Thread by @iuefsosyoloji

Türkiye'de siyaset sosyolojisi çalışmalarının öncü ismi Prof. Dr. Nur Vergin'i (21 Eylül 1941-18 Ocak 2021) kaybettik.🍂

Nur Vergin'in hayatına, akademik kariyerine ve çalışmalarına ilişkin bazı notlar...
@iu_siyasetsosyo

Nur Vergin, 21 Eylül 1941'de İstanbul'da dünyaya gelir. Babası, Atatürk'ün yakın arkadaşı olan Nuri Conker'in oğlu Mahmut Conker, annesi ise Müşerref Hanım'dır.

Beş yaşındayken anne ve babası boşanır. Bir süre sonra annesi Türkiye'nin ilk Vatikan Büyükelçisi olan Nureddin Vergin ile evlenir. Vergin, ömrünün sonuna kadar asıl soyadı olan Conker'i değil, gerçek bir baba kabul ettiği Vergin'in soyadını kullanır.

Vergin'in öz dedesi Nuri Conker "Atatürk'e 'Kemal' diye hitap edebilen tek kişi" olarak anılırken, Nureddin Vergin'in babası yani üvey dedesi Cevat Paşa da son Halife Abdülmecit Efendi’nin yakınıdır. Vergin, kendisini "Cumhuriyet elitlerinin ürünü" olarak tanımlar.

Gençlik yıllarını Fransa'da geçiren Vergin, tiyatroya ilgi duyar, Comédie-Française’e gitmeyi hayal eder. Lisede Çehov'un bir piyesinin provasını yaparken Albert Camus'nün kendisini izlediğini ve hocasına "Bu küçüğün eğer hayatta bir yeteneği varsa o da tiyatro" dediğini anlatır.

Eğitim hayatının tamamını Fransa'da geçiren Vergin, lisans ve lisansüstü eğitimini Paris Sorbonne I Üniversitesinde tamamlar. Bu yıllarda Office de Radiodiffusion-Télévision Française (ORTF)'de kamuoyu araştırmacısı olarak çalışır.

Fransa'da siyasal antropolojinin kurucusu kabul edilen Georges Balandier danışmanlığında yazdığı "Industrialisation et changement social. Étude comparative dans trois villages d'Ereğli" başlıklı doktora tezini 1973 yılında savunur.

Kıray'ın ünlü Ereğli çalışmasından on yıl sonra yine Ereğli'de sahaya inerek hazırladığı bu tezde, Kıray'ın tek-doğrultulu ve üniform değişme anlayışına itiraz eder. Değişimin çok boyutlu tezahürlerini ortaya çıkarmak için üç köye odaklanan karşılaştırmalı bir araştırma yürütür.

Bölgede kurulan çelik fabrikası gibi "tek bir faktör"ün görece türdeş ve benzer olan bu üç köyde nasıl olup da hem içerik hem de istikamet bakımından bu denli farklı değişimleri tetikleyebileceği sorusunun üzerine gider.
*Ne yazık ki bu tez henüz Türkçeye çevrilmemiştir.

1973 yılında Türkiye'ye dönen Vergin, ertesi yıl İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesinde çalışmaya başlar. Bu yıllarda Diyarbakır, Van, Mersin ve İstanbul-Gültepe'de köy ve gecekondu araştırmaları yapar.

1980 yılında Siyasal Bilgiler Fakültesinde görev yaparken siyaset sosyolojisi dersi için hazırladığı ders notlarını Filiz Matbaası'ndan yayımlar. 1998 yılında ise Yeni Yüzyıl Gazetesi için kaleme aldığı yazılar, "Türkiye'ye Tanık Olmak" başlığıyla kitaplaştırılır.

Bilkent Üniversitesi ve Marmara (Fransızca) Kamu Yönetimi Bölümünde görev yaptıktan sonra 1999 yılında İstanbul Üniversitesine tekrar döndüğünde, siyaset sosyolojisi ders notlarının hâlâ tedavülde olduğunu görerek bu notları kitaplaştırmaya karar verir.

Türkiye'de siyaset sosyolojisi alanının temel referans kaynağı olan "Siyaset Sosyolojisi" kitabı, aslında Kamu Yönetimi bölümlerinde zorunlu olarak verilen siyaset sosyolojisi dersi için hazırlanmış olup 2003 yılında yayımlanır.

Vergin, kitabın önsözünde bir devlet resepsiyonu ya da klasik müzik konseri gibi olayların nasıl olup da siyasal bir fenomene dönüşebileceğini gösterir; siyaset bilimi ve siyaset sosyolojisi alanlarını birbirinden ayırır.

Vergin'e göre: "Siyaset bilimi parlamento, siyasal rejimler, seçimler ve tabii ki, devlet gibi siyasetin kurumsallaşmış öğelerini incelerken, siyaset sosyolojisi bu tür kuruluşların yer aldığı toplumun yapısal, kültürel vb özgüllüğü ile siyaseti ilişkilendirmeyi öngörür."

Vergin, siyasete sosyolojik bir bakışla yaklaşarak siyaset ve toplum arasında karşılıklı bir etkileşim bulunduğunu, çeşitli toplumsal faktörlerin siyaseti etkiledikleri gibi siyasetin de aslında bir öğesi olduğu toplumsal sistemi etkileme gücüne sahip olduğunu iddia eder.

2000 yılında çıkan "Din, Toplum ve Siyasal Sistem" kitabında ise Türkiye'de din ve siyaset arasındaki karşılıklı etkileşimi, gerilimleri ve arayışları inceler.

2007 yılında İstanbul Üniversitesinden emekli olan Nur Vergin, altı yabancı dil bilir, entelektüel kaynakları olarak Raymond Aron, Georges Gurvitch ve tez danışmanı Georges Balandier'yi gösterir.

Dün (18 Ocak 2021) vefat eden Nur Vergin'e Allah'tan rahmet, yakınlarına ve öğrencilerine başsağlığı diliyoruz.💐

Nur VERGİN paylaşımını Ş. Sevde TUNÇBİLEK arkadaşımız hazırladı.

Çok teşekkür ediyoruz.

TUNÇBİLEK, siyaset sosyolojisi, kültürel antropoloji, edebiyat vadilerinde sayfamıza desteğini sürdürecek.