Ik zie nu al een aantal keer in analyses terugkomen dat dreigende taal van Farmers Defence Force ervoor gezorgd heeft dat er nu aan een coalitie van VVD, CDA en FvD wordt gewerkt. Ik snap best dat het van buitenaf zo kan lijken, maar zo simpel zit de wereld niet in elkaar. (1)
Het CDA was in 2017 als oppositiepartih fel tegen het Brabantse veehouderijbeleid, maar ging na een moeizame formatie toch een coalitie in zonder op dit terrein veel klaar te krijgen. Dat was bij voorbaat al een potentiële bom; de agrarische achterban morde al. (2)
Toen kwam de stikstofcrisis in volle hevigheid boven en startten de boerenprotesten. Daardoor raakte het CDA op drift, en ook nog eens verscheurd tussen een hervormingsgezinde, sociale vleugel en een conservatieve, agrarische vleugel. (3)
FDF uitte inderdaad dreigende taal, de achterban kwam in opstand. En de ZLTO, die ongeveer het CDA ís of er in elk geval nauw mee verbleven, blies de campagne tegen het provinciebeleid een hoop nieuw leven in (al was de strijdbijl daar nooit begraven). (4)
Een essentieel moment was toen er toch wat versoepelingen kwamen, zoals 9 maanden uitstel. De ZLTO leek even te overwegen de vrede te tekenen, maar vond dat toch niet genoeg. Dát was het moment dat het CDA zich alleen nog maar van de coalitie af kon keren. (5)
Als de ZLTO toen het verzet had geluwd/gestaakt, denk ik dat het anders was afgelopen. Dat de ZLTO dat niet deed, kan daarbij misschien best voor een deel aan druk vanuit FDF worden toegeschreven. Want had ZLTO de hand van de provincie gepakt, dan zou ze zelf de boeman zijn. (6)
Daarbij zullen voor ZLTO zowel inhoudelijke als strategische argumenten hebben meegespeeld. Simpel gezegd: ze vonden het niet genoeg wat de provincie bood en druk van FDF maakte het nog lastiger de provincie eventueel toch het voordeel van de twijfel te geven. (7)
De druk op het CDA om te breken met de coalitie kwam wat mij betreft dus primair uit de eigen achterban en de ZLTO. Daarbij is FDF wel een belangrijke kracht die op die twee factoren inwerkt. Maar stellen dat het CDA vanwege FDF-intimidatie X doet, is echt veel te simpel. (8)
Dat de VVD uiteindelijk ook voor deze coalitie kiest, heeft weinig tot niets met FDF te maken, maar lijkt vooral een politiek-strategische keuze. Zie ook hier. (9/eind)
