,
27 tweets,
7 min read
Read on Twitter
Ton van Haperen legde vanmiddag nog eens ‘Het bezwaar van de leraar’ uit. Het gaf mij het gevoel dat ik toch nog voortdurend te optimistisch ben over de mogelijkheden voor het onderwijs om uit het ideologische en politieke slop te raken. Maar is dat terecht? @tonvanhaperen
Het klinkt misschien gek om het van mij te horen, maar ik vermoed toch dat een karakteristiek probleem van onderwijs (en -beleid) is dat er slechts een zwakke koppeling is tussen inspanning en resultaat. Op alle niveaus. Voor alle partijen. Ondanks alle toetsen en examens.
Zo is er koppeling tussen onderwijskwaliteit en -kwantiteit, en welzijn en welvaart. Die koppeling is niet direct, want er zitten tot enkele decennia tussen. Economen/sociologen moeten kunnen schatten hoe kwaliteitsdaling het welzijn aantast. Thijs Bol: benwilbrink.nl/publicaties/93…
In het programma Nieuwlicht legt Thijs Bol uit hoe dat met kansenongelijkheid heeft te maken. Nu op NPO2. @thijs_bol
Andere uiterste: de koppeling tussen wat er in een lesuur gebeurt en de resultaten daarvan, kan strak zijn, of juist volledig ontbreken, met 50 tinten daartussen. Anders Ericsson (Piek) wees hier ook op: worden leraren (artsen, etc.) in de loop van de jaren beter door ervaring?
De vraag stellen is hem beantwoorden: Nee. Leerkrachten (artsen, etc.) kunnen vaak niet goed zien wat het resultaat van hun handelen is, of de juistheid van hun diagnose van wat er met de leerling/patient aan de hand is. Onder die omstandigheden kan ideologie de overhand krijgen.
Dat geldt nog sterker voor bestuurders. Een recept voor rampen. Maar zo’n vaart loopt het niet altijd: leerlingen, leerkrachten, mensen, compenseren voor wat er niet deugt, dus ook voor slecht onderwijs, of beroerde politiek (‘Dijsselbloem’ prees de rechte rug van docenten).
Schaduwonderwijs is zo’n compenserend gebeuren (Elffers: ‘De bijlesgeneratie’). Maatschappelijk ongewenst. We weten niet goed waar het precies voor compenseert: voor slecht onderwijs, of voor achterblijvende prestaties van oogappeltjes). Schaduwonderwijs houdt PISA-scores hoog.
Toch is het bekend hoe een strakkere koppeling tussen instructie en resultaten is te krijgen. Zie bv. routledge.com/Understanding-… (The Learning Scientists. cognitieve psychologie) en eu.wiley.com/WileyCDA/Wiley… (Lemov. Hoe doen briljante leerkrachten het).
Veel koppelingen tussen (ideeën over) onderwijs/instructie en zijn resultaten zijn zo zwak dat ze lastig zijn te evalueren/onderzoeken. Aan onderwijsonderzoek moeten we echt heel hoge eisen van professionaliteit stellen. En als dat onderzoek is gedaan, maken we er gebruik van?
Mooi voorbeeld is het nog in de 19e eeuw levende idee dat Latijn en wiskunde vooral ‘ leren denken’ tot doel hebben:—de ‘vaardigheid van de 19e eeuw’, zeg maar. Psycholoog Edward Thorndike boorde dat rond 1900 met experimentele toetsing de grond in. Latijn exit, althans in VS. /2
Maar in ons landelijk expertisecentrum curriculumontwikkeling, uitvoerder van het #curriculum_nu-project, is dat achterhaalde 19e-eeuwse idee nog springlevend: wiskunde dient vooral om te leren denken (Jos Tolboom, SLO, in Nieuw Archief voor Wiskunde, maart 2019. Sorry Jos.)
Van wiskunde leer je wiskunde. Het probleem is bekend als de vraag ‘bestaan er generieke vaardigheden die zijn te trainen?’ ‘Vaardigheden van de 21e eeuw’?Het antwoord uit de psychologie (want die discipline gaat er immers over): Psychologie zegt ‘nee’. Alles is domein-specifiek.
Waarom die 21e-eeuwse vaardigheden (kritisch denken, creativiteit, probleemoplossen, samenwerken, begrijpend lezen) erbij halen? Onderwijs verspilt steeds meer kostbare tijd aan trainen van die niet bestaande vaardigheden. Bestuurders zien er oplossingen in voor hun problemen.
Verspilde tijd betekent dat onderwijs minder menselijk kapitaal oplevert, wat zich vertaalt naar minder welvaart en welzijn voor de betrokken leerlingen (in hun verdere leven), zowel als voor Nederland in zijn geheel (BNP). Coen Teulings waarschuwde beteronderwijsnederland.nl/blogs/2011/06/…
Draadje gaat hier verder:
Onderwijsonderzoek, nu ik er nog eens over nadenk, is vooral werken aan strakkere koppeling van onderwijs en zijn resultaten. Of dat nu instructie is, of selectie, whatever. Examenresultaat of de waarde van verkregen menselijk kapitaal, kwaliteit van leven. #deliberate_practice
Dat onderwijsonderzoek moet zelf natuurlijk ook naar zijn resultaten worden beoordeeld: levert het praktijk- en beleidsrelevante informatie op, is het zijn geld waard? Daar valt wel een boom over op te zetten. Relevante resultaten worden niet altijd benut, zal ik maar zeggen.
De beste kans voor het onderwijs om anders dan via ‘creatieve destructie’ (bom erop, opnieuw beginnen) (Ton) uit het doolhof van doodlopende bestuurlijke stegen te ontsnappen is met bewezen goede voorbeelden verder te werken. Tegenspraak. Popper. Cultuuromslag. Kleine stappen.
Onderwijsonderzoek gebeurt vanuit een brede waaier van disciplines, en is bepaald niet alleen maar onderzoek naar wat in de klas werkt of niet (het beeld in veel twitterdiscussies). In veel van dat onderzoek speelt psychologie (cognitie, individuele verschillen, tests) een rol.
Ik wil daar toch een paar dingen over noteren. Vrijwel alle onderwijsonderzoek gebruikt tests of toetsen als cruciale variabelen. Welnu, over dat gebruik is een halve eeuw diep nagedacht, dat leverde strenge richtlijnen op, zie (verwijzingen in) mijn benwilbrink.nl/projecten/toet…
De crux: zijn gebruikte tests/toetsen valide, & worden de uitkomsten juist gebruikt. Om een indruk te geven: van de PISA tests is geen onderzoek naar hun validiteit bekend. Het is rotzooi, wat onder de vlag van de OECD aan de wereld wordt gesleten. Sleep ze voor de rechter.
Veel belangrijker nog is een compleet onzichtbaar verschijnsel, en daar hebben we cognitieve psychologie voor nodig (dus geen neuropsychologie): niemand kan meekijken hoe de eigen hersenen kennis opslaan en weer beschikbaar maken. Sterker nog: ook niet hoe je hersenen denken.
En dat heeft juist grote gevolgen voor het onderwijs, want onderwijs gaat vooral over het overbrengen van kennis. Het onzichtbare blijkt de core business van het onderwijs. Het is lastig om stevige koppelingen te maken met iets dat onzichtbaar is. Onderwijs gaat op de tast.
Om goed onderwijs te waarborgen is ook nog eens kennis van die cognitieve psychologie nodig. Trouwens, ook om tests en toetsen te kunnen ontwerpen. Wie werkelijk geen idee heeft, komt tot idiote uitspraken als ‘kennis zit nu in apparaatjes’, ‘de wereld betaalt niet voor kennis’.
De eerste quote is van Paul Schnabel (Platform Onderwijs 2032), de tweede van Andreas Schleicher (OECD PISA). Zie mijn blog …derwijs2032sciencecheck.wordpress.com/2016/04/25/in-… Die blog begint met een citaat van de vorige voorzitter van de Onderwijsraad: kinderen kennis onthouden is misdadig. Beng.
Ik heb hiermee in het kort geschetst wat er nodig is om in het onderwijs tot goede koppelingen van inspanningen en resultaten te komen. Zonder een strakke koppeling kunnen allerlei jokers met veel onzin wegkomen, en generaties kinderen benadelen. benwilbrink.wordpress.com/2017/03/02/ass… ////
