آکسفورد و پُل
به آن چه در فارسی #پُل می‌گویند در #بلوچی purt و در #کُردی perd گفته می‌شود. #دگرگونی_آوایی rt و rd به ل نمونه‌های زیادی دارد. در اوستایی هم به پل می‌گفته‌اند -pərətu. همۀ این واژه‌ها از صورت هندواروپایی -pértus* مانده‌اند که معنایش می‌شده «گذرگاه»./1
به آن چه در فارسی #پُل می‌گویند در #بلوچی purt و در #کُردی perd گفته می‌شود. #دگرگونی_آوایی rt و rd به ل نمونه‌های زیادی دارد. در اوستایی هم به پل می‌گفته‌اند -pərətu. همۀ این واژه‌ها از صورت هندواروپایی -pértus* مانده‌اند که معنایش می‌شده «گذرگاه»./1
https://twitter.com/SaadatYusef/status/1325560483865354241
از همین صورتِ هندواروپاییِ -pértus* در فرانسوی لغت port به معنی «بندر» باقی مانده (در اصل به معنی «گذرگاه و محل وارد شدن») که زبان فرانسوی آن را از portus لاتینی به همین معنی به ارث برده بوده (زبان‌های فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی و... از #لاتینی سرچشمه گرفته‌اند)./2
لغت لاتینیِ portus به عنوان #وام‌واژه به انگلیسی هم وارد شده و در آن زبان به صورت port و به معنی «بندر» کاربرد پیدا کرده. همین واژه است که در نام کشور پرتغال نیز دیده می‌شود.
#زبان‌های_ایرانی (شامل فارسی، بلوچی، کردی، پشتو و...) نیز شاخه‌ای از #خانوادۀ_زبانی هندواروپایی هستند./3
#زبان‌های_ایرانی (شامل فارسی، بلوچی، کردی، پشتو و...) نیز شاخه‌ای از #خانوادۀ_زبانی هندواروپایی هستند./3
گفتیم معنی لغت #هندواروپاییِ -pértus* «#گذرگاه» بوده. گویا نزد ایرانی‌ها این معنی اغلب گذرگاهی بوده که از رویش می‌گذشته‌اند یعنی "پُل"، ولی ژرمنی‌زبان‌ها (یعنی انگلیسی‌ها و آلمانی‌ها و دانمارکی‌ها و...) آن را در معنی #پایاب و #گُدار نیز به کار برده‌اند،/4
#ریشه‌شناسی
#ریشه‌شناسی
یعنی آن بخش از رودخانه که گود نیست و می‌شود از آن گذشت. از این لغت در آلمانی Furt و در انگلیسی ford مانده که هر دو به معنی «پایاب» هستند. این لغت آلمانی در نام شهر #فرانکفورت و واژۀ انگلیسیِ یادشده در نام شهر #آکسفورد هم دیده می‌شوند که دومی برای خیلی‌ها بیشتر/5
تداعی‌گرِ دانشگاه آکسفورد است. جزء نخست این نام یعنی ox در انگلیسی به معنی «گاو نر» است و هم‌ریشه است با لغت اوستایی -uxšan (با تلفظ اُخشَن) به همان معنی. به این ترتیب معنی لغت Oxford می‌شود «#گاوگُدار، یعنی آن بخش از رود که گودیِ کمی دارد و گاوها می‌توانند از آن بگذرند»./6
واژه‌های دیگری هم در معنی پُل در #زبان‌های_ایرانی دیده می‌شوند که از لغتی که در توییت اول آمد باقی مانده‌اند، از جمله:
#فارسی_میانه (#پهلوی_ساسانی): puhl
#پارتی (#پهلوی_اشکانی): purt
#شاهرودی: perd
#گیلکی: pu̇rd
#تالشی: pard
#تاتی_جنوبی: pört
#زازا: pörd
#یِدغه: pəlf
/7
#فارسی_میانه (#پهلوی_ساسانی): puhl
#پارتی (#پهلوی_اشکانی): purt
#شاهرودی: perd
#گیلکی: pu̇rd
#تالشی: pard
#تاتی_جنوبی: pört
#زازا: pörd
#یِدغه: pəlf
/7
تصحیح: صورت درست هندواروپایی pértus* است که در ضبط آن مرتکب سهو قلم شده‌ام. از دوستی که زیر همین رشته‌توییت یادآور شدند سپاس‌گزارم./8
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
