Thread by @baydno

4. yazı: Kanal İstanbul ile Amerikan savaş gemileri Karadeniz’e mi girecek?

Montrö Sözleşmesi’nde yer alan savaş gemilerinin tonaj farkı nedeniyle Karadeniz’e savaş gemilerini sınırlı olarak sokabilen ve bunları 21 günden fazla tutamayan ABD’nin,

Kanal İstanbul projesini desteklediği iddia ediliyor. Daha doğrusu projenin bu açıdan NATO’nun amaçlarına uygun olduğu öne sürülüyor.

Resmi kaynaklarda, Montrö’nün boğazları etkilediği ve Kanal İstanbul’un kullanılması için de herhangi bir boğazın kullanılması zorunlu olacağından, Kanal’da Montrö’deki rejimin kesin bir şekilde uygulanacağı belirtiliyor.

Ayrıca Montrö’nün Karadeniz’e ait bir güvencesi de ‘kapalı deniz’ statüsü. Yani öyle bir anlaşma ki bu sadece boğazlardan geçiş değil, Karadeniz’deki yabancı savaş gemilerinin varlığı, kalacağı süre ve tonajları hep bu anlaşmayla belirlendi.

Peki Montrö ortadan kalkarsa neler olur?

NATO gemileri Karadeniz’e ulaşabilir ve ABD’nin dünya üzerinde giremediği nadir denizlerden olan Karadeniz’de Rusya için tehlike çanları çalar.

Geçen haftaki Erdoğan-Putin görüşmesinde Putin’in “bölgesel istikrar ve güvenliği Montrö’nün korunmasının önemini vurgulaması” önemliydi. Pek konuşulmasa da Karadeniz’e kıyısı olan Türkiye ile birlikte Romanya ve Bulgaristan NATO üyesi.

Gürcistan ve Ukrayna’nın NATO üyeliği ise çok yakın sayılır. Yani Karadeniz’de de facto devlet Abhazya’yı saymazsak, tüm ülkeler NATO üyesi olacak. Montrö’deki savaş gemileri sınırlandırılması kalkarsa; Karadeniz, ‘NATO gölü’ olacak.

Bunun da Rusya açısından ne kadar tehlikeli sonuçlar doğurabileceğini söylemeye gerek yok.

Toparlayacak olursak, Kanal İstanbul birçok açıdan tartışmalı bir proje. “Bu şartlarda” ticari gemileri zorla geçiremeyiz, savaş gemilerini sokamayız.

Geçiş ücretleri ya da tonaj sınırlandırmaları konusunda rahatsızsak, bunu tartışmaya açabiliriz ama bunların alternatifi kesinlikle Kanal İstanbul değil. Projeyi anlatırken bu başlıklarla propaganda yapılmayıp es geçilirse daha iyi olur.

Takipte kalın: @baydno