Thread by @thiessenmark

Een draadje over Blok en mijn worsteling om te begrijpen waarom sommige mensen zo woedend zijn: hem racist noemen, aanhanger van rassenleer etc.

Zullen we proberen er eens over te praten om elkaar beter te begrijpen?

Mijn 1e reactie was: Blok leest dezelfde boeken als ik. Geen toeval, want we zijn allebei rechts.


Maar die boeken zijn niet links of rechts: het zijn bestsellers van bekende wetenschappers als Harari en Joshua Greene. Over hoe mensen denken en samenleven/werken.

Voordat ik verder ga nog 1x: ik wil leren begrijpen. Ik wil niemand overtuigen van mijn gelijk. Ik wil niemand verwijten dat hij of zij iets vindt. Ik wil niet dat we elkaar als goed of slecht gaan beoordelen op basis van wat we hierover vinden.

Blok zei dat het diep in onze genen zit om te leven/werken met een overzichtelijke groep en dat we niet goed in staat zijn binding aan te gaan met onbekende mensen.

Dat is vrijwel letterlijk het betoog van Harari in zijn ongelofelijke bestseller Sapiens. Die iedereen gaaf vindt

Daarin staat dat mensen van nature alleen kunnen opereren in overzichtelijke kleine groepen. Wordt die groep te groot, dan komt er strijd. Komt er een nieuwe groep bij, dan komt er strijd. Dit is de geschiedenis van de mensheid in een notendop.

Omdat we slim zijn, zijn we steeds groter gaan samenwerken door gebruik van “hacks”: nationalisme, religie, verbindende verhalen en waarden. Maar onze natuur is niet veranderd.

Nu zie je ook weer verzet van mensen tegen die groter wordende samenwerkingsverbanden met onbekenden. Dat is letterlijk wat we op het nieuws zien iedere dag.

Dan het boek van Greene. In Moral Tribes beschrijft hij hoe mensen van nature moeite hebben samen te leven en werken met groepen die andere waarden aanhangen: andere culturen en etniciteiten. Dat baseert hij op onderzoek en experiment. Hij is neurowetenschapper aan Harvard.

Daarbij speelt een aantal zaken. Mensen zijn onbewust racistisch. Ze bevoordelen de eigen groep tegenover de andere en hebben vooroordelen over de andere. Ze hebben een racial bias.

Zie IAT-tests: bbc.co.uk/news/magazine-…

Daarnaast zijn mensen onderdeel van “moral tribes”: zeg maar cultureel bepaalde waardensystemen. En ook daardoor ontstaan weer vooroordelen, bevoordelen we onze eigen groepen en hebben we moeite anderen te begrijpen.

Die 2 zaken - de raciale en culturele bias - hebben grote gevolgen voor hoe we samenleven en -werken. Dat is erg moeilijk, omdat we het van nature niet in ons hebben.

Is het racistisch of xenofoob om dat te zeggen? Dan is zowat de hele neurowetenschap racistisch en xenofoob.

Overigens dat mensen een racial bias hebben betekent niet dat het aanvaardbaar is om racistisch te doen. Of dat het dat goedpraat. Dat heeft Blok ook niet gezegd. Je moet je samenleving zo inrichten dat die neigingen zo weinig mogelijk opspelen. Dat lukt maar weinig samenlevingen

Wat mij opvalt: SJW’er wrijven graag iedereen racisme aan. En gaan dus ook uit van een racial bias. Nu zegt Blok iets dat daarop lijkt en is het ineens iets slechts?

Sidestep: Greene maakt veel gebruik van Kahnemans theorie of systeem 1 en systeem 2 denken. Ofwel: mensen denken/handelen met name in “automatic mode”. Dat wil zeggen irrationeel, met vooroordelen etc. En weinig in “manual mode”: dwz rationeel en doordacht.

De oplossing van Greene voor ons probleem om vreedzaam samen te leven is een bewuste shift naar manual mode door middel van utilitarisme als vorm van gedeeld waardensysteem. Ik geloof niet dat dat mogelijk is, omdat onze automatic mode gewoonweg te sterk is.

Samenvattend: ik snap niet hoe de uitspraken van Blok worden gezien als racistisch/xenofoob etc. Het is vrij algemeen geaccepteerde wetenschap. Ik wil graag begrijpen waar de woede vandaan komt hierover.

Ik begrijp dat ik nu het risico loop hier voor racist uitgemaakt te worden. Dat accepteer ik dan maar. Ik hoop dat mijn verleden hier met het veroordelen van wat ik als zeer gevaarlijk racisme en populisme zie en mijn afkeer daarvan me enig krediet geeft.

Het meest van al wil ik dat we hierover kunnen praten. Want het gekke is: die extreme reacties op Blok’s verhaal onderstrepen het gelijk de neurowetenschap. Dat we niet in staat zijn elkaar te begrijpen als we denken vanuit verschillende waarden en dat dat juist gevaarlijk is.

Tot slot, ik ga even niet in op het chargeren van Blok. Daar heeft hij zijn excuses voor aangeboden.

Dat was het voor nu :)