Thread by @mariekedehoon

Voor degenen die van de juridische details houden, draadje. In beginsel: mensenrechtenorganisaties zoals #Amnesty vervullen belangrijke taak door te signaleren als sprake is van schendingen zoals van #oorlogsrecht. Maar hier is het niet zo duidelijk dat dat ook geschonden is.

https://twitter.com/markduursma/status/1555648650369536000

In een gewapend conflict moeten beide partijen zich houden aan het oorlogsrecht, ongeacht wie de agressor is. Rusland is hier de agressor, Oekraïne verdedigt zich. Maar beide landen zijn gebonden aan regels die vooral dienen om onnodige extra burgerslachtoffers te voorkomen.

Zo is er onderscheid tussen militaire doelwitten en burgerobjecten. Als strijdende partij burgerobject gebruikt voor de strijd, dan kan dit een legitiem militair doelwit worden. Maar alleen indien noodzakelijk & proportioneel en zoveel mogelijk voorkomen van burgerslachtoffers.

Daarom plicht *zoveel mogelijk* buiten bevolkte gebieden te vechten en anders burgers waarschuwen & evacueren. Aanvallende partij mag geen burgerobjecten aanvallen of woonwijken bombarderen tenzij militair *strict* noodzakelijk. Die kiest anders burgers uit als (verboden) target.

Maar voor verdedigende partij is dat lastiger: als je probeert een stad te verdedigen tegen inname - dus juist burgers/objecten beschermt - dan kun je dit mogelijk alleen doen door vanuit die stad te vechten. Maar maak je dan ook meteen een militair doelwit van burgers/objecten?

Oorlogsrecht erkent dat je dit niet zwart-wit kunt bepalen vanaf zijlijn: het vereist van alle strijdende partijen dat zij het gebruiken van burgerobjecten voorkomen waar mogelijk en anders maatregelen nemen om burgerslachtoffers beperken. Het moet dus militair noodzakelijk zijn.

En noodzakelijkh is lastig beoordelen, zeker tav verdedigende partij in stadsoorlog. Je mag dus niet opzettelijk burgers als human shield gebruiken of om die reden vanuit ziekenhuizen opereren. Ook is perfidy verboden: misleiden vijand door bv rode kruis embleem op te spelden.

Maar Amnesty geeft onvoldoende gedegen bewijs voor dit soort tactieken. Zonder bewijs is het heftige claim, vooral tav verdedigende partij die burgers juist probeert te beschermen tegen agressor. UKR heeft burgers gewaarschuwd, geëvacueerd en niet voorkomen dat burgers weg konden

Amnesty beschuldigt UKR bijv. van het gebruiken van scholen, maar dit is vooral verboden als school door burgers wordt gebruikt en je het daarom lastig kunt aanvallen zonder burgerslachtoffers te maken; en niet (per se) verboden als het leegstaat, wat zo lijkt te zijn geweest.

Amnesty beschuldigt UKR van gebruik ziekenhuizen als militaire bases. Verboden als dat zo is. Maar bewijs lijkt dun: dat soldaten er rondliepen, rustten en aten. Soldaten mogen ook een ziekenhuis binnen lopen. Maar het niet als human shield gebruiken door van daaruit te opereren.

Ook UKR moet er wel alles aan doen om onnodige extra slachtoffers te voorkomen. Daarom in principe goed dat mensenrechtenorg's meekijken en partijen scherp houden. Maar dit lijkt onvoldoende onderbouwd voor deze stevige claims of juridisch niet helemaal de juiste interpretatie.

Deze oorlog is ook een informatieoorlog en dit is koren op de molen van RUS die dit soort claims gebruikt ter rechtvaardiging. Schendingen zijn er heus ook van UKR soldaten maar perspectief is belangrijk: RUS begaat hier de meeste, structurele en ernstigste schendingen, niet UKR.