Thread by @timbooth75

Bir salgına, aşısı olarak yakalanmanının farkını Şili örneği ile anlatmaya çalışacağım.
Şili'de dün yeni 6290 #COVID19 olgusu ile toplam 231 bin hasta oldu. Nüfusu 19 milyon Şili'nin.
Şili 2012 yılında hiç beklenmedik bir dönemde meningokok enfeksiyonu salgını yaşadı.

İnvaziv meningokok hastalığı, çocuk ve erişkinlerde %10 yaşam kaybı ile seyreden, %20-25 oranında da ciddi sekeller ile seyreden bir enfeksiyon. Hastalık bulgularının çıkması ile bazen tedaviye rağmen, hasta 24 saat içinde yaşamını kaybedebiliyor.

Bulaşma ihtimali aile içi bireylerde ve toplu yaşam alanlarında çok yüksek (yatılı okul, koğuş). Çok sık bir enfeksiyon değil, her yıl tüm dünyada 1.2 milyon olgu, 135.000 kayıp olduğu düşünülüyor. Meningokok enfeksiyonun da çok küçük hasta kümeleri salgın kabul ediliyor.

Şili'de beklenmeyen meningokok salgını olması değil, 2012 yılında serogrup W salgını olması idi. Serogrup W 2000'li yılların başından itibaren Ortadoğu ülkelerinde, Türkiye'de hastalık etkeni olan bir serogruptu. Ama Şili'de görülen ST-11cc klonu yeni ve ciddi invaziv bir suştu.

Bu suş aynı dönemlerde İngiltere, Fransa ve Hollanda'da görülen bir W suşuna benzer özelliklerde idi ve geçmiş yıllara göre daha hızlı bulaşıyordu, farklı bulguları vardı ve daha ölümcül idi. Şili'de 2009 yılında 100 binde 0.01 olan hastalık hızı, 2015 yılında 0.6'ya ulaştı.

Ancak yaş gruplarına bakıldığında 1 yaşından küçük çocuklarda yüzbinde 9.7; 80 yaş üzerinde ise yüzbinde 1.6 idi. Rakamlarını bu hızlı yükselişi ve belli yaşlarda kümelenmesi nedeni ile Şili sağlık otoritesi meningokok aşısını 1 yaşında uygulama kararı aldı.

Aşının yaygın olarak bu yaş grubunda uygulanması sonucu (yaş grubunda çocukların %95'inden fazlasında aşı uygulandı), hastalık sıklığı 4 yaşına kadar olan çocuklarda %92.3 azaldı ve salgın öncesi döneme geriledi.

Aynı zaman diliminde enfeksiyonun olgu fatalite hızı (CFR) da %23'den %0'a indi. Hiç çocuk hasta kaybedilmedi.

Yaşananların tüm detayı
sciencedirect.com/science/articl…

Şu an bir #COVID19 aşısı olsa, salgının bu kadar sert etkilerine karşı Şili'nin hiç düşünmeden etkilenen yaş ve risk gruplarına uygulayacağına eminim. Salgın dönemlerinde aşılama stratejileri bu yüzden çok önemli.

Not-1: Meningokok enfeksiyonların dünyada ki son durumu ciddi bir derleme benim de içinde olduğum bir grup ile geçen sene yayınlanmıştı. #GMI @M_R_F

tandfonline.com/doi/full/10.10…

Not-2: Türkiye'de meningokok enfeksiyonlarının seyri ise uzun süredir Prof Dr Mehmet Ceyhan (@mehmetceyhan23 ) tarafından yürütülen bir sürveyans çalışması ile takip ediyoruz. Bu çalışmanın da son verileri de bu yıl başında #mSphere de yayınlandı.

pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32213620/

Belki bir gün #SARSCoV2 de (kendiliğinden kaybolmazsa dolaşımdan) aşı ile korunulabilir hastalıklar listesine girer.