९१च्या अर्थ सुधारणेनंतर भारतीयांच्या डोळ्यावर छान ब्रँडेड चष्मे आले.त्या चष्म्यातून दिसणारी भविष्य चित्रे फारच मोहक होती.त्याच चष्म्यातून काही वस्तुस्थितीदर्शक चित्रे कानाडोळा करून दुर्लक्षली गेली.त्यात महत्वाची दोन.एक जॉबलेस ग्रोथ आणि दोन अगोदरच गटांगळ्या खाणारी शेती.
#थ्रेड #म
#थ्रेड #म
आज दिसणारी शेतीची अवस्था काही एका रात्रीत झाली नाही.. सत्तरच्या दशकापासून होणाऱ्या अवहेलनेला नव्वदनंतर जागतिक परिमाण भेटलं. त्यानंतरची शेतीची घसरण दिसायला जरी जुजबी वाटली तरी इंफ्लेशन चा विचार करता.. शेती म्हणजे जुगार आणि मरण्याचं तिकीट..ही अवस्था झाली.. सगळ्या जगभर हेच झालं.
अगदी अमेरिका फ्रांस अशा प्रगत राष्ट्रांतही शेती अधोगतीला जातीय..तिथंही सबसिडीज द्याव्या लागतच आहेत शेतकऱ्यांना..त्यातून तिकडेही शेतकऱ्यांना आत्महत्या कराव्या लागतच आहेत..
आपल्यात आणि त्यांच्यात फरक फक्त इतकाच होता..की आपण कृषिप्रधान असूनही शेतीकडे दुर्लक्ष केलं.
आपल्यात आणि त्यांच्यात फरक फक्त इतकाच होता..की आपण कृषिप्रधान असूनही शेतीकडे दुर्लक्ष केलं.
ऐंशी नव्वदच्या दशकातील इंडस्ट्रीयल रिव्हॉल्युशन चीनने बरोबर पकडली आणि त्या आघाडीवर आपली अवस्था बस चुकलेल्या प्रवाशासरखी झाली.. त्याचा परिपाक म्हणून आपल्याला रुपयाचं अवमूल्यन करून LPG(Liberalization, Privatization, Globalization) मॉडेल अर्थ सुधारणा करावी लागली. ती आपण केलीही.
मुलगी सासरी गेली की तिचं आयुष्य बदलत..तसं भारताचं झालं..हे बदललेल्या भारताचं आयुष्य जितकं चांगलं होतं..तितकंच वाईटही..कारण त्या LPG मॉडेलला पर्याप्त न्याय देईल अशी समांतर व्यवस्था आपण उभी करू शकलो नाही..म्हणजे इकॉनॉमी मार्केट बेस झाली पण मानसिकता तीच जुनी करप्ट लायसेन्स राजवाली.
त्यामुळे झालं काय? तर एक मुद्दा जॉबलेस ग्रोथ, त्याहून महत्वाचा मुद्दा विषमता 'सामाजिक आणि आर्थिक' अधिकच वाढली.वरच्या दहा पंधरा टक्के लोकांनी व्यवस्थेला बटीक म्हणून वापरायला सुरवात केली..'दुनिया मुठ्ठीमे' अशी स्वप्न त्यांना पडू लागली.त्यामुळे अर्थसामाजिक अनागोंदी निर्माण झाली.
ती अनागोंदी संपवण्याची इच्छाशक्ती राज्यकर्त्यांना मिळेना झाली..कारण ती अनागोंदीच सत्तेसाठी महत्वाची असल्याची त्यांच्या लक्षात आले.. GDP वाढतोय पण विषमताही वाढतच होती..तुलनेने बेरोजगारी वाढतच होती. प्रत्येक पंचवार्षिक योजनेत शेतीसाठी असणारा लाभहिस्सा घसरत चालला.
शेतीक्षेत्रात ७० च्या दशकात १७% असणारी गुंतवणूक ८० ला १२%वर आली, ९० ला ९% एवढी उतरली, त्यापुढच्या दशकात तर ५%च गुंतवणूक शेतीत झाली.
गेल्या किंवा त्याच्या गेल्या दशकापर्यंत बँका शेतकऱ्यांना कर्जपुरवठा करत होत्या..पण LPG च्या स्पर्धात्मक रेट्यात त्यांना शेतीपतपूरवठा झेपेनासा झाला.
गेल्या किंवा त्याच्या गेल्या दशकापर्यंत बँका शेतकऱ्यांना कर्जपुरवठा करत होत्या..पण LPG च्या स्पर्धात्मक रेट्यात त्यांना शेतीपतपूरवठा झेपेनासा झाला.
एकीकडे गुंतवणूक नाही आणि त्यातूनही शेती पिकली तर दुसरीकडे ग्राहककेंद्री बाजारपेठेची चलती होती आणि आहे.. शेतीक्षेत्र गेले ३किंवा त्याहून जास्त दशके या दुहेरी संकटात आहे.
सत्तरच्या दशकातील किंमती किंवा उत्पन्न याचा आणि आजचा विचार केल्यास शेतकऱ्यांचं उत्पन्न १९ पटीने वाढलं.
सत्तरच्या दशकातील किंमती किंवा उत्पन्न याचा आणि आजचा विचार केल्यास शेतकऱ्यांचं उत्पन्न १९ पटीने वाढलं.
सरकारी नोकरदारांचं उत्पन्न याच कालावधीत १२५ पटीने वाढलं.. युनिव्हर्सिटी प्रोफेसरांचं उत्पन्न १६० पटीने वाढलं आणि शिक्षकांचं उत्पन्न २२० पटीने वाढलं.. शेतीक्षेत्रात अतिशय तुच्छ परिस्थिती का आली हे यावरून कळू शकेल..आणि शेतकरी आत्महत्या का करतात हे ही कळेल.
OECD ने एक अहवाल दिला होता.. २००० ते आजपर्यंत शेतकऱ्यांना ४५ लाख कोटी एवढं नुकसान झालंय.. वर्षाकाठी २लाख ६४ हजार कोटी एवढ्या रकमेवर भारतीय शेतीक्षेत्र गंगार्पणमस्तू म्हणत पाणी सोडतं. फक्त भारतीय राज्य संस्थेच्या आडमुठे धोरणामुळे.. आणि सामाजिक स्थितीमुळे.
भारत हा शेतीप्रधान देश आहे..म्हणजे निम्म्याहून जास्त लोकसंख्या त्यावर निर्भर आहे..त्याच क्षेत्राबाबत अक्षम्य टाकसांड भारतीय समाजाने केली..सध्या भारतीय समाजात जे असमाधानीपण ओसंडून वाहत आहे..हा त्याचा दृश्य परिणाम आहे.
एखाद्या लोकसंख्येचा एवढा मोठा भाग उत्पन्न वाढीविना राहतो तेंव्हा तो खर्च ही हातचा राखूनच करत असतो..परिणामी औद्योगिक उत्पादनांना मागणी घटते. ती मागणी एकदा का घटली की औद्योगिक मंदी हीच आर्थिक मंदी बनून भारतास डबर्यात घालते हा इतिहास आहे. दुष्काळ आणि शेअर बाजार यांचं संबंध असा असतो.
आत्ताच जे शेतकरी आंदोलन आहे..ते या अशा सगळ्या परिस्थितीचा परिपाक आहे..त्यावर उपाय काय हे अजूनही आपल्याला कळत नसेल तर आपली पोटाची भूक भागवण्याची गरज नंतर आहे..अगोदर आपण आपलं बौद्धिक कुपोषण कमी करण्यावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी प्रयत्न करायला हवेत..कळावे..!❤
• • •
Missing some Tweet in this thread? You can try to
force a refresh
