Thread by @LvdSt

De langverwachte stikstofwet van minister Schouten sneeuwde gisteren nogal onder in de golf aan coronanieuws. Daarom een (nogal lang) draadje: waar staan we nu eigenlijk met #stikstof? Spoiler: de overheid lijkt zich muur- en muurvast te draaien. (1/36)

Eerst maar even over de wetswijziging zelf. Da's taai, formeel en juridisch. Het meest tastbare is dat nu formeel vast staat dat de overheid er vóór 2030 voor moet zorgen dat op 50% van de stikstofgevoelig natuur (in hectares) niet meer te veel stikstof neerslaat. (2/36)

Die doelstelling is al omstreden. Het zwaarwegende advies van de commissie-Remkes formuleerde een veel scherpere doelstelling voor 2030: de stikstofuitstoot moet - zowel vanuit landbouw als andere sectoren - met 50% omlaag. De lijn van het kabinet komt neer op 26%. (3/36)

Dat is dus nogal een verschil. Bij een wetsvoorstel brengt de Raad van State altijd advies uit. Dat advies was in dit geval niet mals. De RvS constateert dat de minister niet heeft onderbouwd waarom het kabinet voor 26 ipv 50% kiest. (4/36)

Het wetsvoorstel is naar aanleiding van het advies weliswaar aangepast. Maar de 'onderbouwing' komt in feite neer op: 26% zorgt voor een forse verbetering en we doen al heel veel. Een echte motivering waarom het kabinet Remkes niet volgt, ontbreekt. (5/36)

Daarmee kun je stellen dat het kabinet in schoolcijfers uitgedrukt van een 3 naar een 4,5 gaat, maar daarmee is een voldoende nog ver weg. Spannend, zeker omdat de wet niet alleen door de 2e maar ook door de 1e Kamer zal moeten. Daar heeft de coalitie geen meerderheid. (6/36)

Steun is daarom nodig van PvdA en GroenLinks, maar die zijn in elk geval weinig enthousiast over wat er nu ligt. GroenLinks heeft bovendien een eigen stikstofwet opgesteld die wél uitgaat van de aanbevelingen van Remkes. Dit wordt nog een interessante discussie. (7/36)

Maar wat volgens mij nog veel ontluisterender is dan die hele wet: in het hele pakket aan maatregelen zit eigenlijk niets nieuws en ook maar weinig lijn. Je zou verwachten dat dit het moment is voor Schouten om de regie te pakken en te zeggen: 'en zo gaan we het doen'. (8/36)

Daarbij is het ook nu weer van belang te schetsen dat we in feite 2 stikstofcrises hebben. De langetermijncrisis dat onze natuur in slechte staat is, en de kortetermijncrisis dat het vergunningenbeleid plat ligt door het stikstofvonnis van de Raad van State. (9/36)

Als het gaat om de natuurcrisis, dan herhaalt de minister vooral het pakket dat er al lag. Er is 5 miljard euro beschikbaar, deels voor natuurherstel en deels om uitstoot terug te dringen. Bijvoorbeeld door boeren uit te kopen of te laten investeren in schonere stallen. (10/36)

De uitwerking van dat pakket lijkt sinds april nog maar amper te zijn opgeschoten. Nu hoeft dat nog niet eens zo erg te zijn; dit zijn maatregelen die de komende jaren tot resultaat zouden moeten leiden. Het gaat om veel geld en zorgvuldigheid is ook wat waard. (11/36)

Dit dus nog even los van het feit dat het pakket absoluut niet ver genoeg gaat als je wél het advies van de commissie-Remkes zou volgen. Dan is immers bijna twee keer zo veel stikstofreductie (en dus ook veel meer geld) nodig. (12/36)

De andere crisis - dat de vergunningverlening nog steeds deels plat ligt - blijft echter maar voortslepen. En alles wat er gisteren gepubliceerd is door het ministerie brengt een oplossing eerder verder weg dan dichterbij. (13/36)

Daarbij is het van belang om toch weer even uit te leggen wat een juridisch gedrocht de stikstofregelgeving nu vormt. Bijvoorbeeld aan de hand van het Logistiek Park Moerdijk dat de provincie Brabant mogelijk wil maken. (14/36)

De provincie mag dat alleen als ze aannemelijk kan maken dat NERGENS in Nederland de natuur erop achteruit gaat. Dat is nogal bewerkelijk, want de industriële stikstof (NOx) vliegt doorgaans heel ver weg. (15/36)

Moerdijk heeft daardoor invloed op alle natuur in Nederland, maar die invloed is op de meeste plekken niet erg groot. Moerdijk is geen 'piekbelaster', die voor heel veel uitstoot op één plek zorgt, maar draagt vooral bij aan de 'stikstofdeken': overal een beetje. (16/36)

Dat leidt tot een document als dit: 2000 pagina's aan verantwoording voor elke hectare aan natuur hoe de stikstofdepositie van Moerdijk wordt gecompenseerd. In dit geval door zes vergunningen van veehouderijen verspreid over het land op te kopen. (17/36)

noord-brabant.tercera-ro.nl/SiteData/9930/…

Eigenlijk vindt iedereen dat dit eenvoudiger moet. Bijvoorbeeld door een drempelwaarde in te voeren: kleine beetjes tellen dan niet meer mee. Maar dat lijkt juridisch onhoudbaar zolang er nog geen maatregelen zijn genomen die garanderen dat de stikstofneerslag afneemt. (18/36)

Maatregelen die van de een op de andere dag stikstofruimte scheppen zijn bijna niet te vinden. De verlaging van de maximumsnelheid levert íets op, maar lang niet genoeg. Andere ideeën, zoals een aanpassing van het koeiendieet, liepen stuk. (19/36)

De hoop is daardoor nu gevestigd op 'extern salderen': een soort stikstofmarkt waarbij het ene bedrijf/project de stikstofruimte kan overkopen van een ander (meestal een stoppende boer) die zijn ruimte niet meer nodig heeft. Zie hier voor meer: (20/36)

ed.nl/binnenland/pro…

Dit is dus ook wat Brabant bij Logistiek Park Moerdijk doet. Bij extern salderen mag maar 70 procent van de stikstofruimte gebruikt worden. De overige 30 procent komt ten goede aan de natuur. Althans, op papier, want er zijn nogal wat weglekmogelijkheden. (21/36)

Bij Moerdijk gebeurt dat bijvoorbeeld omdat de Drentse pluimveehouder zijn stallen niet vol had staan. Hij had ongeveer 30.000 kippen, maar een capaciteit voor ongeveer 44.000. Die 44.000 telt dan. Kortom: daar gaat je winst voor de natuur. (22/36)

Dat maakt dat het spannend kan worden of zo'n stikstoftransactie juridisch wel stand houdt. Als er ergens een hectare natuur is waar de stikstofneerslag toch toeneemt, kan dat immers strikt genomen niet door de beugel. (23/36)

(Ja, ik ken het draadje van @h_vreugdenhil hierover, waarin hij de situatie rond de Drentse pluimveehouder anders weergeeft, maar de provincie weerspreekt dat. Ik hou het daarom even bij de lezing van de provincie. Hoe dan ook lekt de stikstofwinst voor natuur hier weg.) (24/36)

Een ander lek ontstaat bij elke weg die wordt aangelegd. Voor wegen geldt een andere rekenmethode, waarbij stikstofneerslag op verder dan 5 km afstand niet hoeft te worden meegeteld. Dit is opmerkelijk, want meer dan 90% waait verder dan 5km weg. (25/36)

Dit betekent dat de verbreding van pakweg de A58 in Brabant ALTIJD zal leiden tot een toename van de stikstofdepositie op de Veluwe. Die toename is beperkt, maar wel relevant, want veel kleine beetjes dragen allemaal bij aan de stikstofdeken. (26/36)

Die 5km-afkapgrens leidt er ook nog eens toe dat er bij de enige 'geslaagde' maatregel - de maximumsnelheid - met een dubbele boekhouding is gerekend. Dat heeft @jan_salden van @Eenvandaag hier heel duidelijk is uiteengezet. (27/36)

eenvandaag.avrotros.nl/item/milieuorg…

Als we de balans opmaken rondom kortetermijnmaatregelen, dan is het dus al met al een aardig zootje met nogal wat juridische haken en ogen, waarbij de kans aanwezig is dat de overheid opnieuw haar neus gaat stoten bij de rechter. (28/36)

Je zou verwachten dat Schouten zou proberen om iets van orde in die chaos te scheppen. Dat gebeurt niet. Ondanks een advies om de 5km-afkap van het wegverkeer aan te passen lijkt het kabinet in zijn reactie weinig voor een aanpassing te voelen. (29/36)

https://twitter.com/jan_salden/status/1315998086469124096?s=20

Op Kamervragen van @LauraBromet over het gebruik van stikstofruimte uit stallen die niet vol staan, volgt een ontwijkend antwoord: 'we schrappen de ongebruikte ruimte (ruimte die wel in de vergunning zit, maar waarvoor geen stalcapaciteit is) al...' (30/36)

Ook heeft de minister nog steeds geen oplossing voor duizenden ondernemers die sinds het stikstofvonnis met een probleem zitten: zij hadden voor mei 2019 nooit een natuurvergunning nodig omdat hun stikstofvoetafdruk beperkt was. (31/36)

Maar nadat het Nederlandse stikstofbeleid (de PAS) sneuvelde bij de rechter, waren zij ineens wel vergunningsplichtig. Daardoor zitten al deze ondernemers (veel boeren, maar ook anderen) in feite in een illegale situatie. (32/36)

Hoe langer dat duurt, hoe meer het tot acute problemen leidt. Wil een boer ontwikkelen, of wil een jonge boer een bedrijf overnemen, dan zal de bank immers niet happig zijn om een bedrijf zonder vergunning te financieren. (33/36)

Het meest treurige van de hele vergunningenklucht uit het grootste deel van dit draadje is dat het allemaal vooral juridische haarkloverij is. De grote slagen zullen moeten komen van de maatregelen in het pakket van 5 miljard, niet van het gehannes met extern salderen. (34/36)

Is het dan allemaal de schuld van Schouten? Nee, natuurlijk niet. Het hele stikstofdossier is een erfenis uit het verleden, en haar onmacht om het op te lossen heeft alles te maken met zowel politieke (D66 vs. CDA) als maatschappelijke (boer vs. natuur) polarisatie. (35/36)

Misschien zijn er wel eerst verkiezingen en (onderhandelingen over) een nieuw kabinet nodig om de boel echt vlot te trekken. Maar het pakket van nu biedt echter bijzonder weinig haakjes om uit de impasse te komen. (36/36)

Wie niet zo van draadjes houdt, ziet deze tekst waarschijnlijk ook niet. Maar indien toch, dan staat het hier hele verhaal nog eens in lopende tekst handzaam samengevat. #stikstof

ed.nl/brabant/waarom…