fırsatların kaçtığını belirtmiştir.

Profesyonel yatırımcıların bir diğer dezavantajı ise sıradan hisseleri seçmeleri. Çünkü işlerinden olmak istemeyen yöneticiler fazla risk alamaz. IBM gibi hisseleri seçerler. IBM'in fiyatı düşerse hiç kimse neden IBM'e yatırım yaptın diyemeyecektir çünkü onlara..

Fon yöneticilerinin sürekli olarak patronlarına ve müşterilerine bir hisseyi neden aldığını açıklamalarının gereksiz zaman kaybı olduğunu söyleyen Lynch böyle bir derdi olmayan bireysel yatırımcıları şanslı olarak anmaktadır.

Paranın müşterilere bağlı olması profesyonellerin yaşadığı en büyük dezavantajlardan biridir. Borsaların aşırı yükseldiği önemlerde fonlara sürekli para akması sebebiyle ucuz hisse bulmanın inanılmaz zor olduğunu dile getiren Lynch hisseler ucuzken para olmadığını belirtmiştir.

2.Bölüm... Şirketi, hizmetini ve ürününü seviyorsanız hisseyi de seveceksiniz..

Günlük yaşantımızda birçok şirket ile ilgili değerli bilgilerle karşılaşmaktayız aslında. Kaliteli bir ürün gördüğümüz zaman sürekli o yerden alışveriş yapmaya başlarız.

Başlangıç anlarında bu değerli bilgilere Wallstreet epeyce uzaktadır. Wallstreet spekülasyonlara boğulmaktadır. Örnek olarak Spotify, Youtube gibi firmalara bir yılda harcadığınız paraları düşünün. Kaliteli içerik üreten şirketler eninde sonunda karlarını artıracaktır..

Maalesef Türkiye Piyasalarına bunu uydurmak pek mümkün değil.. Çünkü yerel marketler ve mağazalar borsada yok ama 2005 yılında BİM'den herkesin alışveriş yaptığını görenler kazançlarını 75 kata kadar çıkardılar.

3.Bölüm Hisse Yatırımının 6 Kategorisi..

Peter şirketleri 6 kısma ayırmıştır.

1- Yavaş Büyüyen Şirketler..

Bazı şirketler o kadar büyümüşlerdir ki artık yılda %1-4 aralığında büyümektedirler. Ülkenin GPD büyüme hızına eşit olan bu şirketlerden Lynch hoşlanmamaktadır.

Bu tarz şirketlerin en büyük özelliği ise yeni yatırım yapmadıkları için yüksek miktarlarda temettü ödemeleridir. Türkiye'de bu şirketlere örnek olarak sanırım #TUPRS verilebilir.

2- Orta Tempoda büyüyen şirketler..

Bu tarz şirketler genellikle %10-15 yıllık büyümesi olan şirketlerdir. #CCOLA gibi şirketleri örnek veren Peter Lynch bu şirketlere iyi fiyatlarda girilmesi gerektiğini ucuz almanın çok önemli olduğunu vurgulamıştır.

Bu tarz yatırımlarda %30-50 arası kar sağlayınca elden çıkardığını kitabında belirtmiştir. Orta tempolu kuruluşlar ekonomik durgunlardan fazla etkilenmezler..

3- Hızlı Büyüyen Şirketler..

Genellikle %20-30 yıllık büyüme hızına sahip olan girişimci şirketlerdir. İflas tehlikeleri olduğu gibi yatırımcılarına büyük kazançlar sağlayan şirketlerdir.

Bu şirketlere yatırım yapanların şirketin büyüme hızının ne zaman yavaşlayacağını anlayabilmesi gerekmektedir. Örneğin Amazon yıllık büyümesini bu şekilde devam ettirirse birkaç yıla Fransa'nın ulusal milli hasılasından büyük bir değere ulaşacaktır.

4- Döngüsel şirketler..
Otomotiv sanayii, hava yolları, lastik, çelik şirketleri genelde döngüseldir. Ekonomi durunca araba ve ev satışları azalır. Hisseler düşer. Eğer yanlış zamanda bir araba hissesi alırsanız paranızın yarısını kaybedebilirsiniz..

Durgunlukta dikkat !

5- Yeniden canlanan şirketler..

Kitapta Chrysler örneğine yer veren Lynch, firmanın neredeyse batmak üzere olduğunu ama bütün haşmetiyle nasıl geri döndüğünü anlatmaktadır.. Çok ucuz fiyattan hisseyi alarak 32 kat kazanç elde etmiştir.

6- Malvarlığı bakımından zengin şirketler

Gayrimenkulleri, arazileri, patentleri, doğal kaynakları şirketlerin bütün varlıkları değerlendirilmelidir.

Bazen öyle şirketler denk gelir hisse başına varlığı ile hisse fiyatı aynı fiyattan işlem gören şirketler olur.

Şirketler bu 6 kategori içerisinde sürekli kendine yer bulmaktadır. Bir zamanlar hızlı büyüyen Mcdonalds, bir zamanlar varlıklarıyla inanılmaz zengindi.. Bu aralar ise Mcdonalds yavaş büyüyen şirketler grubundadır.

4.Bölüm 10'luk hisse bulmanın 10 yolu..

Peter Lynch değeri 10 katına kadar çıkabilecek şirketlere 10'luk hisse demiştir. Bu şirketleri ise aşağıdaki kriterlerde aramamızı istemiştir.

- Kuruluşun yaptığı iş sıkıcı olsun hatta ismi de sıkıcı olsun..

-Kuruluşun yaptığı iş iğrenç ve mide bulandırıcı olsun.

- Hiçbir kurum ya da Borsa analisti bu hisselerle ilgilenmez. ( Henüz keşfedilmeyen şirketler büyük potansiyel barındırmaktadır. )

- Kuruluş sonradan bağımsızlığa kavuşmuştur..

- Kuruluşun yaptığı iş moral bozucudur.. ( Örnek: Cenaze Servisi Hizmeti..)

- Kuruluşun içinde bulunduğu sanayiin daha fazla büyüyemeyeceği iddia edilmektedir.

-Kuruluş, rakipsizdir..

- Insiders Buying.. Şirket içi hisse geri alımları..

5. Bölüm Uzak Durulması Gereken Hisseler
- En moda hisseler... Lynch en popüler sanayiinin en moda hissesine kesinlikle yanaşmayacağını belirtiyor kitabında..

dotcom krizi gibi.. Peki sizce bugünlerde en popüler hisseler hangileri Türkiye'de ?? APPLE AMAZON ?

- Geleceğin AMAZONU, FACEBOOK'u..

Bir şirket çıkıp kendini geleceğin bilmem hangi şirketi olarak tanıttığında bu sadece taklit kuruluşun başarısız olacağını değil, orjinal kuruluşun da yavaş yavaş gözden düşeceğini gösterir..

- Çeşitlenme Peşindeki Şirketler..

Şirketler kazançlarını hisselerini geri almakta yada temettü artırmada kullanmaz farklı yan kuruluşlar satın alma yoluna gidebilirler. Eğer kendinden alakasız şirket satın almaları yapan şirketlere denk gelirseniz uzak durun.

- Büyük Müşterisi olan şirketler..

Ürünlerinin %25-50'sini tek bir şirkete satan şirketler bağımlıdır. O müşteri, şirketi istedikleri iskontaya zorlayacaktır.

- Fısıltı hisseleri..

Son olarak uzak durmanız gereken en önemli hisse türü.. Günümüzde bunu telegramdan, twitterdan tiktoktan, instagramdan yapıyorlar. Kaçın ve SPK'ya şikayet edin..

Kitabın kalan kısımlarında benim gibi küçük ve amatör yatırımcılar için Peter Lynch kitabında birçok örnek paylaşmıştır. Onlarda başka zaman :)
Güzel Çeviri için @Scala_Kitapci teşekkür ederim.