1. Nahl suresinin 125. ayeti emr-i bi’l maruf, nehy-i ani’l-münkerin usul ve adabını öğretir: “Sen insanları Allah yoluna hikmetle, güzel öğütlerle dâvet et, gerektiğinde onlarla en güzel tarzda mücadele et. Şüphesiz Rabbin yolundan sapanı bilendir ve hidayete ereni de bilendir.”
2. Bu ayet âyet, farklı seviyelerdeki insanlara yönelik olarak İslâm davetinin, irşat ve tebliğin, ilmî ve fikrî tartışmaların, eğitim ve öğretimin başlıca yöntemlerini, değişmez ilke ve kurallarını özetler. Bunlar da hikmet, güzel öğüt ve en güzel tarzda mücadeledir.
3. Hikmetle çağırmadan anlaşılan davetin sağlam delillere, güçlü bir mantığa, tutarlı ve altı dolu açıklamalara dayanmasıdır. Hikmetin kullanılacağı kişiler belli bir zihni olgunluğa ve entelektüel kapasiteye sahip olanlardır.
4. Mevize-i hasene yani güzel öğüt, davet ve tebliğin güzel sözlerle, estetik bir anlatımla, ikna edici ve etkileyici bir söylemle, muhatabın seviyesine uygun bir şekilde yapılmasıdır. Ulema geniş halk kitlelerine karşı da bunun kullanılması gerektiğini ifade eder.
5. Eğer bu ikisiyle netice elde etmek mümkün olmaz ve tartışma ve münazaraya ihtiyaç hasıl olursa ayet bunun da ağız dalaşı ve kavga şeklinde değil; ihsan üzere yani en güzel ve en mükemmel bir tarzda yapılmasını emreder.
6. İslami tebliğe riayet etme kaygısı ve derdi olan bir Mümin, tartışmalarda dahi edebini korumak, dil ve üsluba dikkat etmek, nezaket ve zerafetten ayrılmamak, insaf ve hakkaniyete riayet etmek ve kimsenin onur ve şahsiyetini zedelememek zorundadır.
7.Hasmı yenmek, muhatabı ilzam ve ikna etmek gayesiyle de olsa, kaba ve yaralayıcı bir dil kullanılamaz. Hele hele asla küfür, hakaret, aşağılamaya gidilemez. İslami ahlakının dışına çıkılamaz. Hangi iddia ve niyetle bunları yaparsak yapalım, Kurani yolun dışına çıkmış oluruz.
8.Bütün bunlardan anlıyoruz ki, İslam davetinde zorbalık ve baskıya, yalan ve aldatmaya, kara propaganda ve algı yönetimine, zihinleri saptırıcı lafazanlığa yer yoktur. Kim bunları kullanırsa meşru hedefler yolunda gayrimeşru vasıtaları kullanıyor demektir.
9. Aynı şekilde her türüyle manipülasyon, kabalık ve huşunet, hakaret ve aşağılama, hamaset ve lafazanlık, demagoji ve safsata gibi şeyler de din nazarında merdut olup hak ve hakikat adına kullanılamaz, kullanılsa da netice alınamaz, sadece nefis tatmin edilmiş olur.
10. İslami tebliğin maksadı muhatabın veya hitap edilen kitlelerin eğer varsa zihinleri üzerine kurulmuş blokajları kaldırarak, gafletlerini dağıtarak, önyargılarını kırarak, yobazlıklarını izale ederek, taklitten kurtararak onların hak ve hakikati bulmasına yardımcı olmaktır.
11.Efendimizin şu beyanı ne manidardır: "Ademoğlu sabaha erdi mi, bütün azaları, dile temenna edip: Bizim hakkımızda Allah'tan kork. Zira biz sana tabiyiz. Sen istikamette olursan biz de istikamette oluruz, sen sapıtırsan biz de sapıtırız!' derler." [Tirmizî, Zühd 61]
12. Kısacası insan istikametini korumak istiyorsa Efendimizin emrine tabi olup ya hayır konuşmalı ya da susmalı. Kendini dilinin afetlerinden koruyamayan bir insanın dinini ve ahlakını koruması da bir hayli zordur. Din, baştan sona ahlaktır, ahlak da dilin altında gizlidir.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
