Thread by @gawande_poonam

📌➏ डॉ.बा.आंबेडकर यांची शिक्षण क्षेत्रातील कामगिरी......

‘न शूद्राय यतिविद्ध्यात’ (शुद्रांना शिक्षण घेण्याचा अधिकार नाही) या मनुस्मृतीच्या कायद्याला धिक्कारून, बाबासाहेबांनी शिक्षणाची पर्यायी व्यवस्था, चळवळीच्या बलबुत्यावर निर्माण केली.

#ThanksDrAmbedkar
@LetsReadIndia
[1/n]

भारतीय शिक्षणाच्या परिप्रेक्षात बाबासाहेबांनी शिक्षणक्षेत्रात, मानवतावादी मूल्ये वर्धीत करण्यासाठी अविश्रांत मेहनत घेतलेली आहे. विद्यार्थी, संशोधक, शिक्षक, प्राचार्य आणि शिक्षण संस्थेचे निर्माते, असा चढता आलेख त्यांचा शैक्षणिक क्षेत्रात राहिलेला आहे.
#ThanksDrAmbedkar
[2]

बाबासाहेब हे स्वत: उच्च विद्या विभूषित होते. शिक्षणाचे महत्त्व अधोरेखित करण्यासाठी त्यांनी शिका, संघटित व्हा व संघर्ष करा हा महत्वाचा संदेश दिला. भारतातील बहुजन वर्ग अज्ञानात व गुलामगिरित जगत होता. शिक्षणामुळे मनुष्य जागृत होतो .
#ThanksDrAmbedkar
[3]

व त्याला त्याच्या हक्क व अधिकारांची जाणीव होते. त्यामुळे शिक्षणाशिवाय पर्याय नाही असे त्यांचे मत होते.

शिक्षणविषयक सिद्धांतापैकी निसर्गवाद हा देखील एक पाश्‍चात विचारवंतानी मांडलेला सिध्दांत आहे. डॉ.आंबेडकरांनी भारतीय समाजव्यवस्थेत

#ThanksDrAmbedkar
[4]

निसर्गवादाचे शैक्षणिक प्रारूप कष्टमय पध्दतीने रूजविले. शिक्षण हा सर्वांचा अधिकार आहे. भारतीय राज्यघटनेत तसा कायदा केला. हजारो वर्षांची शैक्षणिक मक्तेदारी मोडून काढली. शिक्षणावर व्यक्तीची योग्यता ठरते, जातीवर नाही हा विचार त्यांनी भारतीय समाजव्यवस्थेत रूजविला
#ThanksDrAmbedkar
[5]

शिक्षणातून निर्माण होणारे जीते जागते ‘प्रोडक्ट’ म्हणजे ‘विद्यार्थी’, विद्यार्थ्यांची सर्वंकष जडण-घडण ज्या अध्ययन - अध्यापन प्रकियेतून साकारली जाते; अशी शाळा, महाविद्यालये कशी असावीत? कोणते अभ्यासक्रम असावेत?विद्यार्थ्यांना घडविणारा अध्यापक वर्ग

#ThanksDrAmbedkar
[6]

कोणत्या गुणवत्तेचाअसावा? विद्यार्थीदशेत अभ्यासक्रमाबरोबरच कोणत्या आधुनिक जीवनमूल्यांचा संस्कार विद्यार्थ्यांवर केल्याने, ते राष्ट्रउभारणीस फलदायी ठरेल? असे, असंख्य प्रश्न त्यांच्या चिंतनात होते. शिक्षणवास्तुचा परिसर, प्रशस्त ग्रंथालय, तेथील
#ThanksDrAmbedkar
[7]

पुरक अभ्यासाची साधने व उपक्रम आदी सर्व बाबींनीयुक्त अशी शिक्षण व्यवस्था त्यांना प्रस्थापित करावयाची होती.या चिंतनातूनच त्यांनी ‘पीपल्स एज्युकेशन सोसायटी’ची स्थापना केली. मराठवाड्यातील औरंगाबादचे मिलिंद आणि मुंबईचे सिध्दार्थ ही महाविद्यालये त्यांच्या कृतीपूर्ण चिंतनाचीच अपत्ये
[8]

बाबासाहेबांनी आपल्या शिक्षणसंस्थेचे धोरण जाहीर करतांना स्पष्ट केले होते की, ‘पीपल्स एज्युकेशन सोसायटीचे धोरण हे केवळ शिक्षणप्रसार करण्याचे नसून भारतात बौध्दीक, नैतिक आणि सामाजिक लोकशाहीचा ज्याव्दारे विकास होईल, अशी मनोवृत्ती घडवून

#ThanksDrAmbedkar
[9]

आणण्याचे कार्य तिला शिक्षणाच्या माध्यमातून करावयाचे आहे. मुंबईत उभारलेल्या महाविद्यालयाचे नाव ‌‘सिध्दार्थ’ ठेवलं. कारण शिक्षण प्रक्रियेतून बुध्दाचं तत्त्वज्ञान अंगीकारलेल्या विद्यार्थ्यांच्या पिढ्या त्यांना समाज कार्यास्तव

#ThanksDrAmbedkar
[10]

घडवायच्या होत्या. देशाच्या संरक्षणविषयक प्रेमामुळे त्यांना याच महाविद्यालयात सैनिकी शिक्षण देणारा कृतिशील अभ्यासक्रमही राबविण्याचे त्यांचे स्वप्न होते. औरंगाबादच्या महाविद्यालयास ‘राजा मिलिंदाचं’ नाव देण्यामागची वैचारिक पार्श्वभूमीही यापेक्षा वेगळी नव्हती.
#ThanksDrAmbedkar
[11]

‘शिक्षण हे वाघिणींचं दूध आहे, जो ते प्राशन करील तो गुरगुरल्याशिवाय राहणार नाही’ या सुभाषितापासून आजही कित्येक उपेक्षित बांधव शिक्षणाच्या परिघाबाहेर आहेत.
शिक्षणाच्या लोकशाहीकरणाचे डॉ. बाबासाहेब आंबेडकरांचे स्वप्न होते. हे स्वप्न आजही पूर्ण झालेले नाही.

#ThanksDrAmbedkar
[n/n]

@threadreaderapp Unroll please