,
19 tweets,
5 min read
Read on Twitter
Voor wie het leuk vindt: een verhaal over moedige mensen, (joods) verzet en bijzondere ontmoetingen.
Ttv de Duitse bezetting hebben Bert en Annie Bochove (op foto, met hun jonge kinderen) een drogisterij in De Zonnehoek, in het dorpje Huizen. Het is 20 min lopen van ‘t Hooge Nest in het bos van Naarden, waar de joodse zusjes Brilleslijper met veel onderduikers verblijven. 
‘Jullie hebben onderduikers, hè’, zegt Bert op een dag, als Lien Brilleslijper in de winkel is. ‘U koopt altijd zoveel toiletpapier.’ Lien schrikt zich rot, maar Bert stelt haar gerust: hij en zijn vrouw zijn (niet-joodse) medestanders in de strijd tegen de fascisten.
Het is het begin van een dierbare vriendschap en gevaarlijk verbond tussen De Zonnehoek en ‘t Hooge Nest, onder de neus van nazi’s en de NSB in ‘t Gooi, op het hoogtepunt van de bezettting.
De Bochoves en Brilleslijpers wisselen informatie uit (over razzia’s, wie te vertrouwen is, pamfletten etc), én onderduikers. Als het in De Zonnehoek te druk wordt, neemt ‘t Hooge Nest mensen over. Zo ook de jonge, joodse Henny(l) en Pam(r) Juliard, hier op hun trouwdag in 1938.
In 1941 is Pam en Henny hun baan in woonplaats Den Haag afgenomen, en in 1942 krijgen ze de oproep zich op het station te melden. ‘Als ze ons vinden - het zij zo. Maar onszelf melden? Nooit!’ Henny belt haar vriendin Annie Bochove in Huizen, die hen direct komt ophalen.
Voor Pam’s zus en Henny’s broer (met elkaar getrouwd) en hun 4-jarige zoontje is het te laat. Ze worden naar Sobibor afgevoerd, waar ze op 26 maart 1943 zijn vermoord.
Vanaf augustus 1942 wonen Pam en Henny in De Zonnehoek, waar Bert en Annie Bochove meer joodse onderduikers opnemen. Als een razzia dreigt of het te vol wordt, verkassen ze even naar ‘t Hooge Nest in het bos.
Op de verjaardag van Annie, op 9 juli 1943, komt Lien Brilleslijper als verrassing ‘s avonds op de Zonnehoek voor iedereen zingen. Buren vertellen Bert de dag daarna dat ze echt wat zachter moeten doen met die onderduikers.
In die periode bevalt Henny, stiekem geholpen door de lokale dokter Van den Berg (dezelfde man die de dochter van Lien vd jodenjagers redt). De dokter geeft baby Marion niet aan, waardoor zij eigenlijk ouder is dan op haar naoorlogse geboortecertificaat vermeld staat.
Pam, Henny en de baby trekken in een houten huisje in het bos, verderop van ‘t Hooge Nest, waar Pam onder pseudoniem antifascistische verhalen begint te schrijven. Bert Bochove verkoopt ze onder de toonbank van de drogist voor 1,50 gulden.
Op een dag ziet Bert tot zijn schrik nazi’s op straat lopen met zijn joodse vriend Pam achter hen aan, die een karretje vol boekjes meezeult. Hij is opgepakt, mét al zijn verzetsboekjes. Hij moet lopend naar hoofdkwartier Soest.
Pam (blond haar, blauwe ogen) maakt de nazi’s wijs dat het boekje over de bijbel gaat (op zijn valse papieren staat ‘seminarie-student’, in het boekje een paar keer de verwensing ‘god’). Een wonder: Pam wordt vrijgelaten - 2 weken voor bevrijding. De SD confisqueert zijn boekjes.
De Juliards overleven de oorlog. Bert en Annie Bochove ook, hoewel Annie verzwakt is. Ze willen naar Californië emigreren, naar een beter klimaat voor haar, en vragen meteen de papieren aan. Het duurt eeuwen. Op 16 juli 1949 komen ze binnen. Dezelfde dag overlijdt Annie.
Bert zet hun droom door en emigreert alsnog met zijn twee kleine kinderen, Erik en Marise, naar Californië. Bert Bochove overlijdt daar in 1991, op 81-jarige leeftijd.
Heel bijzonder: de dochter van Bert en Annie Bochove, Marise, is mij laatst uit Californië komen opzoeken ❤️
Haar vriend Paul Schiffers had een geweldige verrassing voor me: het antifascistische boekje, geschreven door Pam Juliard in onderduik, geconfisqueerd door de Duitsers, waarvoor hij bijna zijn leven gaf.
‘Aan mijn dappere vriend L.B.’ staat er. Ik vermoed dat dit Bert Bochove is, zie de naam op zijn Yad Vashem onderscheiding (die ik ook kreeg-kopie). Hoe bijzonder, 74 jaar na dato.
Sorry voor de lengte. Maar dit verhaal over (joods) verzet en vriendschap onder de zwaarste omstandigheden, dat in 2019 over verschillende continenten wordt doorgegeven, vind ik echt te gek.
