Thread by @ibrahimmturhan2

Havada bir değişiklik kokusu var…
İş dünyasından bürokrasiye, iktidar çevrelerinden muhalefete kadar yayılan bir psikoloji değişimi hissediliyor. Siyasette demokratik yollardan ve usulüne uygun biçimde değişimin gerçekleşmesi olasılığı ilk kez bu kadar artmış görünüyor.
Ne oldu?

Türkiye’deki sorunların kökleri daha eskiye uzansa da 2018’den beri ülkenin yönetiminin gün geçtikçe bozulduğu, sorunların kronikleştiği tespiti iyi eğitimli üst sosyoekonomik gruplarda genel kabul gören bir yargı. Buna karşın yakın zamana kadar toplumun geneline yayılmamıştı.

Kötü yönetime, başta ekonomi olmak üzere hemen her alanda yaşanan sorunlara ve irrasyonelliğin dibini bulan politikalara rağmen CB Erdoğan’ın iktidarını şimdiye kadar korumuş olması bir türlü izah edilemiyor, bu alanda türlü komplo teorilerinin geliştirilmesine olanak tanıyordu.

Hatta o kadar ki, eğitimli ve üst sosyoekonomik kesime mensup muhalif kesimde iktidarın olağan yollardan değişmesinin mümkün olmadığı, seçim yapılmayacağı, seçimi kaybetse bile iktidarın yönetimi terk etmeyeceği gibi akıllara zarar spekülasyonlar çok rahat kabul görüyordu.

Dahası, CB Erdoğan’ın “bir yolunu bulup” iktidarını korumayı başaracağı, her sefer olduğu gibi yine şapkadan tavşan çıkaracağı, halk arasında Erdoğan’ı destekleyenlerin akıl ve mantık dışı davrandığı, ne olursa olsun en aykırı durumda bile desteklerinin süreceği kanısı egemendi

2013’ten beri her mevsim, hükümeti götürecek bir kriz bekleyen bu çevrelerin bile hayal edemedikleri kadar ağır ekonomik ve siyasal krizlere rağmen Erdoğan’ın iktidarda kalmaya yetecek desteği sağlaması da bu algıyı besledi.
Fakat açıkça görünüyor ki bu defa durum farklı.

Erdoğan’ın en büyük desteği aldığı düşük gelir grubunun küresel salgının başından beri maruz kaldığı sıkıntılar derin bir krize dönüştü. Hayat pahalılığı, dar gelirli kesimleri soluk alamaz hale getirdi. İnsanlar işlerini kaybetti, sokak ekonomisi paramparça oldu.

Covid-19 öncesinde o dönem görevde olan bakanın kişisel hırsı ve fantastik planları uğruna ülkenin bütün rezervi, yedek akçesi, ihtiyatları anlamsız ve sonuç vermeyecek şekilde tüketilmişti. Ekonomide kırılganlıklar çok artmıştı. Küresel konjonktür de aleyhimize gelişti.

2019’da 2020’de Merkez Bankası kârları ve yedek akçeleri, Hazine imkanları anlamsız ve boş yere harcanmış olmasaydı, aynı anda hem faizi hem kuru düşük tutup ekonomi yönetimine PR yapmak uğruna rezervler çarçur edilmiş olmasaydı küresel salgının yıkıcı etkisi hafifletilebilirdi.

Sadece bu kaynaklar israf edilmemiş olsa, Covid sebebiyle ekonominin kapandığı süre boyunca;
❗️hane geliri yoksulluk sınırının altında olan her aileye salgının etkili olduğu dönem boyu ayda 2.500 TL nakit desteği sağlanabilirdi❗️
Ama çılgın projeler kaynakları yiyip bitirdi.

Türkiye, pandemide milli gelirine göre en düşük hibe yardımı yapan hükümetler arasında yer aldı. Bu yaralar sarılamadı.
Ardından akıl ve mantık dışılıklar giderek artmaya, Türkiye karşılaştığı her sorunu bir kriz olarak yaşamaya başladı.
Kurumlar işlev ve etkinliklerini yitirdi.

Yetkinlik ve kurumsallık tükenince kriz yönetimi becerisi de kalmadı. Bu arada artan enflasyon ve arz şokları alt gelir gruplarındaki insanlar için yaşam koşullarını daha da ağırlaştırıyordu.
AK Partisi’nin geleneksel olarak desteğinin yüksek olduğu bu kesimde tepki büyüyordu.

Artık erime geçici ve dönemsel olmaktan çıktı, bir eğilim haline geldi. Erdoğan’ın siyasal desteğinin sürekli eridiğini gören bürokrasi ve iş dünyası, hatta AK Partisi elitleri iktidarın kaybedilmiş olduğunun farkında.
Ama kimse bu gerçeği CB’na ilerlemiyor, bu konuyu konuşamıyor

Kutuplaşma siyaseti, muhalefeti ya da marjinal grupları kışkırtarak, ortalığı karıştırarak muhafazakar seçmeni tedirgin etme yönteminin bu kez işe yaramayacağını göreceğiz.
Ayrıca güvenlik kaygısı ya da belirsizlik ve kargaşa tehditleri, koalisyon yönetimini kötüleme de faydasız.

Böyle yöntemler, çoğunluk iyi-kötü idare edebiliyorsa anlamlı. “Daha kötüsü olmasın, gelen gideni aratmasın” düşüncesi başınızı zor da olsa suyun üzerinde tutabiliyorsanız oy verme davranışlarını iktidar lehine etkileyebilir. Korkan seçmen macera yaşamamak için iktidara sığınır.

Ancak bir noktadan sonra işler o kadar kötüleşir ki insanlar “yerine kim gelecek” diye düşünmeyi bırakır.
Ayrıca muhalefetin son dönemdeki performansını da yabana atmamak gerekiyor.
Sonunda Türkiye’nin sosyopolitik gerçeği ile kavga etmemek gerektiğini öğrenmiş görünüyorlar.

Uyumlu çalışabildikleri, belli konularda geniş tabanlı ittifak arayışında oldukları izlenimi uyandırıyorlar. Bunun ise hem genel seçmen kitlesi üzerinde “geniş kapsamlı mutabakat” anlamında hem de muhafazakar seçmen için olası endişelerin giderilmesi anlamında olumlu etkisi olur.

Siyasal analiz çok hevesle yaptığım bir şey değil. Hele de Pazar gecesi bilim ve felsefeyi yeğlerdim. Ama ne yapalım, hep söylendiği gibi; coğrafya kaderdir.
Tarihin akışı hızlanıyor.
Görelim bakalım, 2022’nin sonundan önce yapılacağını düşündüğüm seçimler bu analizi doğrular mı?