Thread by @XanderKoolman

1/ Politici dreigen met dwanglicenties het patent van farmaceuten voor vaccins buiten werking te stellen.

Dat is niet zonder risico. Een draadje. politico.eu/article/europe…

2/ Allereerst de aanleiding: een tekort aan vaccins. Dat heeft deels met tegenvallende productie AstraZeneca te maken.

Een tegenvaller die alleen de EU trof.

https://twitter.com/XanderKoolman/status/1353724884988399616?s=20

3/ Toch is dat de oorzaak van de tekorten niet, want vooraf hadden weinigen voorzien dat zoveel fabrikanten succesvol zouden zijn met de ontwikkeling van hun vaccin.

We hebben te weinig ingekocht omdat we het belang van vaccins onvoldoende onderkenden.

https://twitter.com/XanderKoolman/status/1345688857631711235?s=20

4/ In de onderhandeling met farmaceuten wordt nu gedreigd met het dwanglicentie-instrument: een wettelijk middel om patenten buiten werking te plaatsen en andere producenten het recht te geven het vaccin te produceren.

Een dwanglicentie is een paardenmiddel met grote nadelen.

5/ Een dwanglicentie geeft naties het recht om bij misbruik van het patentrecht medicijnen/vaccins te produceren in het belang van de volksgezondheid.

Ze zijn (indirect) succesvol toegepast door ontwikkelingslanden bij HIV geneesmiddelen (AZT). google.com/amp/s/qz.com/i…

6/ Past het gebruik nu ook? Nee. De vaccins worden verkocht tegen schappelijke prijzen en ver, ver onder onze maatschappelijke betalingsbereidheid (zeker meerdere honderden Euro's per gevaccineerde).

Dit is geen situatie van misbruik, overmacht en nood.

https://twitter.com/XanderKoolman/status/1339678613248094209?s=20

7/ Het lijkt er meer op dat farmaceuten en investeerders een normaal rendement op hun investeringen willen zien.

Zonder dat rendement geen risicodragende investeringen, en zonder die investeringen geen vaccins. In dit interview licht ik de redenering toe:

https://twitter.com/XanderKoolman/status/1329729451001860097?s=20

8/ Als de overheid nu onder dwang het patent buiten werking stelt dan zullen de investeringen die geleid hebben tot de verlossende vaccins niet worden terugverdiend. Daarmee worden de pensioenfondsen en andere investeerders die de vaccins mogelijk hebben gemaakt gestraft.

9/ Los van de complexe morele kant van de zaak, zal het wereldwijde gebruik van dwanglicenties leiden tot stop financiering onderzoek vaccins die effectief zijn tegen nieuwe gevaarlijker varianten (zoals die uit ZA) die de opgebouwde immuniteit omzeilen.

https://twitter.com/XanderKoolman/status/1355078041853161474?s=20

10/ Dat terwijl de mRNA vaccins een enorme belofte in zich dragen, doordat ze zo snel (<3 maand) kunnen worden aangepast.

Op dit moment stoppen met de ontwikkeling van vaccins tegen nieuwe varianten tart mijn voorstellingsvermogen.

https://twitter.com/XanderKoolman/status/1359169346564669451?s=20

11/ Daarnaast maakt het gebruik van dwanglicenties de overheid verantwoordelijk voor taken rondom inkoop en distributie waar het tot op heden niet verantwoordelijk voor was.

Kijk bijv. naar geneesmiddelen-tekorten die de overheid niet opgelost krijgt.

https://twitter.com/XanderKoolman/status/1085091784898826241?s=20

12/ Er zijn situaties waarin het dreigen met, of gebruik maken van, dwanglicenties terecht is. Denk aan maatschappelijk onbetaalbare prijzen en onwil om voldoende te produceren. Het eerste is duidelijk niet het geval en het tweede is niet direct logisch gezien de marktprikkels.

13/ Het ligt meer voor de hand om ism farma de productie te vergroten. Denk bijvoorbeeld aan het bieden van afname en prijsgaranties voor minder rijke landen en naar de toekomst toe.

14/ Vergeet niet het gevolg van alleen 'dreigen met'. Onderzoek naar en productie van nieuwe geneesmiddelen en vaccins vraagt grote, risicovolle investeringen. Die risico's vergroten door te dreigen met dwanglicenties heeft een negatief effect op toekomstige investeringen.

15/ Dat effect kan gewenst zijn wanneer de patenten leiden tot maatschappelijk ongewenste hoge prijzen (bijvoorbeeld blijkend uit 'overinvestering' in nieuwe medicijnen), en systematische 'gijzeling' van overheden. Consistent beleid schept dan duidelijkheid.

16/ Dit is een tijd waarin samenwerking tussen overheid en farma tot bijzonder mooie resultaten heeft geleid, en kan blijven leiden. Het is gemakkelijk de potentie in de knop te vernielen door niet zakelijk met elkaar om te gaan en een public affairs oorlog te starten.

PS. Voor geïnteresseerden: volg ook @marcelcanoy die betrokken was bij beleidsontwikkeling inzet dwanglicenties bij dure geneesmiddelen; een andere setting, met deels vergelijkbare overwegingen.

PS2: Hier bevraagt @LaraRense van @nieuwsenco @TBspekschoor en mij over het spel rondom de inzet van dwanglicenties en de consequenties. nporadio1.nl/nieuwsenco vanaf minuut 33

PS3: Hier een vergelijkbaar item tijdens het NOS Journaal, kijk vanaf min 10:07 npostart.nl/POW_04819816

PS4: Hier item Volkskrant met perspectieven van @marcelcanoy @ellenthoen @Tom_Buis en ik, met verrassend veel eensgezindheid (goed in tijden van polarisatie).

TL;DR: vol inzetten op opschalen productie vaccins, maar inzet dwanglicenties is niet de weg.
volkskrant.nl/nieuws-achterg…