Thread by @Kudu_ze_Kudu

#IjueChanjoNaDaktariMwandishi
Bado naikumbuka siku ile ilipotangazwa chanjo ya kwanza ya COVID19, nilikuwa twitter, sikuwahi kufurahia matunda ya sayansi kama siku hiyo.
Wakati huo, tayari janga la COVID19 na upotoshwaji ulikuwa juu ...#UZI (SEHEMU YA KWANZA)
#DaktariMwandishi

kitu ambacho sikutegemea, ni upotoshwaji mkubwa zaidi uliokuja na chanjo.
Lakini, siwalaumu wenye maswali dhidi ya chanjo. Yapo maswali muhimu mno ambayo, hatuwezi kuyasukumia uvunguni kwa kigezo cha upotoshaji.
Ni lazima yajibiwe hata kidogo.
Nitajitahidi kutoa majibu machache.

Kabla sijajibu, naomba niseme kuwa ni sawa kuwa na maswali juu ya kile unachokipokea, lakini si sawa kusambaza taarifa za uongo na zisizo na ushahidi wowote.
Kufanya hivyo ni ugaidi. Ni uhalifu dhidi ya binadamu.
Kwanza niseme, mimi NAAMINI KATIKA CHANJO.
NAAMINI KATIKA SAYANSI.

1. KWANINI CHANJO ZA COVID19 ZIMEGUNDULIKA NA KUANZA KUTUMIKA KWA MUDA MFUPI UKILINGANISHA NA CHANJO NYINGINE?
Kujibu hili, unatakiwa kuelewa COVID19 husababishwa na kirusi cha SARS-COV-2 kilicho katika kundi la virusi aina ya CORONAVIRUSES. Virusi hivo vimefanyiwa utafiti kwa

takribani miaka 50 sasa.
Hivyo, wakati watafiti wanafanya ugunduzi wa chanjo yake, hawakuwa wakianza moja, tayari walikuwa na miaka 50 ya uelewa wa kundi hili la virusi.
Katika kundi hili lenye zaidi ya virusi 100, kuna aina 4 vinavyosababisha magonjwa ya mfumo wa upumuaji.

Mojawapo ni virusi vilivyosababisha mlipuko wa SARS(Severe Acute Respiratory Syndrome) 2002 na mlipuko wa MERS(Midde Eastern Respiratory Syndrome) 2012.
Hivyo watafiti walielewa mengi kuhusu SARS-Cov-2 kwani tayari kulikuwa na juhudi za chanjo dhidi ya ndugu zake(SARS na MERS)

Walitumia taarifa hizo kuandaa chanjo za COVID19, na kusababisha chanjo ya kwanza kupatikana ndani ya mwaka mmoja tu, tofauti na chanjo iliyotengenezwa kwa muda mfupi zaidi MUMPS ndani ya miaka 4.
Sababu nyingine ni USHIRIKIANO WA DUNIA kudhibiti COVID19. Kwa kawaida chanjo

huchukua miaka 10-15 kutengenezwa, lakini katikati ya mlipuko wa dunia wa COVID19, ulimwengu haukuwa na utajiri wa muda wala kutunishiana misuli ilhali watu wanaumwa, na mifumo ya afya duniani inaelemewa. Watafiti duniani kote walishirikiana na rasilimali zote zikapatikana.

Sababu nyingine ni MAENDELEO YA SAYANSI NA TEKNOLOJIA YA GENOMIC TYPING. Teknolojia hii iliwawezesha watafiti kugundua muundo wa kirusi hiki kipya ndani ya SIKU 10 tu baada ya kesi ya kwanza kuripotiwa huko WUHAN, pamoja na kufuatilia tafiti nyingine zilizokuwa zikienda sambamba.

Teknolojia pia imechangia kwa kiasi kikubwa kwasababu, licha ya uwepo wa data nyingi na maelfu ya tafiti kuhusu virusi hivi, matumizi ya SUPERCOMPUTERS yalisaidia kuzichambua kwa ufasaha na kwa muda mfupi kupata taarifa walizohitaji.
Pia, KUJITOKEZA KWA WATU WALIOKUWA TAYARI

kufanyiwa majaribio ya kwanza ya chanjo hizi. Nchi kadhaa zimetengeneza chanjo na kila nchi ilipata volunteers wa kutosha kufanya majaribio ya awali.
Lakini pia, ikumbukwe kuwa, licha ya yote haya bado chanjo zilipewa kibali cha kutumika kwa dharura.
Wakati watu wanafariki,

uchumi unadorora, na mifumo ya afya inazidiwa dunia nzima, hatua za dharura zote huchukuliwa kupunguza madhara wakati dunia ikijipanga kwa hatua za muda mrefu.
Ni sawa na unapofanya ngono isiyo salama, unakwenda kunywa PEP kwanza au unasubiri miezi 3 upime VVU ndio unywe au la?

2. JE, CHANJO ZINABADILI DNA ZETU?
Kiufupi, Hapana.
Kuelewa hili, kwanza elewa namna na wapi DNA hutengenezwa. Kati ya chanjo zimetengenezwa kwa kutumia mRNA ya kirusi cha SARS-CoV-2 kisababishacho COVID19, mfano wa chanjo hizi ni Pfizer na Moderna.
Seli zetu zina sehemu kuu 3

1. Cell Membrane(ni uzio wa seli, ambao ndio vitu huingia na kutoka kwenye seli)
2. Cytoplasm(hapa ndio shughuli nyingi za seli hufanyika ni kama jiko na sebule ya seli)
3. Nucleus(hapa ndipo DNA ilipo, ni sehemu muhimu zaidi, kama chumba cha kulala cha seli)

mRNA & viral vector

chanjo inapoingia kwenye seli, inaishia kwenye Cytoplasm, haiwezi kuingia kwenye Nucleus.
Zenyewe zinabeba MAELEKEZO ya kijenetiki kutaarifu seli zetu zitengeneze kinga dhidi ya kirusi hiki.
Ni kundi moja tu la virusi liitwalo RETROVIRUSES mf. VVU lenye enzyme inayowezesha RNA

ya virusi hivyo kuingizwa kwenye DNA ya binadamu na kusaidia kutengenezwa zaidi kwa virusi hivyo, ndio maana virusi hivyo ni vigumu kupata chanjo yake na kudhibitiwa.

Kwa kawaida, mwili wa binadamu unapoingiliwa na kimelea, seli nyeupe za damu hujiandaa kupambana, katika seli

hizo, kuna ambazo zitaua vimelea hivyo na nyingine zitaweka kumbukumbu ya kimelea kile na kutengeneza antibodies(kingamwili) ambazo zitakuwa tayari kupambana iwapo kimelea hicho kitakuja tena.
Vivyo hivyo unapopata COVID19 na unapopata chanjo. LAKINI tofauti ni kwamba, antibodies

unazotengeneza baada ya kuumwa COVID19, zinakaa kwa muda mfupi ukilinganisha na zile zinazotengenezwa ukipata chanjo ya COVID19.
Na uwepo wa antibodies(kingamwili) hizo ndio zinakulinda wewe usipate ugonjwa mkali zaidi.
KUMBUKA, chanjo ya COVID19, haikukingi wewe USIPATE COVID19

bali inakukinga wewe usipate madhara makali iwapo utaumwa COVID19.
Na hii ni saabbu kubwa ya kuidhinishwa matumizi ya chanjo hizi kwa dharura, kwani:
1. Itapunguza idadi ya wanaolazwa na kuhitaji huduma za ICU, mitungi ya gesi n.k
2. Itapunguza vifo na usambaaji wa COVID19

na hivyo itapunguza mifumo ya afya kuelemewa na kuwapa nafasi wagonjwa wengine kupata matibabu vizuri na maisha yaendelee.

KWANINI BADO HALI NI MBAYA KWENYE NCHI AMBAZO WATU WAMEPATA CHANJO?
Hapa tuongelee kitu kinaitwa HERD IMMUNITY (kingajamii) hii hupatikana pale tu ambapo

asilimia kubwa ya watu katika jamii wamepata chanjo/kinga dhidi ya ugonjwa fulani.
Mfano mzuri, ni ugonjwa wa POLIO, Tanzania ilitangazwa kuwa polio-free mwaka jana baada ya chanjo za polio kutolewa kwa miaka mingi. Hii inamaanisha zaidi ya 80% ya watanzania wamepata chanjo hii

hivyo wamelinda wale wachache ambao kwa sababu moja au nyingine hawakupata chanjo hii.
Kwa chanjo ya COVID19 kwa sasa, inapunguza makali binafsi, ndio maana wizara imeorodhesha makundi rasmi yaliyopo kwenye hatari zaidi ambayo yatapewa kipaumbele kupata chanjo hii.

Israeli ni kati ya nchi zilizoonyesha matunda ya kuchanja watu wengi, asilimia kubwa ya wanaisraeli (Taifa La Mungu kama wengi wanavyoamini) wamepata chanjo, na matunda yanaonekana.

Maswali mengine yatajibiwa kwenye SEHEMU ZINAZOFUATA ZA #UZI HUU, fuatilia.
#DaktariMwandishi

@threadreaderapp please unroll