Leerzame persconferentie van het Mesdagfonds. De onderzoekers zijn behoorlijk grondig te werk gaan. Duidelijk en transparant uitgelegd ook. Maar de 'tragiek' daarbij: er is geen smoking gun en het onderzoek maakt de ronkende woorden vooraf niet echt waar. #stikstof (1/19)
De hamvraag vooraf was: werpt het Mesdagonderzoek een wezenlijk ander licht op het beruchte taartdiagram van de commissie-Remkes? Het antwoord daarop is ja. Dat taartdiagram schetst niet het meest relevante plaatje, maar heeft wel de beeldvorming bepaald. (2/19)
Remkes heeft de depositie op heel Nederland als uitgangspunt genomen. Terwijl deze stikstofcrisis primair draait om de depositie op Natura2000-gebieden. De alinea boven het staatje in het Remkes-rapport wekt wel de schijn dat het over Natura2000 gaat. (3/19) 
De 46 procent van Remkes is daarmee afgeserveerd. Maar de nieuwe hamvraag is dan: is de depositie op stikstofgevoelige natuurgebieden vanuit de landbouw veel lager dan die 46 procent? Daar heeft het Mesdagfonds geen sluitend antwoord op. (4/19)
Eerst even de methode: het Mesdagfonds heeft in feite alle Natura2000-gebieden in Nederland volgezet met punten. Op al die punten wordt de (theoretische) depositie berekend op basis van alle bekende bronnen. Daarbij is gerekend met de emissiecijfers van het RIVM. (5/19)
Die cijfers hebben hun beperkingen. Zo is al vaker - en ook nu - aangehaald dat veel industriële uitstoot niet vergund is, en alle landbouw wel. Die niet-vergunde industrie zit echter wel in de RIVM-gegevens verwerkt, zo gaf het Mesdagfonds aan. (6/19)
Op basis van de eigen berekeningen komt het Mesdagfonds tot een heel ander plaatje met inderdaad veel minder landbouw: 25 procent landbouw, en maarliefst 42 procent verkeer, waarvan ruim éénderde afkomstig van de scheepvaart.
Daar hoort echter wel een disclaimer bij. Ook Natura2000-gebieden als IJsselmeer, Waddenzee en de Zeeuwse Delta staan vol met rekenpunten. Dat zijn in oppervlakte de grootste Natura2000-gebieden die we hebben. En ze vertekenen het beeld nogal. (8/19)
In de Zeeuwse wateren staan immers geen stallen, maar varen wel een hoop schepen. Die grote invloed van waternatuur maakt dus dat er een heel ander plaatje ontstaat dan als je alleen de (stikstofgevoelige) landnatuur zou meerekenen. (9/19)
Het RIVM heeft ook een staatje specifiek voor stikstofgevoelige landnatuur; het staatje dat eigenlijk in het rapport van Remkes had moeten staan nu. Daar is het aandeel van de landbouw 45 procent. Eén procent minder dan in het rapport stond dus. (10/19)
Dat plaatje werd door het Mesdagfonds niet weersproken. Maar het Mesdagfonds gaf aan álle natuur mee te hebben gerekend. Dat klinkt misschien wel heel eerlijk - eerlijker dan alleen de probleemgebieden meetellen. Maar dat lijkt me een drogredenering. (11/19)
Het plaatje van Remkes werd namelijk terecht afgeserveerd, omdat de depositie op héél Nederland niet de lading dekt als het probleem primair over stikstofgevoelige Natura2000 gaat. Maar dat geldt dan ook voor het Mesdagfonds zelf. (12/19)
Door in de berekeningen ook grote en niet-stikstofgevoelige gebieden mee te nemen, maakt het Mesdagfonds volgens mij dezelfde fout als Remkes. Het schetst een te breed plaatje, terwijl het om de stikstofgevoelige gebieden op land te doen is. (13/19)
Overigens heeft het Mesdagfonds gaandeweg best een aantal relevante punten aan de discussie toegevoegd. Het verkeerde plaatje van Remkes dus, maar ook het mantra 'als je alles weghaalt uit NL, zijn er nog 40 gebieden met stikstofoverschot.' (14/19)
Dat stond in december met zoveel woorden ook al in een rapport van @leefomgeving. De conclusie was daar: leg de focus op instandhouden soorten, niet op daling stikstof ten koste van alles. Stikstof is een belangrijke knop om aan te draaien, maar niet de enige. (15/19)
@Leefomgeving Ook benadrukt het Mesdagfonds denk ik terecht dat we dingen nog niet weten, bijvoorbeeld waar stikstof uit hoge industrieschoorstenen en luchtvaart weer neerdaalt. Duitsland? Stiekem toch Nederland? En wat krijgen wij dan uit Engeland? (16/19)
@Leefomgeving Eigen bespiegeling: stel dat vanuit Nederland heel veel naar Duitsland waait, en hier van alles uit Engeland neerdaalt. Moeten we er dan maar niks aan doen? Of gaan procederen tegen uitbreidingen van Engelse fabrieken (zoals bij veehouder uit Baarle-Hertog in België)? (17/19)
@Leefomgeving Er zijn nog steeds best veel vragen dus. Het Mesdagfonds heeft, zo lijkt het, een relevante bijdrage aan de discussie geleverd. Maar niet echt de antwoorden gevonden die het hoopte te vinden. (18/19)
@Leefomgeving Daarbij vond ik het opvallend dat voorzitter Vogelaar enorm harde conclusies trok: boeren hebben gelijk, beleid is bezopen, politiek moet excuses maken. Terwijl de onderzoekers uiteindelijk een vrij genuanceerd beeld hebben neergezet. (19/19)
