* Bunlar Covid 19 geçiren hastaların bir kısmının şikayetleri, çok nadir değil. Peki neden?
Covid geçirdikten sonra, belirtilerin bir kısmı devam ediyor. Bu sürece kronik hastalığa benzer anlamda #LongCovid deniyor.
Longcovid’in bileşenlerinden biri de; beyin sisi (brain fog) denilen bilişşel değişiklikler.
Beyin sisinde; hafıza kaybı, konsantrasyon bozukluğu, ellerde titreme, kelimeleri anlayamama, baş dönmesi, sersemlik, bilinç bulanıklığı gibi şikayetler oluyor. Biraz demans’a, yani yaşlılığa bağlı bunamaya benziyor.
Sebebi tam bilinmiyor.
İlginç olarak; hastalığı hafif geçirenlerde ve hiç ilaç kullanmayanlarda da oluyor. Raporlanmış binlerce vaka var.
Sebep olarak; beyin damarlarındaki inflamasyon ya da virüse verilen bağışıklık yanıtının devam etmesinin olabileceği düşünülüyor.
Nobel kimya ödülü #CRISPRCas9 teknolojisini bulan Emmanuelle Charpentier ve Jennifer A. Doudna’ya verildi. Ülkemizde çok konuşulmadı ama gelecekte birçok şeyi değiştirme potansiyeli olan müthiş bir buluş.
- Bu teknoloji sayesinde, genetik geçişli hastalıklar tarih olabilir.
❗️Sigara içmek hastalığı önler, virüsün akciğere ulaşmasını engeller.
✔️Sigaranın koruyucu bir etkisi olmadığı gibi, hastalandığınızda 14 kat daha ağır geçireceğinizi bildiren yayınlar var.
❗️Maske bizi korumaz, çünkü virüsün boyutu çok küçüktür gözeneklerden geçebilir. Maske karbondioksit solumamıza neden olur.
✔️ Kimsenin ağzından tane şeklinde virüs saçılmaz, damlacıkla saçılır. Maske ağız- burundan çıkan damlacıkları engeller. K. Dioksit geçişini engellemez.
❗️COVID19 sadece yaşlıları öldürür, biz genciz bir şey olmaz. Çok kasmayalım.
✔️Kimin ne tür bağışıklık yanıtı vereceğini ve bağışıklık sisteminin ne durumda olduğunu öngöremeyiz. Onlarca genç sağlık personeli vefat etti. Buna karşın 113 yaşında olup Coronayı yenen var.
Kısa bir #COVID19 güncellemesi ve özeti yapalım. Yeni makaleler ve literatüre dayanarak;
📌Coronavirüs yeni bir virüs değildir. Hayvanlar arasında yaygın olan bir virüs grubu olup; SARS, MERS salgınına neden olan tipleri ve soğuk algınlığı yapan tipleri bulunmaktadır.
SARS etkeninin misk kedilerinden, MERS etkeninin tek hörgüçlü develerden, Covid 19 etkeni olan #SARSCoV2 nin ise yarasalardan insana geçtiği değerlendirilmiştir. İnsanlar arasında dolaşımda olan diğer 4 tipi ise soğuk algınlığına neden olmaktadır.
Yani sadece Covid’e neden olan tipinin insanlarda hastalık yapması yenidir, o yüzden yeni Coronavirüs diye adlandırılmaktadır.
SARS salgını 2003 yılında, MERS ise 2012 yılında olmuştur. Henüz insanlara geçmemiş Coronavirüs tipleri de bulunmaktadır.
Bugün tabloyu paylaşmak içimden gelmiyor. Aylardır yazıp çiziyoruz, geldiğimiz nokta ortada.
Dünyada vaka sayısı 19 milyonu, vefat sayısı 713 bini aştı. Salgın bir ülkede sönümlenmeye başlarken, diğerinde alevlenmeye başlıyor. Tek başına bir ülkenin başarılı olması yetmiyor.
Virüsün her gün yeni bir marifetini öğreniyoruz. Pıhtılaşma bozukluğundan miyokardite ( kalp iltihabı), inmeden cilt döküntülerine, organ yetmezliğinden tiroid iltihabına geniş yelpazede patolojiler oluşturuyor. Sadece yaşlıları ve kronik hastalığı olanları değil+
Gençleri ve sağlıklı bireyleri yoğun bakımlık yapabiliyor. Bağışıklık sisteminin sofistike yapısı nedeniyle, kimde nasıl bir tabloya neden olacağını tam öngöremiyoruz. Ancak toplumda gençlere ve sağlıklı insanlara bir şey olmayacağı algısı oluşmuş durumda ( çok yanlış).
Siyah çayın sağlığımıza ne gibi faydaları var? #çay flooduna başlayalım:
☕️ Polifenoller dediğimiz antioksidan maddeler içerir. Bunlar hücreler için zararlı olan serbest radikalleri uzaklaşmasını sağlar. Bir çalışmada kolesterol ve kan şeker düzeyini azalttığı gösterilmiştir.
☕️#çay kalp sağlığını destekler. Hipertansiyon, yüksek kolesterol ve obezite üzerine etkilidir.
- Bir çalışmada 12 hafta çay içenlerde trigliserid değeri %36, kan şekeri %18, LDL/HDL oranı % 17 düşmüştür.
- Başka bir çalışma: günde 3 bardak çay içenlerde kalp hastalığı %11 azalır
☕️Kanımızda kolesterolü taşıyan iki tür lipoprotein var: HDL, LDL. LDL ye kötü denir çünkü kolesterolü hücreye taşır. HDL ise iyi çünkü kolesterolü hücreden uzaklaştırır, karaciğere taşır.
- Bir çalışmada günde 5 çay içmenin LDL yi % 11 azalttığını, başka çalışma kolesterolü ⬇️