➡️Tatizo la dharura la kiafya ambalo ni moja ya magonjwa yanayoongoza kusababisha vifo.
➡️Mitindo ya maisha na Lishe ni vitu vinavyochangia wagonjwa wanaopata stroke kuongezeka
➡️Kiharusi huacha ulemavu au kifo
➡️KIHARUSI hutokea pale seli za ubongo 🧠 zinapokufa kutokana kuziba au kupasuka kwa mishipa ya damu kwenye ubongo hivyo kukosa hewa ya oksijeni na virutubisho.
➡️Kiharusi kikihusisha mshipa wa mkubwa wa damu kwa wastani mgonjwa hupoteza seli za ubongo (neuroni 1.9) kila dakika.
KUNA AINA KUU MBILI ZA KIHARUSIBrain
1️⃣Kiharusi kinachotokana na kuziba kwa mishipa ya damu ya damu ya ubongo
2️⃣Kiharusi kinachotokana na kupasuka kwa mishipa ya damu ya ubongo
🗒️80% ya watu wanaopata kiharusi hutokana na kuziba kwa mishipa ya damu kwenye ubongo.
Vitu ambavyo huchangia watu kupata kiharusi
1️⃣Ugonjwa wa Shinikizo kubwa la damu
2️⃣Ugonjwa wa kisukari
3️⃣Lehemu kuzidi kwenye damu
4️⃣Uvutaji sigara
5️⃣Magonjwa ya moyo
6️⃣Uzito uliopitiliza
7️⃣Unywaji wa pombe uliokithiri
8️⃣Kutokufanya mazoezi
Lishe ni muhimu sana katika kupunguza hatari ya kupata kiharusi.
➡️Takribani 25% ya kesi za kiharusi uhusishwa na ulaji usiofaa
🗒️Boresha lishe kwa kuzingatia:
-Matunda kwa wingi
-Mboga za majani
-Punguza kiasi cha chumvi
-Punguza matumizi ya nyama nyekundu
➡️Shinikizo kubwa la damu huchangia watu wengi kupata kiharusi.
➡️Msukumo mkubwa wa damu kupasua mishipa ndani ya ubongo na kupelekea kiharusi
🗒️Pima presha yako mara kwa mara ili kama una presha uanze tiba mapema
Unene uliopitiliza na kitambi huchangia watu kupata kiharusi
➡️Unene husababisha mrundikano wa mafuta kwenye kuta ya mishipa ya damu ambayo ni kihatarishi cha kuziba kwa mishipa kwenye ubongo
🗒️Kupunguza uzito ni njia mojawapo ya kudhibiti kiharusi.
DALILI ZA KIHARUSI
1️⃣Ganzi au udhaifu upande mmoja wa mwili
2️⃣Kushindwa kuona ghafla
3️⃣Kushindwa kuongea au mdomo kupinda kuelekea upande mmoja
4️⃣Kichwa kuuma ghafla kama umepigwa nyundo kichwani
5️⃣Kupoteza fahamu, kuchanganyikiwa
"FAST" ni namna unayoweza kugundua kiharusi haraka na kutafuta msaada haraka
F-ace : Mdomo kupinda kulekea upande mmoja
A-rm : Kushindwa kunyanyua mkono
S-peech Kushindwa kuongea au kuongea maneno hayaeleweki
T-ime : Muda ni muhimu ili kuokokoa maisha, tafuta tiba ya haraka.
Matumizi holela ya dawa aina ya antibiotiki huchangia usugu wa dawa kutokea.
Bakteria wanapopata usugu husababisha
➡️Kutokupona ugonjwa hata baada ya kutumia antibiotiki ambazo zimekuwa zikitibu ugonjwa huo
➡️Kuongezeka kwa gharama za matibabu
➡️Kifo
Unatengeneza tatizo usugu wa dawa iwapo
➡️Humalizi dawa ulizoandikiwa na daktari
➡️Unatumia dawa zisizo na ubora/feki
➡️tumia dawa zilizoisha muda wake wa matumizi
➡️Unakula nyama, maziwa, mayai au damu yenye masalia ya antibiotiki kutoka kwa mifugo iliyotibiwa
Inaweza tokea katikati ya usingizi mtu hasa mtoto akawa na tabia ya kutembea,kuongea au kufanya vitendo vingin akiwa usingizini
Hii ni SLEEPWALKING
Hutokea zaid kwa watoto hasa wavulana,inahisiwa hutokea kwa sababu mfumo wa ubongo kudhibiti msawaziko wa kulala/kuamka haujakomaa
Tabia ya kutembea au kuongea usingizini ikianza kwa mtu mzima inahusishwa na msongo mkubwa wa mawazo muda mwingine aina ya kifafa
🔵Tatizo la kutembea usingizini hutembea katika familia; 45% ya watoto wanaotembea usingizini pia na wazazi wao walitembea usingizini
Inaweza tokea katikati ya usingizi mtoto akaamka anapiga kelele,akazubaa kama Dakika 10 bila kujua nini kinaendelea akarudi usingizini kama hakijatokea kitu. Kesho akiamka hajui nini kilitokea.
🔵Hii ni SLEEP TERROR ni tatizo ambalo huambatana tatizo la kutembea usingizini
THREAD | MAMBO MUHIMU KUFAHAMU KUHUSU VIDONDA VYA TUMBO
KWANZA : Vidonda vya tumbo hutokea pale mfumo unaolinda kuta za tumbo unaposhindwa kazi hivyo asidi ya tumbo kuchoma kuta na kuleta kidonda/mchubuko.
🔵 Sababu kuu huwa ni maambukizi ya H. Pyroli na Dawa kundi la aspirin
Mtu mwenye vidonda vya tumbo hupata shida kama:
1️⃣Maumivu makali ya tumbo yanayochoma mara nyingi eneo la chini ya chemba ya moyo
2️⃣Tumbo kujaa gesi
3️⃣Kiungulia
4️⃣Uchovu huweza kutokea kama kuna upungufu wa damu kutokana na vidonda
5️⃣Kinyesi cheusi humaanisha vidonda vinatoa damu
Vidonda huweza kutokea tumboni au kipande cha kwanza cha utumbo
✍️Kidonda kilicho tumboni husababisha maumivu makali mara tu mtu anapokula;
✍️Kidonda kikiwa kwenye sehemu ya kwanza ya utumbo husababisha maumivu mtu anakuwa na njaa, maumivu huisha mtu akila