🔽 رد پای شوروی در قتل تقی ارانی 
۱) #انور_خامه_ای برای نام بردن از گروه زندانیان متهم به داشتن مرام اشتراکی در عهد #رضاشاه (موسوم به گروه ۵۳ نفر) نمی‌گفت ۵۳ نفر، بلکه می‌گفت ۵۰ نفر و ۳ نفر.
۲) #تقی_ارانی نفر اول آن سه تن است که خامه‌ای از بقیه جدایشان کرده، #عبدالصمد_کامبخش نفر دوم و #محمد_شورشیان نیز سومین بود. تقی ارانی از آن تبریزی‌هایی بود که عشق به #ایران در خونش موج می‌زد.
۳) از همین رو پس از عزیمت برای تحصیل به فرنگ با مهم‌ترین گروه ناسیونالیست‌های ایرانی در اروپا پیوند خورد و خود را در ذیل مکتب #مجله_کاوه به رهبری یک تبریزی دیگر به نام #سیدحسن_تقی‌زاده تعریف کرد.
۴) مطالعات بعدی او در حوزه‌ی فلسفه و اندیشه اندک اندک او را به سوی #ماتریالیسم رهنمون شد و به این ترتیب راه و آرمان جدیدی برای خود ترسیم نمود. با پایان تحصیل و دفاع از رساله‌ی دکتری شیمی راهی وطن شد و به همراه مادر و خواهرانش در تهران رحل اقامت افکند.
۵) معلمی پیشه کرد و روزی از هفته را در خانه به ملاقات با رفقای همفکری که گرد آورده بود اختصاص داد. با همین گروه از رفقایش، #مجله_دنیا را درآورد؛ مجله‌ای برای تبیین #ماتریالیسم.
۶) اندک اندک، رفقایش را برای جذب رفقای بیشتر به تبلیغ واداشت، تبلیغ نفر به نفر و با رعایت اصول مخفی‌کاری. ناسیونالیست سابق هنوز به #ایران عشق داشت اما آرمان جدیدش آرمانشهری داشت به پایتختی #مسکو و به رهبری #ژوزف_استالین که صد البته هیچگونه #ناسیونالیسم را بر نمی‌تابید.
۷) هم از این رو دیگر از علایق ناسیونالیستی‌اش نمی‌گفت به‌ویژه آنکه یکی از رفقای مؤثر گروهش که از هشت سالگی در #روسیه نشو و نما کرده بود علناً کمر بسته‌ی #شوروی در #ایران بود.
۸) این رفیق آنقدر مؤثر بود که خامه‌ای او را از ۵۰ تن دیگر جدا کرده بود: #عبدالصمد_کامبخش. کامبخش از نسل شازده‌های قجر بود که در #روسیه خلبانی آموخته بود و به دلیل سکونت در آن کشور، #زبان_روسی را چون #زبان_مادری تکلم می‌کرد
۹) ورود او به #ایران و حضورش در نیروی هوایی، بیش از آنکه سودی برای مقاصد جاسوسی #شوروی در ایران داشته باشد به ضرری بزرگ برای گروه ارانی تبدیل شد. بازداشت کامبخش پرده از راز دست اندرکاران #مجله_دنیا برداشت.
۱۰) مجله‌ای که از فرط علمی و فلسفی بودن برای مأموران اداره‌ی سانسور غیرقابل فهم و در نتیجه بی خطر تلقی می‌شد. بازداشت اتفاقی یک شومن به نام #محمد_شورشیان که از آشنایان گروه بود اما به دلیل بی‌خبری‌اش از مفاهیم ماتریالیستی توسط خامه‌ای در زمره‌ی سه نفر
۱۱) عضو متمایز ۵۳ نفر قرار گرفته حلقه‌ی محاصره‌ی گروه #تقی_ارانی را تنگ‌تر کرد و سرانجام مطابق قانون منع تبلیغ #مرام_اشتراکی در #ایران ابتدا ارانی و سپس همه‌ی رفقا را در چنگال نظمیه گرفتار کرد.
۱۲) ترتیب بازداشت اعضا به شیوه‌ای بود که ارانی در مظان اتهام لو دادن سایرین قرار گرفت امری که با صحنه‌سازی‌های کامبخش روز به روز تقویت می‌شد تا آنکه در جریان محاکمه و استماع دفاعیات کامبخش و ارانی، ورق برگشت و این بار کامبخش در مظان اتهام قرار گرفت.
۱۳) به فاصله‌ی کوتاهی از این رخداد، ارانی راهی انفرادی شد و در اندک زمانی با اعلام خبر مرگ در اثر بیماری تیفوس، رفقای زندانیش را شوکه و خیال کامبخش را راحت کرد.
۱۴) برخی حواریون ارانی همچون #بزرگ_علوی و #انور_خامه_ای تا پایان عمر معتقد بودند کامبخش نه تنها از مرگ او شوکه نشده بلکه برای سرپوش نهادن بر خیانت خود، طی هماهنگی با رفقای بالا (شوروی) امکان قتل عمد ارانی را فراهم کرده بود
۱۵) زیرا ارانی گرچه کمونیست بود اما دم خروس ملی‌گرایی‌اش نه از کامبخش نهان مانده بود و نه از رفقای بی‌تعارف روس.
۱۶) اعلام پزشک زندان به مادر #تقی_ارانی مبنی بر وجود سم در خون او، روایت‌های اعضای ۵۳ نفر از رفتارهای مشکوک کامبخش، طرد کامبخش از سوی ۵۳ نفر پس از شهریور ۱۳۲۰ و آزادی از زندان و در نتیجه پناه بردنش به شوروی‌ها
۱۷) و سرانجام پذیرش کامبخش به حزب تأسیس‌یافته توسط بقایای ۵۳ نفر (#حزب_توده) با دستور و تحکم شوروی‌ها نشان از آن دارد که پرونده‌ی ارانی گرچه تاحدود زیادی مسکوت مانده اما هنوز نمی‌توان آن را پرونده‌ای مختومه دانست.
۱۸) پس از شهریور ۱۳۲۰ و باز شدن فضای سیاسی، گروه ۵۳ نفر از زندان درآمدند، در حالی که رهبر فکری‌شان #تقی_ارانی به مرگی مشکوک درگذشته بود.
۱۹) کامبخش در آبان ۱۳۲۰ پس از آزادی از زندان، گزارشی در ارزیابی امکانات بهره‌برداری از توانایی‌های فردی اعضای ۵۳ نفر به سود #کمونیسم روسی نوشت و توسط پ.م فتین مشاور امور امنیتی #ژوزف_استالین رهبر وقت #شوروی برای بین‌الملل #کمونیست ارسال کرد.
۲۰) کامبخش در مورد ارانی نوشته بود: «او از خانواده‌ای ثروتمند برخاست. وی از پدر خود یک خانه، یک قطعه کوچک زمین و قسمت کوچکی از یک معدن را به ارث برد. نخست به خرج خود و سپس با بورس دولتی در آلمان تحصیل کرد و درجه‌ی دکترای شیمی را دریافت داشت.
۲۱) در زمان تحصیل در آلمان، به عضویت سازمان دانشجویان درآمد. با #مرتضی_علوی، رهبر حزبی این سازمان رابطه نزدیک برقرار کرد.
۲۲) او که به #مارکسیسم علاقه پیدا کرده بود، آن را به طور جامع مطالعه کرد و در #ایران به مناسبت ارتباط نزدیک با [عبدالحسین] حسابی، ایدئولوژی مارکسیستی خود را تنظیم کرد.
۲۳) او پیش از فعالیت در حزب، #مجله_دنیا را منتشر می‌کرد که بعد‌ها توسط ما رهبری می‌شد. در سازمان ما برای عضوگیری و سازمان دادن جوانان محصل فعالانه کار می‌کرد.
۲۴) او تا قبل از دستگیری، به عنوان رئیس بخش آموزش اداره صنایع مشغول به کار بود. او زبان‌های آلمانی، فرانسه و ترکی را خوب می‌دانست و با زبان انگلیسی آشنایی داشت.
۲۵) مشخصات منفی: عدم مطلق استعداد برای کار مخفی، مقام‌پرستی، خودخواهی، فتنه‌انگیزی. نکات مثبت: استعداد فراوان، حافظه خوب، هضم صحیح، برخورد درست مارکسیستی.»
۲۶) در این گزارش کامبخش دو ویژگی وابستگی ارانی به خانواده ثروتمند و استعداد فراوان را برجسته می‌کند. اولی از نظر کمونیست‌ها مذمت می‌شود هر چند که فرد ثروتمند کمونیست شود
۲۷) و دیگری عاملی است که می‌توانست جاه‌طلبی کامبخش در رسیدن به قدرت را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین #عبدالصمد_کامبخش انگیزه‌ی کافی برای حذف ارانی را داشت.
۲۸) ارانی جزو معدود کمونیست‌های ایرانی بود که پیرو مکتب آلمان بود و دخالت #شوروی در امور #ایران را برنمی‌تابید. او از خانواده‌ی ثروتمندی بود و استعداد این را داشت که بتواند رهبری جریان چپ در ایران را بر عهده بگیرد.
۲۹) در این صورت شاید چپ‌های #ایران روشی دیگر را طی می‌کردند و #شوروی آنچنان که باید نمی‌توانست در ایران نفوذ داشته باشد. همین دلایل کافی بود تا کامبخش به نمایندگی از شوروی زمینه‌ی قتل ارانی را فراهم کند.
۳۰) این مسئله‌ای بود که از دید هم‌بندان و هم‌فکران ارانی و کامبخش پنهان نماند و با وجود اینکه کامبخش با حمایت شوروی به رهبری #حزب_توده رسید اما هیچگاه نتوانست جایگاه درخوری میان کمونیست‌های ایرانی پیدا کند.
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
