मागच्या महिन्यात लॅाकडाऊन असताना पुण्याहून एका चांगल्या कंपनीत कामाला असलेल्या मित्राचा फोन आला. त्याचे Work From Home सूरू होते पण त्याचा एकंदर सूर त्रासलेला आणि नाराजीचा होता.
म्हणे - “लॅाकडाऊन लागला की गावी सांगलीला जायचे ठरले होते पण काल कंपनीने नियम काढलाय की पुणे सोडून जायचे नाही, जर रिपोर्टिंग लोकेशन बदलले तर ती सुट्टी म्हणून मोजली जाईल आणि ॲक्शन पण घेऊ शकतात. वैताग आलाय राव या फालतू पॅालिसिजचा.”
त्याचा त्रागा पाहून मी त्याला म्हटले -
२/१४
“तुला माहिती आहे का तू खरं तर किती नशीबवान आहेस?”
माझ्या नशीबवान शब्दाने तर तो एकदम चवताळलाच, त्याला वाटले मी त्याची मस्करी करतोय, एकदम तारस्वरात तो म्हणे - “नशीबवान? का राव विनाकारण खपली काढतोय, तिकडे समीर, सचिन गावी कसली धमाल करताहेत, इतर कित्येक नातेवाईक धमाल करताहेत
३/१४
रोज संध्याकाळी शेतात पार्ट्या, विकेंडला लोकल ट्रिप, रात्री सिनेमे आणि मैफली. नुसती मज्जा करताहेत…
या वर्षी खुप प्लान केले होते यार पण कंपनीने पार वाट लावली. एक तर कामाचे तासही आता वाढवलेत, कधीकधी तर १२ ते १४ तास काम करायला लागते. थोडी जरी चूक झाली तरी मॅनेजर पासून ते टॅाप
४/१४
मॅनेजमेंटचे लोक फोन करतात…..
कितीही काम करा साला यांचे समाधान होत नाही. आता तर विकेंडला पण लोकशनवर थांबायला सांगितलेय कारण कामाचा लोड आहे.
मी त्याला मधेच थांबवून म्हटले - तु तरीही नशीबवान आहेस, माझ्यावर विश्वास ठेव. आता मात्र तो आश्चर्यचकीत होऊन थांबला, मग त्याला म्हणालो
५/१४
अरे या कोरोना महामारीत कित्येक लोक बेरोजगार झालेत, नोकऱ्या तर गेल्याच त्यांच्या बचतीचेही सर्व पैसे संपले.
कित्येक ऊद्योगधंदे पुर्ण बंद पडले,त्यातले लाखो संघटित,असंघटीत कामगार उपाशीपोटी मरताहेत. बरेच सुशिक्षित तर आत्महत्येसारखं अत्यंत टोकाचं आणि चूकीचे पाऊल उचलताहेत.आमच्या
६/१४
दोघांचेही परिचीत असलेले एक काका त्यांनी २०१९ ला चांगली नोकरी सोडून मोठे हॅाटेल टाकलेले ते आता आर्थिकदृष्ट्या पुर्ण कोलमडलेत त्यांचे ऊदाहरण दिले.
बरेच नोकरी गेलेले मित्र आता जगण्याची किती वाईट लढाई लढताहेत आणि साध्यासाध्या गरजा भागवताना त्यांची कशी दमछाक होतेय हे सांगितले.
७/१४
मुलांच्या शाळा, कपडे, सणसुद सगळ्या जगण्याच्या डेफिनेशन्सच बदलल्या.
वर कोरोना मधे ज्यांच्या घरची कमावती लोकंच दगावलेत त्यांचे तर किती हाल.
कित्येकांना कोणतेही काम हवयं, त्यांना काम करायचय पण कोणी उभे करेना.
सगळेच त्रासलेत त्यात महागाईने परिस्थिती इतकी बिकट केलीये की साध्या
८/१४
बेसिक गोष्टींसाठी संघर्ष करायला लागतोय आणि तुझे हे काय चाललेय”
माझे बोलणे झाल्यावर तो स्तब्ध झाला, तोच समोरून म्हणाला - “हो रे आमच्या आजूबाजूलाही अशी बरीच लोक आहेत, हाल पहावत नाहीत, या लॅाकडाऊन मधे आमच्या कंपनीने कोणाचाच पगार किंवा नोकरीवरून कोणालाच काढले नाही…वर या वर्षी
९/१४
थोडीफार का होईना पगारवाढही दिलीये. मेडिकल इंन्शुरंन्समधेही वाढ केलीये.
इतरांसारखी माझी अवस्था झाली असती तर मला नक्कीच ते झेपले नसते, एकटाच कमावतो. कधीकधी आपण उगीचच नको तिकडे वाहवत जातो. माझे जरा चुकलेच. मी खरच नशीबवान आहे…..”
एकमेकांना धन्यवाद म्हणून आम्ही फोन ठेवला.
१०/१४
मंडळी, आपली परिस्थिती काहीही असू द्या, पण जर सध्या आपल्याकडे एखादी बरी नोकरी, बरा चालणारा ऊद्योगधंदा, उत्पन्नाचा काही चांगला स्रोत,रहायला घर आणि दिवसाला दोन्ही वेळचे जेवण असेल तर आपण लाखो-करोडो लोकांपेक्षा खरचं भाग्यवान आहोत.
आपल्याकडे जे आहे त्याबद्दल कृतज्ञच रहायला हवे.
११/१४
समाजमाध्यम असो वा खरा समाज जे लोक आपल्यापेक्षा वाईट परिस्थितीत आहेत त्यांना जी शक्य होईल ती मदत करायला हवी….
माणूसकीची खरी गरज या महामारीत आणि महामारीनंतरच्या व्यवस्थापनात आहे.
सरकार काही करेल या आशेवर अतीगरीब आणि अतिश्रींमत वर्ग असतो मध्यमवर्गाला मात्र फार बंधने असतात,
१२/१४
खर तर हा वर्गच शापित असतो.
तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार…इज्जत? लोक काय म्हणतील? नको कोणाचे उपकार वगैरे वगैरेच्या भंपक लाजेपोटी बिचारा कुढत असतो.
त्यातले काही कुजबुज करत व्यक्त होतात,काही संपून जातात.
खर तर या अशा मध्यमवर्गीय आणि नवगरीब लोकांना माणूसकीची, मदतीची प्रचंड गरज
१३/१४
आहे.
त्यांची दुःख न सांगता आपल्याला कळली आणि फार न बोलता आपल्याला त्यांना मदत करता आली तर यापेक्षा दुसरी माणूसकी वाढविण्याची या जन्मात, या शतकात कदाचित यापेक्षा सर्वोत्तम वेळ कोणतीच नसेल.
वयाच्या २३व्या वर्षी मी पहिला व्यवसाय सूरू केला होता. अत्यंत वाईट पद्धतीने त्यात अपयश आल्याने पहिले प्रेमाने विकत घेतलेले घर माझ्या नावावर व्हायच्या आतच विकावे लागले होते.
अत्यंत तणावपुर्ण परिस्थितीत मी रात्री १२-१ च्या दरम्यान पुण्याहून मुंबईला आलो होतो.
त्यावेळेस मी कांदिवलीत रहायचो. बसने दादरला उतरायच्या ऐवजी चूकून सायनलाच उतरलो,खाली आलो चूक लक्षात आली आणि मग कांदिवलीला जाण्यासाठी रिक्षा पकडली.
रिक्षात बसलो आणि एका लेबर
२/१२
कॅान्ट्रॅक्टरचा पैशांच्या तगाद्यासाठी फोन आला. मी फोन उचलला तसा तो तिकडून भयंकर सूरू झाला….
तो अद्वातद्वा बोलत होता,मी त्याला इकडून “आजच घर विकलेय,तूम्हाला आठवड्याभरात पैसे मिळतील म्हणून बेंबीच्या देठापासून ओरडून,ओरडून सांगत होतो पण तो काही ऐकायला तयार नव्हता. मी बराच वेळ
३/१२
२००६ साली कॉर्पोरेटमधे मी बऱ्यापैकी सेट झालो होतो. माझे इंटरनल-एक्सटर्नल नेटवर्कींग बरे असल्याने बऱ्याच नव्या लोकांच्या मेंटोरींगची जबाबदारीही माझ्यावर असायची.
अशातच एक तरूण विजय (नाव बदललेय) आमच्याकडे प्रोजेक्ट मॅनेजमेंटमधे रूजू झाला.
परंतु त्याच आठवड्यात माझे एक महत्वाचे ट्रेनिंग सूरू झाले त्यामुळे मला पुण्यात यशदाला जावे लागले. तिकडून परत आलो आणि पुन्हा लगेच दिल्लीला गेलो, त्यामुळे त्याच्यासोबत म्हणावा असा संवादच होऊ शकला नाही.
साधारणपणे महिन्याभरानंतर एक दिवस तो मला कॅंटीनमधे जेवताना दिसला.
मग मी
२/१६
त्याच्यासोबतच जेवण घ्यावे आणि गप्पा माराव्या म्हणून जावून बसलो. इकडच्या तिकडच्या गप्पा झाल्यावर मी त्याला महिन्याभराच्या कामाचा फिडबॅक विचारला तर तो फार तणावात जाणवला.
तो म्हणाला,”मला डिपार्टमेण्ट बदलून हवेय. या कामात मला अजिबात आनंद मिळत नाही,तसेच जॉबरोलही चेंज करून हवाय.
३/१६
काही दिवसांपूर्वी एका मित्राच्या घरी कौटूंबिक भेटीसाठी गेलो होतो.
त्यांचे एकत्र कुटूंब असल्याने बरीच तरूण होतकरू मुलं, मुली भेटले होते. जेवणानंतर नवीन तंत्रज्ञान, करियर, कॅार्पोरेट जॅाब तसेच नवे स्टार्टअप्स यावर चांगली चर्चा सुरू होती. #SaturdayThread#BusinessDots#मराठी
१/९
त्यांच्यातला एकजण सध्या मोठ्या ॲाटोमोबाईल कंपनीत काम करत आहे. त्याला तीनचार वर्षाचा अनुभव आहे.
मी त्याला सहज विचारले पुढील दोन-तीन वर्षात तू स्वत:ला कुठे पाहतोस? त्यावर तो ताबडतोप म्हणाला मला तिकडे फॅक्टरी हेड व्हायचेय.
त्याच्या इतक्या जलद उत्तराने मीच चपापलो, थोडा पॅाज २/९
घेऊन मी त्याला विचारले तुला एवढ्या मोठ्या फॅक्टरीचा हेड होण्यासाठी अजून काही वेगळा अनुभव, ज्ञान किंवा इतर काही स्किल लागतील का?
यावर तो म्हणाला की “ मी ॲालरेडी एक शिफ्ट चालवतो. यंदा MBA ही पुर्ण झालाय त्यामुळे अजून काय हवयं? गेल्या तीन वर्षात मला प्रोडक्शन बद्दल सर्व कळलय.”
३/९
साधारणपणे २००३ च्या गणेशोत्सवादरम्यान आमची टिम भिलाईमध्ये एका मोठ्या वायर ड्रॉ करणाऱ्या कंपनीमध्ये एका भल्यामोठ्या ॲनलिंग फरसेनच्या एनर्जी कॉंन्सरव्हेशन प्रोजेक्टवर काम करत होती.
प्रोजेक्ट डेडलाईन जवळ आलेली आणि त्यात अर्ध्याहून अधिक आपले मराठी सहकारी. भर गणेशोत्सवात ते इकडे अडकून पडल्यामुळे मला रोज सडकून टोमणे ऐकायला लागायचे.
त्यांचा कामात काही प्रॅाब्लेम नसायचा पण जेवायला एकत्र बसले की मला हैरान करून सोडायचे.
कंपनीचे मालक स्वत: या कामात लक्ष देऊन
२/२३
होते. त्यांच्याही ही गोष्ट लक्षात यायची,पण मी त्यांना याबद्दल काहीच बोलत नसे.
आम्ही सर्वांनी अत्यंत कष्टाने तो प्रोजेक्ट रेकॅार्ड वेळेत पुर्ण केलाच शिवाय त्यांना साधारणपणे वर्षाला दिड कोटी रुपयांची बचत होईल अशी नवी सिस्टीम लावून दिली.
गेल्यावर्षी एक तरूण माझ्या परिचितांच्या रेफरंन्सने भेटायला आलेला. त्यांचे काही प्रोडक्ट आम्ही घ्यावे अशी त्याची अपेक्षा होती. पण अगदी २/५ मिनिटात माझ्या लक्षात आले की यांच्या एकाही उत्पादनाचा आपल्याला काहीएक उपयोग नाही आणि त्याच्याही हे
तो मुलगा मात्र एकदम हुशार दिसत होता त्यामुळे संवाद सुरुच होता.तसे त्याचे दुसरे महत्वाचे कारण म्हणजे ज्यांनी त्याला माझ्याकडे पाठविले होते ते मला गुरूसमान होते,मी या मुलाच्या वयापेक्षाही लहान असताना त्यांनी माझ्यावर विश्वास ठेवून मला बरीच काम मिळवून दिली
२/१५
होती.
तो मुलगा काही फार स्ट्रॉंग रेकमेंडेडही नव्हता. त्यांनी मला फक्त पाच मिनिटे भेट म्हणून सांगितलेले तरी मलाच त्या मुलात एक वेगळाच स्पार्क जाणवला होता आणि त्यामुळे मी त्याच्याशी गप्पा सूरू ठेवल्या.
मुलगा गुजराती होता पण तो माझ्याशी इंग्रजी आणि मराठीतून संवाद साधण्याचा
३/१५
‘आमच्या आईवडिलांनी आम्हाला चांगले शिक्षण व संस्कार दिले’, हे वाक्य आपण बऱ्याचदा ऐकतो,वाचतो. माझ्या किंवा मागच्या एकदोन पिढ्यातले अनुभवी लोक हे नेहमी म्हणायचे.
सृष्टीचा, मानवजातीचा हा अलिखित नियमच आहे की प्रत्येकाला वाटते माझ्या मुलाने/मुलीने खूप मोठे व्हावे, जग जिंकावे.
आपण मराठी लोक तर मुलाबाळांबाबतीत फार भावूक असतो. अगदी कोणताही त्याग करायला तयार असतो.
पण हे सर्व ते लहान असतानाच. जेव्हा
२/२१
खरच वेळ येते,तेव्हा बरेच मराठी “मध्यमवर्गीय” पालक आपल्या मुलांना वास्तवाची जाणीव करून देतात.(अंथरूण पाहून पाय पसरावे,चित्ती असू द्यावे समाधान,बाबांना बीपीचा त्रास आहे,त्यांना ‘टेन्शन’ नको वगैरे वगैरे.
ती स्वप्न जणू आपल्यासाठी नाहीतच वा मग त्यांचा मार्गच बदलायला भाग पाडतात.
३/२१