Thread by @ArbiterOfTweets

Dit weekend was er op Twitter controverse over deze beelden van mensen die halfnaakt, geslagen en bestolen door de Grieken naar Turkije zouden zijn teruggestuurd.

Sommigen beweren stellig dat het gaat om het “opgezet spel” en “Turkse propaganda”. Klopt dat?

Een onderzoekje.

1/

De foto’s zijn genomen door Belal Khaled, een Palestijnse fotograaf die al sinds 2014 in Turkije werkt: eerst voor het persagentschap Anadolu en later voor de omroep TRT. Beiden zijn dat staatsmediabedrijven met een sterke bias pro-AKP.

2/

tandfonline.com/doi/abs/10.108…

Het nieuwsbericht werd ook sterk gepusht door Turkse overheidsfunctionarissen. Zie bv. onderstaande tweets van de Turkse viceminister van Buitenlandse Zaken en van de directeur communicatie van Erdogan. (Die laatste werd gisteren zelfs geretweet door de fotograaf in kwestie.)

3/

Maar: op zich is dat onvoldoende om te besluiten dat de foto’s “in scène gezet” zijn.

Er bestaan namelijk getuigenissen over gewelddadige pushbacks door Griekse veiligheidsdiensten aan de grens met Turkije. Amnesty rapporteerde er al in 2014 over.

4/

amnesty.org/en/documents/E…

Recent nog werden gelijkaardige statements over geweld door veiligheidsdiensten en burgerpatrouilles opgetekend door CNN en de New York Times.

5/

edition.cnn.com/2020/03/07/eur…
nytimes.com/2020/03/07/wor…

Of, dichter bij huis, in de altijd sterke reportages van Kasper Goethals in De Standaard. (Volg die man!)

6/

https://twitter.com/KasperGoethals/status/1235912433304252422

We hebben hier dus beelden bij een verhaal dat plausibel is, maar uit een bron die niet onverdacht is. Bovendien te midden van de huidige propaganda-oorlog over de kwestie.

Dan loont het de moeite om de claims dat dit "in scène is gezet" eens van dichterbij te bekijken.

7/

Alles begon bij een (extreme) Griekse twitteraar die - met vermelding van de populairste pro-Griekse hashtags - bijkomende foto’s publiceerde en beweerde dat het om “fake immigrants” ging die zelf hun kleren uitdeden "to get photographed".

Meer dan 3000 retweets.

8/

Dat sijpelde door naar Nederlandstalige accounts als “NEE TEGEN MSM” die beweerden dat een Turkse militair en cameraman waren “weggeknipt” op één van de foto’s, wat zou bewijzen dat dit “geregisseerd en staged” was.

Meer dan 500 retweets.

9/

De schaarse foto’s die op Twitter verschenen, waren echter deel van een reeks van 22 beelden die fotograaf Belal Khaled bezorgde aan het agentschap NurPhoto. Langs die weg zijn ze ook in fotodatabanken zoals Getty Images beland, en zo in onze pers.

10/

Wat blijkt: ook de hierboven aangehaalde beelden die zouden moeten bewijzen dat dit “staged” is, maken gewoon deel uit van die reeks van 22 foto’s.

Alvast daar is er dus niets verhuld of “geknipt”. Het gaat allemaal om verschillende foto’s van dezelfde fotograaf.

11/

De “cameraman” op één van de foto’s is ook geen mysterie: het is Abdullah Tanriverdi, die werkt voor TRT. (Je herkent zijn zwarte parka met kap, en zelfs het logo van The North Face.) Hij was die dag aanwezig en maakte o.a. filmpjes voor TRT World.

12/

https://twitter.com/trtworld/status/1235901902639988736

De aanwezigheid van Turkse militairen werd ook niet meteen verzwegen: een TRT-filmpje vermeldt zelf de aanwezigheid van “Turkish border security”, en op een andere foto uit de reeks van Khaled is in de achtergrond eveneens open en bloot een Turkse militair te zien.

13/

Wat met de claim “fake immigrants”?

Als je alle beelden en video’s bekijkt, is er geen reden om aan te nemen dat het acteurs zouden zijn. Je herkent er mensen uit het Midden-Oosten, uit Azië en uit zwart Afrika. Allen willen gewoon de Turks-Griekse grens willen oversteken.

14/

Resteert nog de vraag of de mensen bewust hun kleren hebben uitgedaan “voor de camera”.

Op Twitter wordt daarbij vooral gefocust op een jongen met een kort wit jasje. Iemand heeft zelfs een infografiekje gemaakt.

15/

Als je alles bekijkt, is steeds een mix te zien van mensen in verschillende gradaties van bedektheid. Ook op de foto die wordt voorgesteld als “nog aangekleed”, zitten op de achtergrond gehurkt al halfnaakte mannen. Goed te zien op een ander perspectief van dezelfde groep.

16/

Bovendien zijn er meer beelden voorhanden dan bij de kampvuurtjes. Zowel in de fotoreeks als op de TRT-video’s krijgen we verschillende beelden te zien van mensen die (reeds halfnaakt) door de half droogstaande rivier naar de Turkse oever wandelen.

17/

Geconfronteerd met de beschuldiging ‘fake news’ deelde een derde medewerker van TRT, ook aanwezig de bewuste dag, enkele dagen later een smartphone-filmpje waarop te zien is hoe halfnaakte mannen tientallen meters afleggen van op de andere oever.

18/

https://twitter.com/yasiremres/status/1236310142926364672

Tussen die overstekende mannen is trouwens een jongen te zien die dezelfde onderbroek van het merk “Feelline” draagt als de persoon die bij de cameraman staat (en waarvan beweerd wordt dat het de jongen in het witte jasje is).

19/

In het videomateriaal van TRT is de “jongen met het witte jasje” dan weer te zien in verschillende gradaties van gekleedheid.

Persoonlijk raak ik er hier écht niet aan uit of het steeds om dezelfde persoon gaat en, indien ja, in welke volgorde de beelden genomen zijn.

20/

Een belangrijke vraag hebben we ons echter nog niet gesteld: wáár is dit precies gefilmd?

Is dit wel de Grieks-Turkse grens? Regelmatig worden Edirne of de grensovergang bij Pazarkule vermeld als locatie van de beelden.

21/

In werkelijkheid ligt die ca. 40 kilometer zuidelijker.

In de EXIF-metadata van een van de foto’s zijn de GPS-coördinaten waar de foto genomen is bewaard gebleven: 41°19'48.24" noorderbreedte, 26°36'15.534" oosterlengte.

22/

Dat komt inderdaad overeen met de Turks-Griekse grens. Net zoals bij Edirne stroomt ook hier de rivier Evros (in het Grieks) of Meriçe (in het Turks). De locatie ligt iets ten noordoosten van de Turkse stad Uzunköprü.

23/

Inzoomen op deze locatie in Google Earth levert aanwijzingen op die overeenstemmen met de beelden van TRT. De waterstand op de foto's is lager, maar er ligt een opvallende boomstronk aan de Griekse kant van de beboste oever…

24/

… die zeer sterk lijkt op de boomstronk die op enkele foto’s en in video’s in de achtergrond te zien is.

Over de locatie twijfel ik eigenlijk niet.

25/

Maar: de kaart toont ook dat, hoewel de oever aan de overkant inderdaad Grieks grondgebied is, het een eiland in het midden van de rivier is, met een deels verzande arm aan Turkse zijde en een diepere arm erachter. De beschikbare beelden kijken niet verder dan dat eiland.

26/

Hier ben ik gestopt. Wat kunnen we besluiten?

Allereerst dat de bestaande argumentaties op Twitter dat deze beelden “staged” zijn, niet erg overtuigend zijn of zelfs ronduit foutief. Opvallend ook dat deze claims telkens verspreid worden door rabiate anti-migratiestemmen.

27/

Met de huidige crisis aan de Griekse grens staan sociale media vol aantijgingen dat beelden van vluchtelingen zouden “in scène gezet” zijn voor of zelfs dóór “de MSM”.

Die verwijten blijken zelden terecht. Onderstaande casus is een goed voorbeeld.

28/

correctiv.org/faktencheck/20…

Tweede conclusie: indien deze beelden “opgezet spel” zijn, dan moeten de journalisten van TRT ca. 20 mensen, waarvan verschillende dezelfde verwondingen hadden, overtuigd hebben om hun kleren uit te doen, en vervolgens heen én terug een deel van de rivier over te steken.

29/

Dat “scenario” valt niet uit te sluiten, maar is een stuk ingewikkelder dan gewoon enkele mensen vragen om effe te strippen en bij een kampvuur te gaan staan.

(Plausibeler lijkt mij bv. dat TRT hier een scoop kreeg van overheidscontacten en onkritisch quotes opnam.)

30/

Indien journalisten dit verder willen bekijken, dan zie ik nog 3 mogelijkheden:
- makers en fotoagentschappen bevragen
- EXIF-metadata van alle 22 foto’s analyseren (volgorde via tijdstempels?)
- filmpjes van TRT Arabi laten bekijken door iemand die het Arabisch machtig is

31/

Controverses over dergelijk beeldmateriaal uitpluizen lijkt mij een belangrijke taak voor de pers. Zelfs een resultaat met veel nuance is dan beter dan radiostilte. Want, zoals we gezien hebben: online vult desinformatie dat vacuüm in een oogwenk.

Aan het werk, dus! 😉

slot/