Thread by @yatirimcibaba1

FİNANSAL ÖZGÜRLÜK YAZILARI – 01 -

Sonunda başlıyorum.

1) Arkadaşlar merhaba,
Bir süredir sizlerle DM’den soru-cevap yapıyorum ve gördüğüm üzere, birçok arkadaşımız FİNANSAL FARKINDALIK sahibi. Bu ne demek? Özellikle son 10 senedir maaşlı çalışanların alım gücü düşüyor.

2) 10-15 sene önce bir beyaz yaka aldığı maaş ile kısa sürede 2. El araba alabilirken, şu anda bir araba alması için yıllarca para biriktirmesi gerekiyor. Eskiden ev alırken yaptığımız tasarruf ile şu anda araba alırken yaptığımız tasarruf (bu tasarruf için harcanan emek) aynı

3) Alım gücümüz düşüyor bununla birlikte kalifiye işsizlik de yükseliyor. Eskiden, biraz eğitim alan, bir konuda uzmanlaşan, çok kolay iş buluyor ve iyi de para kazanıyordu. Ama şu anda herkes yetkin, yetenekli, kalifiyeyim diye ortalıkta geziyor.

#aksa #alka #alkim #hekts #sasa

4) Peki ne yapmanız lazım? Bunun cevabını kendinize en iyi siz verebilirsiniz. Ben size neler yaptığımı ayrıntılı anlatacağım. Sizler de, ben veya benim gibi finansal özgür olmuş, ya da finansal özgür olmaya aday arkadaşların yazılarını okuyun ve daha sonra kendi planınızı yapın.

5) Ben “belki” sizlere yardımcı olabilirim ama son vuruş (doğrusuyla ve yanlışıyla) her zaman sizin. Yaptığınız işin ve aldığınız kararların sorumluluğunu da alın lütfen. Bu süreç psikolojik bir savaş. Kısa değil uzun bir yol. Bu yolda bazen otoban gibi hızlı gideceksiniz, ...

6) ... bazen tali yola girip yavaşlayacaksınız. Bazen de duracaksınız. Ama ASLA PES ETMEYECEKSİNİZ!

Uzun ve zorlu bir yol. Öyle, 2 hisse alayım, 3 günde zengin olayım derseniz, sermayeniz erir. Yavaş ve emin adımlarla büyümelisiniz.

Hazır mısınız? O zaman başlayalım.

7) Kendimden başlayayım. Finans, uzmanlık alanım. Şirketlerde yöneticilik yaptım. Paraya ve finansa ilgim çocukken başladı. 8 yaşında “kendi gayretimle” ilk temettü mü aldım. (Bu konuyu ayrıca anlatacağım, 4 sene üst üste temettü almıştım, o zaman bu konunun önemini bilmiyordum)

8) Çocukluğumdan beri, harçlıklarımı biriktirip, toplu parayla kendime bir şey alıyordum. Toplu harcamanın hazzı, günlük ufak ufak harcamanın hazzından daha baskındı. Üniversite sınavlarında iyi bir puan aldım, babam TIP FAK. Okumamı istemesine rağmen, EKONOMİ okudum.

9) Dediğim gibi, çocukluğumdan beri, rakamlara, matematiğe, finansa çok ilgiliydim. En sevdiğim oyuncaklardan birisi hesap makinesi idi. DOKTOR da olsam, muhtemelen FİNANS hakkında kitaplar olurdum. Her neyse…

10) İş hayatında,şanslı bir nesildim. Beyaz yakaya önem verilen son nesil olabilirim. 2005’de iş hayatına başladım. Yeni mezunken aldığım ücret, ev kiramın 4 katıydı. Ev kirası + faturalar + eşya taksitler + KYK borcu + sosyal hayat v.s. derken, maaşımın en fazla yarısını harcadm

11) İş hayatımın 4. Yılında arabamı, 6. Yılında evimi rahatlıkla (çok da kasmadan) aldım. 2005-2012 arası (bence) Beyaz yakaların son altın dönemi idi. 2012’den sonra alım gücümüz düşmeye başladı. 2015’de keskin düşüşler başladı, 2018’den sonra şartlar baya sertleşti. #alka #sasa

12) Neden bunları anlatıyorum? Evet, 20’li yaşlarda gelirim iyiydi, lakin önemli olan mali disiplini korumam ve ileriye dönük yatırım yapmam idi. Memur çocuğu olduğumuzdan dolayı, genlerimizde hep bir “tutumluluk” var. Bu nedenle, hep ihtiyatlı ve dikkatli ilerledim.

13) Bakın burada aile kavramı çok önemli. İşçi-Memur çocuğu olmasam, belki babam ticaret ile uğraşsa, bu kadar tutumlu olmaz ve geleceğimi bu kadar planlamaya çalışmazdım. Geçmişte maddi sıkıntı yaşayan memur-işçi çocukları, para-tasarruf-emek konularına daha ihtiyatlı yaklaşıyor

14) Lütfen, söylediklerim yanlış anlaşılmasın. Annem babam ciddi fakirlik çekmiş insanlar olduğu için, özellikle annem, tutumlu harcama konusunda (bir çok Anadolu kadını gibi), “master degree” yapmış durumda idi. Ondan da bulaştı sanırım biraz.

15) Çocukluktan gelen, parasal kalemlere, sayılara olan düşkünlüğüm, aldığım “Ekonomi” eğitimi ile de birleşince, hayatım “Finans, Para, Birikim” haline geldi. Okulda aldığım eğitimlerde, “Benefit-Cost Analysis” dediğimiz,fayda-maliyet analizini günlük hayatına yansıtan birisiyim

16) Tutarların ve rakamların önemi yok. 1 TL de olsa, 1 Milyon TL de olsa, bu hesabı yapar. Ben 100 TL’lik bir mal-hizmet alırken, 1) Fayda maliyet analizi yaparım 2) Alternatif maliyetlere (opportunity costs) bakarım. Bu hayata bakışım gibi oldu artık.

17) #Mgros da alışveriş yaparken, kasaya gitmeden ne kadar tutacağını aklımdan hesaplarım v.s. Dediğim gib rakamlar/sayılar, bunlarla basit oyunlar oynamak, beni çocukluğumdan beri mutlu eder. Çocukken, en sevdiğim oyuncaklarımdan birisi 12 digit #Citizen hesap makinemdi.

18) Dikkat ederseniz, çok detaylı anlatmaya çalışıyorum kendimi. Zira bazı arkadaşlar, aileden durumumuz iyi sanıyorlar. Memur ve işçi çocuğu idim. Kendi alın terimle, ortaokul-lise burslu okudum. Kendi çabamla, üniversite okudum. Kendi emeğimle kariyer yaptım. Tek başıma.

19) Yabancı ortaklı şirketlerde de çalıştım, özelleştirmeye konu şirketlerde de çalıştım. İhracat da yaptık, ithalat da. Arjantin’den devlet tahvili de aldım, yurtdışında şirketler de kurdum. Yaklaşık 20 senede aklınıza gelebilecek her türden şirket formunda çalıştım.

20) Gerçekten çok çalıştım. İş hayatındaki ilk yıllık iznimi bu sene kullandım. Bunun karşılığında, 29 yaşında CFO veya 36 yaşında çok büyük bir firmada icra kurulu üyesi de oldum. Hem kariyer hem de parasal doygunluğa ulaşınca, iş hayatını bırakmaya karar verdim.

21) Bu arada eşimle de sınıf arkadaşıyız. O da banka alanında ciddi bir kariyer yaptı. Çocuk sahibi olduk. Doğumdan sonra devam etti biraz ama baktık parasal olarak ihtiyacımız var ve bankacılık yorucu. Kendisi iş hayatını bıraktı ve şimdi bir üniversitede doktora yapıyor.

22) Kısacası, ailece finansal okur yazarlığımız yüksek. Lakin, ailenin parasal mevzuları ile ben ilgileniyorum.
Özetle, şanslı bir dönemde çalışmaya başladım. Önümdeki fırsatları iyi değerlendirdim. İyi kazanırken, geleceğe yönelik birikim yaptım.

23) O dönemlerde, arkadaşlarım ABD ve AB'yi gezerken, ben (biraz da işlerimin yoğun olması nedeniyle), daha düşük harcama ve daha yüksek tasarruf yaptım. Karakterim de buna uygundu. Ayrıca, hayat boyu bu kadar güzel para kazanamayacağımı biliyordum, açıkçası “Akarken, doldurdum”

24) Planlı, programlı ve ihtiyatlı gittim. Benim dönemin şansızlığı, sosyal medya yeni gelişiyordu ve bu şekilde fikirlerini paylaşan blog vs yok idi. Şimdi hayat daha zor ama en azından bu zorlukların üstesinden nasıl çıkmış insanlar, okuyabiliyorsunuz. #aksa #sasa #hekts #eregl

25) Bu nedenle, lütfen ümitsizliğe kapılmayın. Hayatım boyunca 1 ev ve 1 araba almak için mi çalışacağım demeyin. Bir yandan çalışırken, bir yandan da daha iyisini nasıl yapabilirim?i düşünün, araştırın, öğrenin. Sürekli eğitime ve gelişime açık olun lütfen.

26) Tekrar ediyorum,gelirimin iyi olması değil, harcamalar konusunda mütevaziliğim ve paraya olan yaklaşımım beni bu noktaya getirdi.Benden daha çok kazanıp, finansal özgür olamayan bir çok arkadaşım var. Hayat bir dengedir. Bunu anlamalı ve Buna göre yaşamalıyız diye düşünüyorum

27) Peki, siz ne yapmalısınız?
Arkadaşlar, 3 günde zengin olayım, finansal özgür olayım derseniz, sermayeniz erir. Hayat bu kadar basit değil ve finansal yatırımlar dünyası bu kadar kolay değil. Bizler, okyanusta bir damla gibiyiz. Kendimizi bilmemiz lazım. #alka #alkim #gesan

28) Borsalarda (#hisse, #kripto, #viop, #forex v.s.) işlem yapmaya başladığınızda, en tehlikeli durum, ilk zamanlar çok ciddi para kazanmanızdır. Piyasa buna "Beginner's luck" demiş, yani "Acemi Şansı", inanın bana en tehlikelisi bu. Aman dikkat!

29) Ben ilk başladığımda çok kısa sürede, %60 kazanmıştım. "OOoo" dedim, "çok kolaymış bu işler". Her gün maaşım kadar para kazanıyorum falan. Hisseyi de sattım. Kısa sürede ciddi kazanç. Peki sonra ne oldu?

30) Sonra daha yüksek sermaye ile girdim. Hayatımda kaybettiğim en büyük parayı kaybettim borsada. Ama bana güzel bir ders oldu. O günden beri, "ufak tefek trade'ler hariç" bir daha borsada kaybetmedim. O kayıp, hayatımda aldığım en pahalı eğitim oldu.

31) İş hayatında da böyledir. Ne zaman kendinize SINIRSIZ GÜVENİRSENİZ, tamam artık ben çözdüm bu işi derseniz, hayat size güzel bir tokat atar. Borsada da böyledir. Sürekli öğreneceğiz, sürekli gelişeceğiz, ben hala öğreniyorum, hala okuyorum, hala araştırıyorum. #sasa #hekts

32) Buraya kadar ve bundan sonra da uzunca bir süre, size rakamsal bilgiler vermeyeceğim. Öncelikle işin psikolojisini anlamanız lazım. "Paranın psikolojisi" "Paranın Yükselişi: Dünyanın Finansal Tarihi" kitaplarını, veya "Stuart Sutherland'ın İrrasyonel" kitaplarını öneririm.

33) Finansal piyasalarda, psikoloji/davranışlar, çoğu zaman rasyonalitenin önüne geçebiliyor. Mesela hesapladınız, şirketin hissesi 10 TL ama şu anda 5 TL. Bir fırsat gördünüz. Süper. Aldınız hisseyi 5 TL’den. O hisse hiçbir zaman 5 TL’den adım adım 10 TL’ye gitmez.

34) Önce 4 olur sonra 6 sonra 5.50, sonra 7 gibi iniş çıkışlarla gider. İşte burada psikoloji devreye giriyor. Sürekli ekrana bakarsanız, 4.50 ‘den satarsınız, hisse 4’e düşer, “Haklıymışım, ucuz kurtuldum dersiniz” sonra hisse 6-7-8 olur, arkasından bakarsınız.

35) Hocam, çok yazıyorsunuz. Bunları biliyoruz demeyin. Benim derdim, sizin finansal özgür olmanız değil. Çocuklarımızın finansal özgür olması. Ben oğluma finansal özgürlük hedefi koydum ve şu anda hedefin %89’undayım. #aksa #sasa #hekts #gesan #smrtg #kmpur #alka #kontr

36) Her 15 günde 1, bu hedefte nerede olduğumu hesaplıyorum. Peki, çocuklarımızın finansal özgür olması ile bizlerin finansal özgür olması arasında ne gibi farklar var? İşte burası çok önemli.

37) Bakın, ben bahsettiğim gibi memur/işçi bir ailede yetiştim. Zenginlik sadece parasal zenginlik demek değildi. Paranın nasıl harcanacağını, Para sahibi olmak çok önemli ama daha önemlisi, o parayı harcamak. Para harcamak, paraya sahip çıkmak ayrı bir birikim/sanat.

38) 100 yıldır, 5 kuşaktır zengin olan aileler ile, bir şekilde (?) son 3-5 senede zengin olmuş ailelerin çocuklarına bakın. Ne demek istediğimi anlayacaksınız? Çok büyük ailelerin yanında çalıştım, aile anayasası olan insanlara danışmanlık verdim. Çok farklı bir dünya onların ki

39) O aileler gibi olma derdim yok illaki ama alacak dersler var. Onların paraya olan bakışı, parayı kullanımı, para hakkındaki düşüncelerini hep ilgiyle takip ettim/dinledim. Çocuğumun geleceğini nasıl inşa edebilirim? İn muhasebesini çok yaptım.

40) Oğlum illaki kendine bir yol çizecek. Yaşayacağı ülke, okuyacağı okul, seveceği insanlar, bineceği araba, yaşayacağı ev, çalışacağı meslek vs sayısız seçimleri olacak. Eğer genç yaşta finansal özgür olursa ve bu seçimleri özgürce yapabilir. Baskı altında kalmaz.

41) Bu nedenle, ona finansal özgürlüğü kullanacak bir entelektüel seviyeyi de vermek istiyorum. Paraya sahip olmaktan daha önemlisi parayı kullanmak ve paraya sahip çıkmaktır. Bir çok insan zengin olur, ama herkes zengin ölmez. Bir çok insan zengin olur ama herkes varlıklı olmaz.

42) Oğlumun zengin değil, varlıklı olmasını istiyorum. Amacım salt, bankada milyon dolar olması değil, amacım milyon doların yanı sıra erdemlerimizin olması, entelektüel seviyemizin yüksek olması, sağlıklı, mutlu, huzurlu bir hayatımızın olması.

43) Zengin olmak ile varlıklı olmak arasındaki farkı, başka bir günün konusu olarak bekletiyorum. Buna ayrıca ve uzun uzun değineceğim. Benim amacım zengin olmak değil, varlıklı olmak. Ben bunun için uzun bir yola çıktım, bu yola da sizi ortak etmek istiyorum.

44) Benim amacım oğlumun finansal özgürlüğünün yanı sıra, ruhunun da özgür olması. Ayrıca kendini her anlamda iyi yetiştirmesi. Kendi kararlarını elbette kendi verecek lakin ebeveynlerin bazı altyapıları da oluşturması gerekir diye düşünüyorum.

45) Ayrıca, son 4-5 senedir sanat tarihi, felsefe, rönesans, reform, v.b. konularla ilgilyim. Kitaplar okuyorum. Ve şunu fark ettim ki, tüm dünyayı anlamak için kesinlikle orta çağ Avrupa’sını anlamak gerekiyor.

46) Kabaca 1300-1900 yılları arasındaki Avrupa’yı incelerseniz, ama siyasi tarihten daha çok sanat tarihini, toplumların gelişmesini, felsefesini v.s. incelerseniz, bazı şeyleri çok daha net görebiliyorsunuz. Biraz abartarak söylüyorum ama hayatın gizemi sanki bu dönem de saklı.

47) Zira biz finansçılar için de muazzam dönemler. İlk bankaların, borsaların kurulduğu dönemler. İlk devlet tahvillerin çıktığı dönemler. Medici Ailesi başlı başına efsane. Tüm bunları okuduğunuz zaman, finansal piyasalarda ne kadar geride kaldığımızı görüyorsunuz. Üzülüyorsunuz

48) Biliyorum, uzun bir giriş yaptım ama önce beni tanımanızı istedim. Sıradan bir ailenin, sıradan bir evladı olarak her şeyi kendi başıma yaptım. Hayatımın sorumluluğu kendimde. Sizler de, hatalarınıza ortak aramayın. Başarıyı sahiplendiğiniz gibi, başarısızlığı da sahiplenin.

49) Yeniden soruyorum, Peki, siz ne yapmalısınız? Bu iş 3 aşamadan oluşur. 1)Psikoloji 2) Eğitim 3) Bilim-Teknik

1.Aşama en zorlu aşamadır. Bence bir çok insan bu aşamada eleniyor ve elendiğinin farkında olmadan 2. ve 3.Aşamaya geçiyor. Finansal yatırımların en zor kısmı budur

50) Yatırımcı psikolojisine sahip olmadan aldığınız eğitimlerin ve yaptığınız temel-teknik analizlerin, çizdiğiniz grafiklerin veya hesapladığınız F/K'ların hiçbir şeye faydası yok. Bir seri katil gibi soğukkanlı ve duygusuz olmak zorundasınız. #Aksa #sasa #hekts #gesan #uluun

51) Örnek: Arjantin'de 20mio USD'lik fon aldık patrona ve 2-3 hafta sonra Arjantin "Ben IMF'ye olan borçlarımı ödemeyeceğim dedi" ne yaparsınız? Patronum ne yapmıştır? Ya da bir seansta 6 aylık maaşını kaybettiniz ne yaparsınız? Acıya ne kadar dayanıklısınız?

52) COVID ilk çıktığı günlerde,2 hafta boyunca her gün 2 aylık maaşım eridi portföyde. Bir beyaz yaka için muazzam olay.Kabaca 1 senelik maaşım 1-2 hafta içinde eridi.Peki ne yaptım?Finansal piyasalara küstüm mü? Piyasalarla kavga mı ettim? Suçu Çin'de yada başkasında mı aradım?

53) Borsamız sert düştüğü günlere bakıyorum, herkes ya SPK'ya sallıyor ya da BoA başta olmak üzere yabancı yatırımcıya. Eee kazanırken, ben kazandım diyordunuz ama kaybedince neden SPK, KY'yi korumuyor diyorsunuz? Ya da yabancı yatırımcıya sallıyorsunuz? #alka #alkim #garan #deva

54) Başarınızı sahiplendiğiniz kadar, başarısızlığınızı da sahiplenmeniz şart. Bakın bunu 2. kez söylüyorum. Yanlış karar verdim. Hatalı işlem yaptım. Piyasayı okuyamadım. Borsada beceriksizim. Kötü yatırımcıyım v.s. demeniz gerektiği zaman, kendinize bunu ifade edin.

55) Dünyanın en güçlü ordusu, FİNANSAL PİYASALAR'dır. Trilyon Dolarlar dönüyor bu piyasalarda. Biz koca okyanusta ufak bir balığız. Kendimize Küçük Yatırımcı (KY) diyoruz ya, aslında "Çok Çok Küçük Yatırımcı" (ÇÇKY) dememiz lazım.

56) Yabancı yatırımcı, seni beni düşünmez. Kendi cebini düşünür. Ben de sizi düşünmem. Kendi cebimi düşünürüm. Herkes önce kendi cebini düşünür. Bu kadar açık net yazıyorum. Bu piyasada TEK başınasınız. Evet, ben de dahil olmak üzere, size fikir veren onlarca insan var. Ama...

57) Unutmayın. Günün sonunda, seans bitince, TEK BAŞINAsınız. Gece yastığa kafayı koyduğunuzda, TEK BAŞINAsınız. Önce bunu kabul edin. Kazansanız da, kaybetseniz de,ilk sorumlu ve bence tek sorumlu sizsiniz. Kimseyi suçlamayın. SPK Göreve, YK uyuyor mu? Yabancı .iktir git demeyin

58) "Açık kapı" bırakayım. Elbette, yasal olmayan, belirgin suç teşkil edecek durumlar hariç. Manipülasyonlar ve içeriden bilgi kapsamında işlenen suçlar için SPK'yı göreve davet edebilirsiniz. Ama benim demek istediğim, her kaybeden sürekli dışarıda bir suçlu arıyor. Bu yanlış.

59) Özetle, yatırımcı olmak için PSİKOLOJİK BİR OLGUNLUK SEVİYESİ gerekiyor. Bu seviyeyi geçiyorsanız, cidden paranızın önemli bir kısmını borsaya yatırabilirsiniz. Borsalar, sağlam ve işlevsel bir ekonomi için çok önemlidir ve gereklidir.

60) Ama yeterince OLGUN değilseniz, ya borsaya girmeyin ya da sizi üzmeyecek çok ama çok cüzzi miktarlar ile yatırım yapın. Peki, YATIRIMCI OLGUNLUĞUNA sahip olup olmadığınızı nasıl anlarsınız. Çok basit 2 yöntem var bana göre. Onları açıklayayım size. #garan #halkb #akbnk #isctr

61) 1. Yöntemi aracı kurumlar v.s. yapar. Size hisse senedi yatırım hesabı açarken, bir anket verirler ya da sizin adınıza kendileri doldururlar, siz imza atarsınız. Orada sorular vardır, yüksek oranda kar elde etmek için, sermayemin bir kısmının erimesi beni rahatsız etmez gibi.

62) Genelde insanlar bu anketlere, anketlerin istediği cevabı verirler ve hızlıca hesap açarlar. Aslında o sorular size, "Bak borsaya giriyorsun ama kazanmak kadar, kaybetmek de var, kaybedince üzülme, ağlayacaksan oynamayalım" demektedir. Ama siz bunu görmezsiniz.

63) Para kazanma hırsı gözünüzü kör eder. Ne demiştim. 3 aşama. Siz 1. Aşama psikolojiyi çözmeden, 2. ve 3. aşamaya atlarsınız ve bir çoğunuz için sonuç hüsran olur. Telegram gruplarında, twitter fenomenlerinin yönlendirmeleri ile sermayeyi eritirsiniz.

64) Sonra oturur, kime güvendiysem zarar ettim dersiniz. Ama 1. Kural neydi? Başarı da başarısızlık da senin. Finansal yatırım kararlarınızda ilk ve tek sorumlu sizsiniz. Sorumluluk almalısınız. Siz bunları unutup, başkalarını suçlayamazsınız. Kar da, zarar da sizindir.

65) Peki, YATIRIMCI OLGUNLUĞUNA sahip olup olmadığınızı nasıl anlarsınız. Çok basit 2 yöntem var dedik ve 1. yöntem aracı kurumların yöntemi dedik. 2. yöntem nedir? YÜZLEŞME dir bana göre. En kötü senaryolar ile yüzleşmelisiniz. Kaybetme psikolojisini tatmalısınız.

66) İnsanlar, finansal yatırım dünyasına (#hisse #kripto #viop #parite #dolar #long #short ) girerken, hep çok kazanacağını hayal eder. Şu kadar kazanırsam, evdeki eşyaları değiştiririm, şu kadar kazanırsam tatile giderim ya da arabayı değiştiririm der. Herkes kazandığını düşünür

67) Kimse yatırım yaparken kaybedeceğini düşünerek yatırım yapmaz. İşte ben bu PSİKOLOJİK OLGUNLUĞA kaybedeceğimi düşünerek ulaştım. Bunu da defalarca test ettim. Özellikle covid Mart 2020'de ciddi kayıp yaşadım ama en ufak bir saçma hareket yapmadım. O zaman net olarak anladım.

68) Az evvel söylediğim gibi, her gün param erirken, ben bankadan kredi çekip sudan ucuz hale gelen hisseleri toplamaya başladım. Nisan 2020'de portföyüm kadar daha hisse alımı yaptım. O zaman herkese çılgınca geliyordu. Ama YATIRIMCI PİSKOLOJİSİ budur işte.

69) Herkes ağlarken, geleceğe umutla bakıyorsan yatırımcısındır. Herkes gülerken sen ihtiyatlı isen yatırımcısındır. Bakın 2-3 gündür ne diyorum? Portföy dinlensin diyorum. Artık sert yükseliş istemiyorum diyorum. Bugün anladınız mı? #gesan #kmpur #kontr #sasa #hekts #alka #eregl

70) Ama bugün bile bakıyorum. Herkes birilerini suçluyor. Düne kadar #tavan #tavan giderken, dünyanın en iyi borsacısı sendin, #taban yapınca neden başkasını suçluyorsun? Kar da, zarar da senin eserin Sorumlusu sensin. Bunu anla artık. Tek Başınasın! Zararına ortak arama!

71) Biraz kendinizi düşünün. PSİKOLOJİK BİR OLGUNLUK SEVİYESİ ne sahip misiniz? Bir günde, 3 aylık maaşınızı kaybettiğinizde nasıl bir tepki verirsiniz? Şirketiniz hala üretime devam ediyorsa, şirketinizin faaliyetlerinde bozulma yoksa, günlük iniş çıkışlar sizi ne kadar etkiler?

72) Bakın burası Türkiye. Burada hayat, çok volatil. Piyasalar da öyle. Ben de bir çok konudan rahatsızım. Ama bu rahatsız olduğum konular düzelmeyecek. Bu piyasada yatırım yapacaksam, bunu baştan kabul edip, kendi yatırım stilimi buna göre belirlemeliyim. #aksa #sasa #hekts

73) Şirketiniz, #taban #taban giderse ne yaparsınız? Paranızın büyük bir bölümünü kaybederseniz ne olur? Finansal piyasalara girdiğinizi, eşiniz ve aileniz biliyor mu? Acil bir parayla veya kredi ile yatırım yapıyor musunuz? Şirketiniz iflas ederse ne olur?

74) En kötü senaryoyu bile olgunlukla karşılayıp, daha sonra yeni bir oyun planı hazırlayabilir misiniz? Kazandığınızı arkadaşlarınıza anlatıyorsanız, kaybettiğinizde de anlatabilir misiniz? Şirket %30-40 geri çekildiğinde kimi suçlarsınız? Sorumlu olarak kimi görürsünüz?

75) Unutmayın! EN iyi kazananlar da zamanında çok ciddi kayıplar yaşamıştır. Ben de çok kazandım veya çok kaybettim. Yanlış ve hatalı kararlarım oldu. Kararsız kaldığım dönemler oldu. Keşke yapsaydım dediğim hareketler oldu. Keşke yapmasaydım dediklerim de oldu. Herkes böyle.

76) Makine veya robot değiliz. Hatasız ve eksiksiz işlem yapamayız. Ama bir disiplinimiz olmalı. Birbirleri ile çelişen işlemler yapmamak lazım. Yani aynı anda DolarTL için hem long hem short açamazsınız. Anlamsız olur. Kararsızlık en kötü karardan da kötüdür.

77) Ben buna YATIRIMCI OLGUNLUK SEVİYESİ diyorum, evet özetle bu seviyeye çıkmanız gerekmektedir. Bunu da dediğim soruları kendinize dürüst bir şekilde sorarak ve dürüst bir şekilde cevaplayarak verirsiniz. İşte bu seviyeyi aşabiliyorsanız, yatırım yapmaya başlayabilirsiniz.

78) Yatırımcı Olgunluk Seviyesine ulaştığınızı düşünüyorsanız, 2. Aşama EĞİTİM ve 3. Aşama UYGULAMA (Bilim-Teknik) ya geçebilirsiniz. Ama unutmayın, 1. aşamada kendinize karşı dürüst olmalısınız. Peki hocam bu seviyede olduğuma inanmıyorum diyorsanız, ne yapabiliriz?

79) Kendinizi PSİKOLOJİK olarak hazırlamak istiyorsanız bir kaç yöntem var. 1) Geçmişe bakın. Tarihte onlarca kriz olmuş. 1929 Buhran'ından bugüne piyasalara bakın, orta-uzun vadede piyasalar hep yükselmiş. Ama kriz dönemleri de sürekli olmuş. Kriz dönemlerini araştırın

80) Krizde nasıl fırsatlar doğmuş? Krizde insanlar/yatırımcılar neler yapmış? Hükümetler neler yapmış? Araştırın. 2) Yatırımcı Psikolojisi üzerine kitaplar okuyun. Benim en beğendiklerim, zaten sosyal medyada da popüler olan, PARANIN PSİKOLOJİSİ KİTABI.

foto: @kitapvefinans

81) Sosyal medyada popüler olmayan ama benim başucu kitabım. Stuart Sutherland - İrrasyonel. Bunu kesinlikle okuyun. Daha sonra detaylı anlatacağım ama DAVRANIŞSAL FİNANS üzerine de kitaplar okuyabilirsiniz. Kısacası, yatırımcıların ve finans dünyasının psikolojisini anlayın

82) Ne dedik? YATIRIMCI OLGUNLUK SEVİYESİ ne çıkmanız lazım. 1) Tarihteki krizlere bak 2) Yatırım/insan/finans psikolojisi üzerine kitaplar oku. 3) Kişisel erdemlerini yükselt. Bu çok uzun bir konu. Ayrıca yazmam lazım. Ama toplumumuzda çok eksikliğini çekiyoruz.

83) Mesela, iş yerinde hata yaptığını kabul ediyor musun? İş, Aile, Sosyal yaşantında özür diliyor musun? Bu çok derin ve detaylı bir konu, ama insan erdem sahibi olmalıdır. (Adalet, cesaret, ölçülülük, cömertlik, dostluk). bu da sizi psikolojik anlamda YATIRIMCI olmaya hazırlar.

84) Erdem, biraz uzun ve detaylı bir konu ve insan ölüme kadar erdem sahibi olmaya çalışmalıdır ve bu (bana kalırsa) bir yolculuktur. Biraz da soyut bir kavram ve genelde insan kendisini kayırır ve erdem sahibi olduğuna inanır.Bu nedenle bu maddeyi, "ana gündem" yapmayabilirsiniz

85) Ne dedik? YATIRIMCI OLGUNLUK SEVİYESİ ne çıkmanız lazım. Bunun için
1) Tarihteki krizlere bak
2) Yatırım psikolojisi üzerine kitaplar oku. 3) Erdem sahibi ol.
4) Bunları önce ufak ufak test et/uygula

Bu testi nasıl yaparsın? Ufak bir reel ve büyük bir sanal portföy oluştur

86) Ufak bir reel portföy ile büyük bir sanal portföyü birlikte/düzenli takip et. Kar ve zararlara iyi bak. Rakamları içselleştir.3 hafta,3 ay. Rakamları takip et. Belki %10 zararla başladığın portföyün, daha sonra %50 kar'a ulaşacak. Ya da tam tersi olacak. Buralardan ders çıkar

87) Bir süre deli gibi kar yazan #hisse lerin zarar yazmaya başladığını ya da tam tersi olduğunu göreceksin. Hisse seçimlerinde duygularına mı? fikirlerine mi? Yoksa sosyal medyadaki 2-3 fenomene mi güvendiğini göreceksin? Biraz bunu yaşa. Yatırım yapmak için acele etme.

88) Kendini yavaş yavaş hazırla ve test et. Buffet'ın dediği gibi "Suyun derinliğini ölçmek için, 2 ayağını birden sokma". Güvenli alanda kalmaya çalış. İhtiyatlı, sabırlı, disiplinli ve her şeyden önce OLGUN OL, ERDEMLİ OL. Bu çok önemli.

89) Yavaş, yavaş ilk bölümün sonuna geliyoruz arkadaşlar. Ben ne yaptım bu ilk yazıda

1- Kendimi size anlattım
2- Yatırımcı olmanın 3 temel şartını sıraladım (Yatırımcı olgunluğu, Eğitim, Uygulama)
3- Bunlardan OLGUNLUK kısmını da, elimden geldiğince anlattım
#aksa #sasa #hekts

90) Soyut bölüm en zor kısımdır. Yani size OLGUNLUK konusunu anlatmak kolay olmadı. Umarım hissettiklerimi yazıya dökebilmişimdir. Eğitim ve uygulama kısımları daha kolay benim açımdan. Ama bu ilk yazı, biraz kendimi de gözden geçirme açısından iyi oldu benim için.

91) Bundan sonraki süreçlerde de, bu şekilde uzun BİLGİSELLER ile karşılaşacaksınız. Zira, klasik anlatımlar ile zaten defalarca okuduğunuz şeyleri sizlere anlatmak istemem. Biraz farklı pencereden bakmanızı istiyorum. OLGUNLUK kısmı en önemli konu. Unutmayın lütfen.

92) BİLGİSEL'imi beğendiyseniz sizden bir kaç isteğim olacak,

- Lütfen, ilk tweet'i RT yapın ve beğenin.
- Lütfen, olumlu olumsuz görüşlerinizi, hangi konularda yazmamı istediğinizi de bu BİLGİSEL'in altına yazın.

Çocuklarımız için, elimizden geleni yapacağız.

-BİTTİ-