Thread by @gawande_poonam

📌 ➍ स्त्रीयांचे पुनरूत्थान......

"समाजातील स्त्रीची कितपत प्रगती झाली आहे त्यावरून मी त्या संपूर्ण समाजाच्या प्रगतीचा आलेख ठरवतो."
~ डॉ. बा. आंबेडकर

#ThanksDrAmbedkar
#थ्रेड #Thread
@LetsReadIndia
@MarathiBrain
@MarathiRT
@TUSHARKHARE14
[1/n]

महामानव डॉ. बा. आंबेडकरांनी २०जुलै १९४२ रोजी नागपूर येथे आयोजित 'ऑल इंडिया डिप्रेस्ड क्लासेस वीमेन्स कॉन्फरन्स'मध्ये महिलांना उद्देशून केलेल्या भाषणातील वरील ओळी म्हणजे या महामानवाच्या महिलांच्या सर्वांगीण प्रगतीविषयक दृष्टिकोनाचा परिचय देतात.

#ThanksDrAmbedkar
[2]

“भारतीय स्त्रीला कायदेशीरदृष्ट्या साक्षर आणि सक्षम बनवणारे बाबा”

एक स्त्री म्हणून मला माझ्या हक्काची जाणीव करून देणाऱ्या आणि माझ्या हक्काना कायदेशीररीत्या संरक्षण देणाऱ्या या महामानवास प्रत्येक स्त्रीने आवर्जून म्हणावंच
#ThanksDrAmbedkar
[3]

एक माणूस म्हणून जगता यावं त्यासाठी हवे असणारे तुमचे हक्क तुम्हाला दिले. त्या हक्कांची पायमल्ली होवू नये म्हणून त्याला कायदेशीर सरंक्षण आवश्यक असते ते फक्त कायदा देवू शकतो.
स्त्रीयांच्या हक्काची पायमल्ली करणाऱ्यांना कठोर शिक्षेची तरतूद करणे👇

#ThanksDrAmbedkar
[4]

हे स्त्री स्वातंत्र्याबाबतचे सगळ्यात महत्वाचे पाऊल होते. ते फक्त बाबासाहेबांमुळे शक्य झाले.

२०१७ साली मॅटर्निटी बेनिफिट अॅक्ट अंतर्गत असलेली १२ आठवड्यांची सुट्टी वाढवून गव्हर्नमेंटने ती २६ आठवड्यांची केली..

#ThanksDrAmbedkar
[5]

अनेक स्त्रिया ज्या मॅटर्निटी बेनिफिटच्या लाभार्थी ठरत आहेत त्या किती जणींना हे माहित आहे की त्याचा पाया बाबासाहेबांनी १९२८साली घातला होता.

१९२७ साली मुंबई विधानपरिषदेवर निवडून आल्यानंतर १९२८साली भारतातील महिला कामगारांसाठी मॅटर्निटी बेनिफिट बिल

#ThanksDrAmbedkar
[6]

पहिल्यांदा सभेसमोर चर्चेसाठी आणणारे आणि स्त्रियांना बाळंतपणासाठी हक्काची वैद्यकीय राजा मिळाली पाहिजे म्हणून आग्रही असणारे बाबासाहेब हे पहिले सदस्य. त्यांच्या प्रयत्नांमुळे मॅटर्निटी बेनिफिट अॅक्ट अस्तित्वात आला.

#ThanksDrAmbedkar

[7]

स्त्रीवर बालविवाह, केशवपन, परितक्त्या, सती अशा मार्गाने समाज जो अन्याय करत होता तो अन्याय दुर करण्यासाठी बाबासाहेब आग्रही होते.
१९४२ ते१९४६ लेबर मिनिस्टर म्हणून काम करताना “Equal pay for equal work irrespective of sex” ही क्रांतीकारी कल्पना राबवण्याचे श्रेय बाबासाहेबांचेच

[8]

माझे मतदान माझा अधिकार म्हणत कित्येक स्त्रिया अभिमानाने बोटावरची शाही दाखवतात. आज प्रत्येक मतदाराच्या मनात जो अभिमान आहे यापाठीमागे भारतीय संविधानाने आर्टिकल ३२६ नुसार वयाची १८ वर्षे पूर्ण झालेल्या प्रत्येक स्त्री- पुरुष नागरिकाला दिलेला

#ThanksDrAmbedkar

[9]

मतदानाचा अधिकार कारणीभूत आहे जो स्वातंत्र्यपूर्व काळात नव्हता.
भारतात स्त्रियांना मतदानाचा अधिकारच नव्हता.
माँटेगयू- चेम्सफर्ड सुधारणा धोरणान्वये १९१८ साली स्त्रियांना मतदानाचा हक्क मिळावा अशी शिफारस करण्यात आली परंतु ती बिनशर्त नव्हती.

#ThanksDrAmbedkar

[10]

एक तर याबाबत कायदा करण्याचे अधिकार भारतातील प्रत्येक राज्याचे हातात सोपवण्यात आले, शिवाय जी स्त्री विवाहित आहे, शिक्षित आहे आणि जिच्याकडे संपत्ती आहे अशाच स्त्रियांना मतदानाचा अधिकार देण्यात आला, १९३५ सालच्या Government Act मध्ये

#ThanksDrAmbedkar

[11]

यातील काही बंधने शिथिल करण्यात आले परंतु सरसकट सगळ्या स्त्रियांना मतदानाचा अधिकार त्याही वेळी देण्यात आला नाही हे विशेष.

कुठलीही शर्त न ठेवता समान मतदानाचा अधिकार स्त्रियांना मिळवून दिला तो १९५० साली पास झालेल्या भारताच्या संविधानामुळेच.

#ThanksDrAmbedkar

[12]

हिंदू कोड बिलामध्ये बाबासाहेबांनी भारतीय स्त्रीला सर्वोच्च महत्व दिले होते. महत्वाची गोष्ट म्हणजे या कोड बिलाद्वारे स्त्रीला पहिल्यांदा एक माणूस म्हणून जगण्याचा समान अधिकार आंबेडकर कायद्यान्वये देवू करत होते.

#ThanksDrAmbedkar
[13]

भारतीय स्त्रीला मिळालेला घटस्फोटाचा अधिकार, वडिलोपार्जित इस्टेटीमध्ये मुलांबरोबर मुलीला मिळालेला वाटणीचा अधिकार आणि आंतरजातीय विवाहांना कायदेशीर दर्जा हे हिंदू कोड बिलाचे ठळक मुद्दे.

#ThanksDrAmbedkar
[14]

याही व्यतिरिक्त विधवा मुलीला संपत्तीमध्ये अधिकार,भारतीय पुरुषाच्या एकापेक्षा अनेक विवाहावर बसवलेला चाप,घटस्फोटीत स्त्रीसाठी केलेली पोटगीची तरतूद, स्त्रीच्या मृत्युनंतर तिच्या संपत्तीचे कायद्याच्या कक्षेत आणले गेलेले वाटप या विविध घटकासंदर्भात तरतूदी होत्या

#ThanksDrAmbedkar
[15]

साहजिक हिंदू कोड बिलाला प्रखर विरोध झाला. हा विरोध स्वत:ला पुरोगामी म्हणवणाऱ्या अनेक हिंदू नेत्यांनी केला.
वर्षानुवर्षे ज्या समाजाने बाईला हवे तसे वापरले,बाई ही भोगवस्तू आहे आणि तिचे काम फक्त चुल आणि मुल अशा मानसिकतेचा तो समाज तिला अधिकार मिळणार म्हटल्यावर खवळून उठणं साहजिकच
[16]

अगदी आंबेडकरांची जात काढून “एका अस्पृश्याला हिंदू धर्माबाबत कायदे बनवण्याचा अधिकार नाही” इतक्या हीन दर्जाचे वक्तव्य कर्मठ नेत्यांकडून केले गेले.
१९४७ पासून सतत ४ वर्षे १ महिना २६ दिवसात बाबासाहेब यांनी हिंदू कोड बिल तयार केले

#ThanksDrAmbedkar
[17]

आणि २४ फेब्रु१९४९ रोजी संसदेत मांडले. परंतु अनेक बाजूंनी होणाऱ्या विरोधामुळे १९५१साली आलेल्या सार्वत्रिक निवडणुकांच्या तोंडावर नेहरूंनी बिलातील केवळ ४विषय मंजूर करून ते फेटाळून लावले. त्याच्यानंतर २७सप्टें१९५१ रोजी बाबासाहेबांनी कायदेमंत्री पदाचा राजीनामा नेहरूंकडे पाठविला

[18]

हिंदू कोड बीलाचा खून झाल्यामुळे मी राजीनामा देत आहे” असे त्यात त्यांनी नेहरुंना ठणकावून सांगितले.

स्त्रियांना जे कायदेमंडळ अधिकार देत नाही त्या कायदेमंडळातील पद लाथाडून स्वत:च्या तत्वांसाठी स्वत:च्या पदाचा राजीनामा देणारे डाॅ.बाबासाहेब आंबेडकर.

#ThanksDrAmbedkar
[19]

या घटनेनंतर तब्बल ४ वर्षानी १९५५-५६ नेहरूंच्या नेतृत्वाखालील कायदेमंडळाने
१.हिंदू विवाह कायदा.
२. हिंदू वारसाहक्क कायदा
३.हिंदू अज्ञान व पालकत्व कायदा
४.हिंदू दत्तकविधान व पोटगीविषयक कायदा

असे ४कायदे संमत केले ज्यात बाबासाहेबांच्या हिंदू कोड बिलातील तरतुदींचा सामावेश केला

[20]

कुणी मान्य करो अथवा ना करो या कायद्यांपासून समाजामध्ये आमुलाग्र परिवर्तन झाले.स्त्रीला खऱ्या अर्थाने मुक्त करणारा कायदा म्हणून या कायद्यांकडे पाहता येईल. स्वातंत्र्योत्तर काळात भारतीय संविधानातील कलम १४, १५, १७, १८, १९,२१ नुसार स्त्रियांना हक्क मिळवून देणारे अनेक कायदे झाले

[21]

स्त्रीला जातीसंस्थांनी रूढी, परंपरेच्या विळख्यात अडविले होते. पुरुषप्रधान संस्कृतीने तिला वेदनाच दिल्यात, कारण पुरुषी अहंकार तिच्यावर वरचढ होतो.
आज परिस्थिती बदललीय किंबहुना कायद्याने, संविधानाने बदललीय याचे श्रेय जाते ते आंबेडकरांना.
#ThanksDrAmbedkar
#जयभीम
[n/n]

Unroll please @threadreaderapp