Thread by @ArbiterOfTweets

OK, hier zijn we. We need to talk about Mia, en haar column “Generatie watjes” in @destandaard.

Start uw weekend op de best mogelijke manier: met een ellenlange draad over yoga, Mozart, en Katy Perry. 😬

1/

https://twitter.com/ArbiterOfTweets/status/1235532530020827136

Sorry dat het een tijdje geduurd heeft, maar de casussen die Doornaert aanhaalt zijn soms zó vaag en verwrongen weergegeven dat het telkens een halve paaseierenzoektocht is om terug te vinden waar ze het überhaupt over heeft.

2/

Neem nu een los zinnetje als “Shakespeare is voor Nederlandse regisseurs een racist en een seksist geworden”. Ik dénk dat dat slaat op de recente reprise van “Othello” in HNT. Onzeker.

In ieder geval een veralgemening waar je weinig over kan zeggen.

3/

hnt.nl/voorstellingen…

Idem voor de inconsistentie tussen de “generatie watjes” die zich terugtrekt in “safe spaces” omdat je ze zo makkelijk “kwetst”, maar die anderzijds (en tegelijkertijd?) toch een “woke-dictatuur” geïnstalleerd heeft die “beangstigend” is, met “lynchpartijen” op sociale media.

4/

Of wanneer Doornaert schrijft dat de jonge generatie “alles in de schoot geworpen kreeg” en dat jongeren “veel te weinig kennis en cultuur meekregen”. Dat zijn eerder morele oordelen dan feitelijke statements. Ook te vaag om te behandelen.

5/

Waar gaan we het dan wél over hebben? Feiten.

Want ja, klopt, het gaat om een column en dat blijft een opiniestuk. Maar meningen onderbouwt men met argumenten. En die die argumenten steunen normaalgezien op feiten.

En daar knelt het schoentje, al in de eerste paragraaf:

6/

Wenger heeft nooit gezegd dat klassieke romans voortaan “moeten” herwerkt worden om er “vrouwelijke, zwarte en Aziatische personages” in te brengen.

Die quote is van een journaliste van The Telegraph, waar Doornaert duidelijk haar inspiratie haalde.

7/

telegraph.co.uk/news/2020/02/2…

Het gaat hier niet om een soort aangekondigde ommekeer in het beleid bij de BBC. Het hele verhaal is gebaseerd op een kort antwoord dat Wenger gaf tijdens een persvoorstelling in februari, waar hij een vraag kreeg over bestaande kritiek op twee specifieke BBC-producties.

8/

Meerbepaald verdedigde Wenger de recente BBC-adaptaties van ‘The War of the Worlds’ (H.G. Wells, 1897) en ‘A Christmas Carol’ (Charles Dickens, 1843), producties waarin een vrouwelijk personage een grotere rol kreeg of vertolkt werd door een zwarte actrice.

9/

Vervolgens filosofeerde Wenger wat over het concept ‘woke’ en zei hij nog dat ‘equality, representation, portrayal and diversity’ belangrijk zijn voor de BBC.

Meer is er niet gebeurd.

10/

Is het dus “gedaan met de prachtige reeksen op basis van literaire meesterwerken” op de BBC?

Welnee, ze hebben net nog ‘Dracula’ (1897) van Bram Stoker geadapteerd, en binnenkort kan je er kijken naar een nieuwe versie van 'Black Narcissus' van Rumer Godden (1939).

11/

Wees wel gewaarschuwd: hoewel de figuur Dracula stamt uit Transsylvanië, wordt hij in de recente BBC-serie gespeeld door een Deense acteur.

(En volgens mijn laatste informatie is die acteur zelfs niet eens een échte vampier. Geschiedvervalsing! 😱)

12/

Want laat ons niet vergeten: het gaat hier om adaptaties van _fictie_.

‘War of the Worlds’ gaat nota bene over een invasie van aliens. In ‘A Christmas Carol’ wordt Ebenezer Scrooge bezocht door geesten. Er bestaan versies met de Smurfen en Mickey Mouse.

Ik bedoel maar.

13/

Dus nee, BBC is niet bezig met “romans herschrijven om te verhullen dat Engeland ooit ‘wit’ was”. Die romans blijven bestaan. En als je iéts kan zeggen van de BBC, is het dat ze literatuur binnen hun programmatie een plek geven waar we in Vlaanderen alleen van kunnen dromen.

14/

En ja, het BBC-dramadepartement gaat o.a. moderne adaptaties blijven maken. Aangepast aan de tijdsgeest. Mogelijk zelfs met acteurs van diverse achtergrond.

Waarom? Omdat adaptatie van klassiekers endemisch is aan de westerse cultuur. Al honderden jaren.

15/

(Nu volgt een klein college cultuurgeschiedenis. Wie daar niet van houdt, skipt best een tweet of tien.)

16/

Laten we als voorbeeld de opera “Don Giovanni” van Mozart nemen, een stuk dat Doornaert bij naam vermeldt en waarvan ze betreurt dat de “harteloze, maar onweerstaanbare verleider” uit de opera nu zou voorgesteld worden als een “vulgaire verkrachter à la Harvey Weinstein”.

17/

Ik vermoed – maar opnieuw, het is zó vaag – dat ze hierbij verwijst naar de recente Mozart-trilogie in De Munt, waarbij in de scenografie allusies gemaakt worden op de #MeToo-beweging.

18/

vrt.be/vrtnws/nl/2020…

Als je een pleidooi wil houden voor "trouw aan het bronmateriaal", is 'Don Giovanni' ongeveer het slechtst mogelijke voorbeeld.

Om te beginnen heeft Mozart zelf twéé versies van de opera gemaakt, aangepast voor de opvoeringen in Praag en in Wenen.

19/

boydellandbrewer.com/the-vienna-i-d…

Bovendien is Mozarts “Don Giovanni” slechts één van Don Juans talloze gedaantes. Het libretto van Da Ponte is een door de Romantiek getinte herwerking van het 150 jaar eerder gedrukte “El burlador de Sevilla” van de Spaanse monnik Tirso de Molina.

20/

utahopera.org/explore/2017/0…

Molière heeft een stuk gemaakt over Don Juan (1665). Byron heeft er een satirische dichtversie van gemaakt (1819-1824). Er is zelfs de erotische dramafilm “Don Juan 1973, ou si Don Juan était une femme”, met Brigitte Bardot.

Bewerkingen, hertalingen,... – dat _is_ cultuur.

21/

Adaptaties zijn niet bedoeld om rauwe kanten of gestreden verwezenlijkingen uit het verleden te “verhullen”. Integendeel, via adaptaties wil men die aspecten linken aan hedendaagse fenomenen om ze relevant te houden.

De “grote morele vragen” blijven bewaard. Ook in De Munt.

22/

Natuurlijk zou iedereen de romans moeten lezen. Maar die getrouw reproduceren is niet de taak van tv-makers anno 2020.

Je kan gerust Arthur Conan Doyle lezen én fan zijn van ‘Sherlock’ met Benedict Cumberbatch. Meer nog, het tweede kan een glijmiddel zijn voor het eerste.

23/

(Hier eindigt het intermezzo.)

24/

Daarna schakelt Doornaert naar het hekelen van “de drukte om 'culturele toe-eigening'”.

(Hierbij vergeten we even dat haar voorgaande paragrafen net een klaagzang waren over hedendaagse ‘toe-eigeningen’ van klassieke romans. Maar bon, we waren hier niet voor consistentie.)

25/

Eerst die “studentenbond” in Ottawa die “een verbod afdwong” op yogalessen wegens “toe-eigening van Indiase cultuur”.

Die studentenbond was zelf de _inrichter_ van die yogalessen. In totaal werden de lessen een half semester opgeschort, eind 2015.

26/

cbc.ca/news/canada/ot…

En wanneer Doornaert beweert dat professoren en directies zwijgen “uit angst voor de lynchpartijen die de luidruchtige minderheden in de sociale media ontketenen”?

Dat klopt voor geen enkele van de casussen die ze aanhaalt.

27/

Die bewuste Canadese studentenbond - die ondertussen niet eens meer bestaat - werd op de vingers getikt door de universiteit, die bovendien zelf ook eigen yogalessen organiseerde.

28/

Doornaert vermeldt ook een blackface-protest aan de Sorbonne: dat werd niet enkel veroordeeld door de universiteit (die juridische stappen overwoog) maar zelfs in een gezamenlijke boodschap van de Franse ministers van Cultuur en Hoger Onderwijs (!).

29/

lepoint.fr/societe/blackf…

Ook bij de casus-Fourest aan de ULB (die weinig met ‘wokeness’ te maken heeft) volgde een prompte veroordeling door de moderator en door het universiteitsbestuur, en disciplinaire actie tegen de aanstoker van het protest.

30/

lecho.be/economie-polit…

Klinkt toch allemaal niet meteen als een knieval en zelfopgelegde omertà voor de ‘woke-dictatuur van de watjes'.

(Pas op: er kunnen daar gerust voorbeelden van bestaan. Ze bevinden zich alleen niet in de column van Doornaert.)

31/

Tot slot het laatste voorbeeld: Katy Perry. Volgens Doornaert heeft de zangeres zich “in een maoïstische autokritiek op tv” voor bepaalde blonde vlechten die ze droeg “moeten verontschuldigen” in opdracht van haar platenmaatschappij.

Dat is… gewoon nooit gebeurd.

32/

Wél heeft Perry in juni 2017 (als promotiestunt voor haar nieuwe album) 4 dagen lang een soort Big-Brotherachtige YouTube-livestream georganiseerd met tientallen camera’s in een studio, waarbij ze met allerlei genodigden praatte en activiteiten deed.

en.wikipedia.org/wiki/Katy_Perr…

33/

Eén van die vele genodigden was burgerrechtenactivist DeRay Mckesson, met wie Perry een podcast opnam waarin o.a. kort culturele toe-eigening aan bod kwam, en ze uitlegde hoe ze daarmee geworsteld heeft in het verleden.

That’s it. That’s the tweet.

34/

https://twitter.com/touchnick/status/873736688585125888

Kijk mensen, ik heb echt niks tegen Mia Doornaert als schrijfster of als persoon. Ze schrijft regelmatig écht goede columns in DS, vooral over Frankrijk. Dan geef ik haar hier zelfs complimentjes.

Ik ben ook een grote fan van haar outfitkeuzes in De Afspraak. Wie niet? 😬

35/

Maar telkens haar columnonderwerp neigt naar iets wat te maken heeft met ‘culture wars’, is het huilen met de pet op.

Dan krijgen we een grabbelton aan onvolledige of verkeerd voorgestelde anekdotes, overgoten met een misplaatst sarcastisch sausje en hyperbolen à volonté.

36/

Deze laatste column was bijna een doorslagje van een eerder stuk over gender en de ‘culturele elite’ dat ook kant noch wal raakte.

37/

https://twitter.com/ArbiterOfTweets/status/1195098237897707522

Over dat type onderwerpen lijkt het alsof Doornaerts mening vastgeroest is. Alsof ze haar denkbeelden niet langer in vraag stelt, en er daarom de kantjes vanaf rijdt bij het beargumenteren.

En ze heeft natuurlijk recht op haar eigen mening, maar niet op haar eigen feiten.

38/

Zoals Katy Perry het zei: “I will never understand some of those things because of who I am. But I can educate myself, and that's what I'm trying to do.”

Als besluit dus deze zin (die u zelden zal lezen):
“Hey, mevrouw Doornaert. Neem eens een voorbeeld aan Katy Perry.”

fin/ 😉