Thread by @mdradvies

Dit weekend schreef ik een draad over de NLse strategie omtrent #vaccinatie. Die maakte nogal wat los.
Over de rechtvaardigheid om zorgmedewerkers met voorrang te vaccineren. Maar ook onduidelijkheid: wat levert het op?

https://twitter.com/mdradvies/status/1345464144586223617?s=20

Met andere woorden: hoeveel mensenlevens kost dit aan de ene kant (kwetsbaren en ouderen die later worden geprikt) ten opzichte van opbrengsten aan de andere kant (verminderen van uitval van zorgpersoneel waardoor meer mensen geholpen kunnen worden).

In mijn draad deed ik een hele grote aanname op basis van de IFR van ouderen (4-25%) tov gezondheidszorgmedewerkers (op basis van de cijfers tot nu toe 0,02%).
Die berekening sloeg nergens op, maar ging ook om een duiding van de risico’s, niet om de getallen.

Al snel werd ik door @YorickB gewezen op deze schatting van #OMT-lid @MarcBonten over het uitstellen van de vaccinaties met een paar weken.

TL;DR: ik wil hier graag een bierviltje tegenover stellen. En ja, het kost inderdaad duizenden vermijdbare doden.

https://twitter.com/MarcBonten/status/1345747279261687810?s=20

Voor we beginnen: de disclaimers.
Deze draad is niet voor de weekhartigen. Ik ben bot, lomp en beledigend. Ik ga uit van keiharde cijfers zonder empathie voor de opoffering van zorgmedewerkers. Laat staan van politie-agenten, leraren, iedereen die niet in de zorg werkt.

Waarom doe ik dat? Simpel: het gaat hier om mensenlevens. Veel mensenlevens.
En met alle respect: als je vindt dat je voorrang verdient, dan heb ik daar geen waarde-oordeel over. Maar dan neem ik wel de vrijheid om je de naakte feiten onder ogen te brengen.

Als je die feiten ongemakkelijk of confronterend vindt, dan is dat je geweten wat opspeelt. Niet de schuld van de feiten, noch van de boodschapper. Ik zou zeggen: omarm dat ongemak, reflecteer en kijk of je misschien je standpunt moet heroverwegen. Je geweten denkt van wel.

Als je desondanks in je standpunt blijft, dan respecteer ik dat. En ik wil iedereen die dit leest vragen hetzelfde te doen. Niemand kan bij een ander in zijn/haar leven kijken. Ik heb niet het recht om personen te veroordelen. Ik veroordeel beleid. Dat is iets anders

Dat gezegd hebbende: ik sta meer dan open voor kritiek op de berekeningen die gaan volgen. Sterker nog: ik hoop dat ik het mis heb. Want als ik het goed heb is het nog erger dan dat ik aannam in mijn originele betoog.
Hier komt ie…

De berekening die @MarcBonten maakt gaat over het uitstellen van het begin van de vaccinaties met 3 weken. Hierna rekent dhr Bonten met een lineair model (vaste afname per week) uit hoeveel vermijdbare doden worden bespaard bij direct starten vs 3 weken vertraging.

Hij gaat uit van 2 miljoen kwetsbaren en ouderen, een huidig sterftecijfer van 500 slachtoffers per week onder deze groep, en de beschikbaarheid van 250.000 vaccins.
Voor het eerste scenario (start wk1) rekent hij met 8 weken vaccineren, scenario 2 (start wk4) duurt 7 weken.

Als we dit narekenen komen we op bijgevoegde resultaten. Hierbij komt deze berekening uit op 416 vermeden doden voor scenario 1, en 260 voor scenario 2. Een verschil van 156 kwetsbare mensen die extra komen te overlijden door #Corona door 3 weken later te gaan prikken.

Hier hebben we een klein verschil in uitkomst met dhr Bonten zelf. Ik weet niet precies waar dit aan ligt, maar het is ook niet meteen heel significant.

Dan nu de opmerkingen.

Als eerste: 500 overledenen per week onder de kwetsbaren? Dat vind ik wat laag.
Als ik de dagelijkse rapportage van @YorickB erbij pak, dan waren er in week 52 alleen al in de verpleeghuizen bijna 500 doden. En die cijfers zijn nog incompleet.

https://twitter.com/YorickB/status/1345736818147418119?s=20

@roenar_MC laat zien dat de verhouding tussen overleden 70+-ers die nog thuis woonden en in verpleeghuizen ongeveer 1:2 is. Dat betekent dat een startpunt van 750 (gemelde!) overledenen per week realistischer is.

https://twitter.com/roenar_MC/status/1345739378849624064?s=20

En ik zeg daar expliciet “gemelde” besmettingen, ik heb nog niet gekeken naar de oversterfte-cijfers voor deze doelgroep. Tenminste: ik heb ze even snel proberen te vinden in de TL van @rubinivangaalen / @statistiekcbs maar nog niet gevonden.

Vervolgens de beschikbaarheid van vaccins. Dhr Bonten rekent met beschikbare vaccins in de komende 10 weken voor 250.000 mensen. Dat klopt niet. Het zijn er bijna 800.000 tot begin maart. Dat is belangrijk, want daarmee groeit ook het aantal beschermde mensen.

Zijn we er dan?
Nee.
We gaan namelijk niet vier weken later ouderen vaccineren. We gaan 12 weken later vaccineren. In maart. Van de eerste 1.600.000 vaccins (goed voor 800.000 mensen) is er inmiddels niet één meer bewaard voor ouderen en kwetsbaren.

Vooropgesteld dat we niet ook de andere essentiële beroepen zoals apothekers, medische contactberoepen, politie, brandweer, leraren en de eigenaren van de pizzatent die levert aan het Torentje voor laten gaan, is de vertraging voor de kwetsbaren 12 weken.

Ok, nu dan?
Nee. Nog steeds niet. Dhr. Bonten stopt ineens na 12 weken prikken. Maar als je kijkt naar de hele groep vaccineren ben je veel langer bezig, en ijlt het later beginnen dus ook veel langer door.

Kortom:
Het nieuwe scenario is:
- Starten met 750 overledenen per week ipv 500
- 12 weken vertraging ipv 3
- Totale termijn is dus 20 weken
- 800.000 gevaccineerde personen ipv 250.000

Uitkomsten:
Scenario 1: 4.398 sterfgevallen vermeden
Scenario 2: 846 sterfgevallen vermeden

Vermijdbaar verlies: 3.552 levens.
U leest het goed. Het is geen typefout. En het wordt nog erger.

Kijken we naar de hele groep dan wordt het scenario uitgebreid met nog 12 weken extra prikken om de volledige doelgroep a 2 miljoen kwetsbaren te prikken.
Scenario 1: 15.423 sterfgevallen vermeden
Scenario 2: 7.256 sterfgevallen vermeden

Vermijdbaar verlies: 8.167 levens.

Ik werd hier stil van. Dit is nog 2x hoger dan mijn wild-speculatieve getalplakkerij. Dit is een derde piek in de verpleeghuizen. Ruim 8.100 levens weg

Maar dit is ook de rekenmethode die #OMT-lid @MarcBonten gebruikte om uitstel met 3 weken te rechtvaardigen. De cijfers kloppen

Maar goed, het is een kosten-baten analyse. De opbrengsten zullen dan ook astronomisch zijn toch? Deze keuze moet gerechtvaardigd zijn, toch?

Weer fout. De opbrengsten staan in geen verhouding. Laten we beginnen met de uitgangspunten.

Ik ga uit van een blijvend hoog niveau zoals we nu hebben. Wordt het #CodeZwart dan stijgen namelijk de sterftecijfers onder de kwetsbaren mee. Daalt het, dan is ook de noodzaak voor voorrang van verplegend personeel weg.

Ik ga ervan uit dat iedereen die in dit scenario niet in de extra bedden op de IC kan worden verpleegd komt te overlijden. 100%.
Daarnaast ga ik uit van het nu geldende maximum van 1.294 IC-bedden als maximaal haalbaar met huidige ziekteverzuim (bron lcps.nu)

Stel dat we ziekenhuismedewerkers als eerste prikken, zoals nu het plan is. We nemen de zelfde uitgangspunten: we prikken iedereen in een periode van 8 weken. Na 2 weken zijn ze 100% beschermd. Het ziekteverzuim daalt van 10% nu naar 0% als iedereen is gevaccineerd.

Omgekeerd stijgt het percentage bezette bedden mee. Uiteindelijk neemt het percentage bedden in totaal 11,1% toe. (dit is een aanname, maar we gaan straks zien dat het niet zo veel uitmaakt)

Ik reken even met cycli van 2 weken omdat dit aansluit op de gemiddelde ligduur op een IC (15 dagen). Per cyclus neemt het aantal bedden dus met een factor 0,25 x 0,111 = 1.02775 toe

In scenario 1 (direct starten met vaccinatie verzorgend personeel) worden na 20 weken in totaal 1120 extra patiënten verpleegd.
In scenario 2 (zorgpersoneel na 12 weken) worden na 20 weken in totaal 854 patiënten extra verpleegd.

Aantal gewonnen levens: 1120 - 854 = 266 personen

Trekken we ook dit door, en vaccineren we eerst alle 2 miljoen kwetsbaren, dan komen de zorgmedewerkers na 30 weken pas aan de beurt.
Dan levert scenario 1 2470 extra verpleegbare personen op.
En scenario 2 levert 1250 extra pers op

Aantal gewonnen levens: 2.470 - 1.250 = 1.220

Dan de zorgmedewerkers zelf. (Hou even de disclaimers in het achterhoofd)
In de hele #Corona crisis zijn tot nu toe 21 zorgmedewerkers overleden. En dat zijn er 21 te veel. Maar het is niet echt een gamechanger als we het hebben over het verloren mensenlevens.

Laten we voor de vorm een verdubbeling van dit sterftecijfer nemen in de komende 2 maanden.

Dan komt de totaal balans van de baten van het eerder vaccineren van zorgmedewerkers op 287 mensenlevens over 2 maanden.

De kosten-baten ratios voor de verschillende scenario’s:
Direct vaccineren zorgmedewerkers, over 2 maanden starten met kwetsbaren.
KOSTEN na 2mnd: 3.552 kwetsbare ouderen.
BATEN na 2mnd: 287 personen meer verpleegbaar in ziekenhuis

Na de totale vaccinatie is de score iets minder scheef, maar de getallen veel hoger:
KOSTEN na 7mnd: 8.167 kwetsbare personen overleden
BATEN na 7mn: 1.241 personen meer verpleegbaar in ziekenhuis

Dan de onderzekerheden:
0. Deze aanpak is conform het advies van de @Gezondheidsraad.
Dit is fout en eerlijk gezegd een schandalige verdraaiing van de waarheid. De Gezondheidsraad heeft ondubbelzinnig geadviseerd: eerst de kwetsbaren. Pas als dit niet mogelijk is de rest.

1. Pfizer vaccin niet geschikt voor fijnmazige vaccinatie.
Dit is niet waar. Zie deze tweet van @MarcelLevi, ziekenhuisbestuurder uit Londen. Het kan. Het gebeurt niet alleen in Londen, maar eigenlijk overal. Behalve bij ons.

https://twitter.com/MarcelLevi/status/1345433130673561600?s=20

2. Beschermende muur om kwetsbaren bouwen.
Dit is niet waar. Alle berichten die ik lees zeggen dat het #vaccin enkel symptomen onderdrukt. Je bent nog steeds besmettelijk. En kunt dus ook anderen besmetten. Dat heeft 2 mogelijke gevolgen:

De invloed op het ziekteverzuim wordt drastisch beperkt (nog minder baten dus) omdat verplegend personeel wat besmet raakt nog steeds in quarantaine moet. Of er gaat personeel werken waarvan de symptomen van een besmetting worden onderdrukt.

Wat de gevolgen zijn van het laatste voor de patiënten die zij moeten verzorgen laat zich raden. Een ongevaccineerde medewerker met klachten blijft thuis en kan niemand besmetten. Een gevaccineerde medewerker zonder klachten komt gewoon bij patiënten. En besmet deze dus.

<Intermezzo> Er zijn best veel mensen die in hun reactie aangaven “weet je wel hoe zwaar werken met #PBM is?”. Nee, dat weet ik dus niet. Wat ik wel weet is dat deze vaccinatie daar dus geen oplossing voor is. U bent nog steeds besmettelijk.U moet die #PBM nog steeds aan.

3. Logistiek. Het is nog helemaal niet zeker of die vaccins in maart er zijn (nog niet goedgekeurd of geleverd!), of we zoveel prikkers hebben, etc. Er zijn tientallen vertragingen te verzinnen.

4. Lockdown werkt niet en, na een kerstdip, blijven de cijfers stijgen. Het verschil wordt alleen maar groter. Het aantal bedden is een harde max. Meer dan 1500 zijn er gewoon niet. Maar de sterfte onder kwetsbaren stijgt door. En zij blijven ook anderen besmetten.

5. Engelse variant. Dit is het huidige #coronadashboard van de UK. De cijfers daar gaan door het plafond. Het weekgemiddelde aantal besmettingen steeg met 48%. Nee, dat is geen tikfout. Gelijk aan punt 4, maar dan nog erger.

coronavirus.data.gov.uk

6. Lockdown werkt wel en de cijfers dalen. Dan is vaccinatie van zorgmedewerkers ook niet meer nodig lijkt me, en valt dus het hele fundament onder deze aanpak weg. En voorlopig stijgt het aantal besmettingen in bijv verpleeghuizen nog vrolijk door, zie ook rapportage @YorickB.

7. Het zijn mensen die toch niet lang meer te leven hebben.
(Begrijpelijke) fout die veel mensen maken, maar toch niet correct. @rubenivangaalen werkt dat hier beter uit dan dat ik ooit zou kunnen:

https://twitter.com/rubenivangaalen/status/1345270343041228800?s=20

Ik weet even niet hoe ik dit verhaal verder moet schrijven. De cijfers spreken voor zich. De cijfers zijn meer dan overduidelijk.
3.352 vermijdbare doden, tegenover 287 vermeden doden in de komende 2 maanden. Ik kan dit niet goedpraten. Niemand kan dit goedpraten.

Beste @MarcBonten, ik ben eigenlijk best boos op u. U, als #OMT-lid, faciliteert deze schande. Met uw berekening, die u afgelopen weekend heeft gemaakt en die maar een slordige 3,4% van het totale aantal vermijdbare sterftes laat zien geeft u legitimiteit aan dit beleid..

Ik heb als geen ander begrip voor sigarenkistjes (alhoewel ik meer van de bierviltjes ben). Maar dat is een onacceptabel hoge foutmarge. Veroorzaakt door aannames waarvan u op het moment dat u ze deed wist (of had moeten weten) dat deze fout waren.

Dus bij deze mijn pleidooi @MarcBonten: ik heb uw rekenmethode gebruikt. Mijn uitkomsten zijn 30x hoger dan de uwe. Reken het na. Vertel me dat ik het mis heb. Vertel me dat u, en uw collega’s in het #OMT (cc @MarionKoopmans) dit serieus hebben doorgerekend.

Want als ik gelijk heb, en om wat voor reden dan ook deze scenario’s niet doorgerekend zijn, dan kunt u dit in 30min controleren. Maar dan kunt u dit niet negeren. Dan kunt u dit niet afschuiven op het mantra “het is een politieke keuze”.

Aan alle zorgverleners
Ik voel voor iedere zorgmedewerker die vreest voor zijn/haar veiligheid. Voor de veiligheid van familie, vrienden of geliefden. Ik wil opnieuw zo duidelijk mogelijk zeggen: ik neem geen enkel persoon wat dan ook kwalijk.

Ik begrijp echt dat u als vader, moeder, dochter, zoon, broer, zus of wat dan ook uw kruis draagt. Uw verantwoordelijkheden heeft. Uw angsten, uw dromen. Ik wens u niets dan goeds en hoop dat u met deze prik gemoedsrust vindt.

Tegelijkertijd ben ik boos en teleurgesteld. In uw beroepsgroep. In uw lobby. In alle branche-organisaties, verenigingen en vakbonden die schaamteloos de kwetsbaren opzij duwen, blind voor de gevolgen. Zij hebben niet gestreden toen het nog kon.

Ze hebben geen indamming geëist. Ze hebben geen #PBM afgedwongen. En nu wentelen ze de gevolgen af op 3.100 tot 6.900 van de kwetsbaren in onze samenleving.
Nu zetten ze u tegenover de mensen die u zou moeten beschermen.

Nu kunnen ze ineens wel een vuist maken.

Omdat het makkelijk scoren is. Voor @MinPres en @hugodejonge. Maar ook voor uw vakbond. Uw belangenvereniging. Want kijk eens hoe hard ze voor u gestreden hebben.
En u zit dit te lezen. Ziet deze cijfers. U moet woensdag een keuze maken.

#CodeZwart is volgens mij de situatie waarin basale zorg, zoals medicijnen, niet meer geleverd kan worden en mensen als gevolg daarvan sterven die niet op dat moment, aan die oorzaak, hadden hoeven sterven. Komende woensdagochtend om 10u begint #CodeZwart in Veghel.

Vanaf dan zullen de statistische waarschijnlijkheden in de tabellen van dit draadje één voor één een naam en gezicht krijgen. Besmet raken en komen te overlijden. Hun gezinnen, families, geliefden en vrienden achterlaten. Terwijl er vaccins zijn. Een bewust gekozen #CodeZwart

Het spijt me verschrikkelijk dit te moeten doen, maar ik smeek u om hieraan niet mee te werken. Om nog één keer uw eigen belang opzij te zetten en niet naast, maar zelfs voor uw patiënt te gaan staan. Om te zeggen “Niet op deze manier. Niet ten koste van duizenden patiënten”.

Ik kan niets meer doen dan proberen zo duidelijk mogelijk de gevolgen van dit beleid inzichtelijk te maken. Ik heb de hoop allang opgegeven dat @MinPres of @hugodejonge doet wat juist is. Het ligt in uw handen nu.

Ik wens u alle sterkte en wijsheid in uw beslissing.

Tot slot mijn dank voor aan @bslagter en @DanielTuinman voor de input op concepten, controle en in geval van Daniël voor het aanleveren van het rekenmodel.
En ik dank, en vervloek, @YorickB voor zijn bericht waarmee dit draadje begon.