Thread by @appajubi

1️⃣ Uzun vade yatırım yapmak isteyip hisse ya da coin alan arkadaşlar bazen uzun süre zararda kalmaktan dolayı usanıp satmaya karar veriyorlar. Saygı duyarım. Kaliteli hisselerde ne kadar sular altında kalırsanız kalın bir noktada kara geçeceğimizi hepimiz biliyoruz.

2️⃣ Ama bazen size de oluyor mu “ya bu hisse hep sular altında oluyor, hiç gün yüzü göremiyoruz” dedirtiyor mu size de? Hadi şimdi önce birkaç yabancı hisse örneği üzerinden başlayıp sonrasında da Türk hisselerinden birkaç örnek üzerinde bu konuyu incelemeye çalışalım.

3️⃣ Ele aldığım örneklerin tamamı temettü ve sermaye artırımlarına göre düzeltilmiş veriler olacak. Hisse zirveyi görüyor herkes hevesle giriyor, sonra bir düşüyor bir gün yüzü göstermiyor dediğimiz sinir bozucu hisseler var mı aklınıza gelen? Bir ona bak bir de S&P500’e bak.

4️⃣ S&P500 29 senede 17 katına çıkmış. Son 12 senede ise 5’e katlamış ve yıllık ortalama büyüme oranı %14.2 olmuş. Şimdi grafiğe göz atalım. Kırmızı renkte görülen yerler endeksin o ana kadarki zirvesinden (all-time high #ATH ) yüzde 15’ten fazla düşmüş olduğu günleri gösteriyor.

5️⃣ Artış eğilimi o kadar düzgün o kadar muntazam ki hemen hemen hiç sular altında bırakmamış yatırımcıyı. Dot.com krizi sonrası ve 2008 krizi sonrası dönemler hariç. Endeksin o güne kadarki ATH değerine oranı (drawdown ratio) ortalama olarak 0.90 civarında olmuş.

6️⃣ Tepeden yüzde 15’ten fazla aşağıda işlem görülen günlerin tüm işlem günlerine oranı %27 olmuş. Yüzde 40’tan fazla düşük olan günlerin oranı ise sadece %4. Çok stres yaratmamış yatırımcısına. ABD’de temettü hisselerinin kralı Coca Cola’ya bakalım.

7️⃣ Endekse çok benziyor. 60 yılda 1205 kat artmış. Sn 12 yılda ise 3.1 katına çıkarken ortalama yıllık büyüme oranı %9.9 olmuş. Ortalama drawdown oranı 0.83. Yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %40 ve tüm günlerin %15’inde zirvenin yüzde 40’tan fazla altında seyretmiş.

8️⃣ Bir diğer kaliteli temettü hissesi #Chevron 60 yılda 379 kat artmış. Son 12 yılda ise 2.8’e katlanırken yıllık ortalama büyüme oranı %9.0 olmuş. Ortalama drawdown oranı 0.86 olurken yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %38.

9️⃣ $CVX tüm işlem günlerinin %4’ünde tepeden yüzde 40’ın üzerinde düşük seyretmiş. Coca coladan daha az büyüse de çok daha az stres yaratmış. 3. temettü hissemiz Glaxo Smith Kline. #GSK 42 yılda 295 kat artmış. Son 12 yılda ise 2’ye katlanırken yıllık ortalama büyüme oranı %5.9.

1️⃣0️⃣ $GSK ortalama drawdown oranı 0.82 olurken yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %52. Tüm işlem günlerinin %7’sinde ise tepeden yüzde 40’ın üzerinde düşük seyretmiş. Şimdi biraz da temettü vermeyen büyüme odaklı şirketlere gelelim.

1️⃣1️⃣ Evvela #Tesla 12 yılda 189 kat artarken yıllık ortalama büyüme oranı %57.1 olmuş. Ortalama drawdown oranı ise #GSK ile aynı 0.82. Yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %54 ve yüzde 40’tan fazla düşük seyredilen gün oranı %3.

1️⃣2️⃣ Efsane büyüyen $TSLA çokça sular altında bırakmış yatırımcıyı. Panik eden kaçırmış treni. Bir diğer büyüme hissemiz #Amazon 25 yılda 1612 kat artmış. Son 12 yılda ise 23.6’ya katlanırken yıllık ortalama büyüme oranı %29.9 olmuş. Ortalama drawdown oranı 0.69 olmuş.

1️⃣3️⃣ Amazon’da yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %55. Tabi bu sular altında kalınan günlerin büyük çoğunluğu Dot.com bubble sonrası 6-7 yıl. O dönemde hayatta kalan yatırımcı sonradan büyük ihya oldu.

1️⃣4️⃣ Hiç temettü vermeyen bir diğer kaliteli şirket Warren Buffett’ın yatırım şirketi Berkshire Hathaway. 42 yılda 1637 kat artmış. Son 12 yılda ise 4.8’e katlanırken yıllık ortalama büyüme oranı %13.8 olmuş. Ortalama drawdown oranı 0.93.

1️⃣5️⃣ $BRKA yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %23, yüzde 40’tan fazla düşük seyredilen gün oranı ise sadece %1. Stressiz büyüme işte budur. Tek sıkıntı lot büyüklüğünün biraz fazla olması 😁 tek hissesi 475 bin dolar.

1️⃣6️⃣ Sürekli birileri alıp satmayınca noise trading de azalıyor ve hisse fiyatı aşırı istikrarlı hareket ediyor. Bir tane de hibrit hisse inceleyelim. #Intel büyüme odaklı ama temettü de veren güzide bir şirketimiz. 42 yılda 248 kat artarken son 12 yılda ise 3.3’e katlamış.

1️⃣7️⃣ Intel’in son 12 yılda yıllık ortalama büyüme oranı %10.5 olmuş. Ortalama drawdown oranı 64 olurken yüzde 40’tan fazla düşük seyredilen gün oranı %42. Zamanın neredeyse yarısında hisse fiyatı “batık” seyretmiş yani. Buna rağmen bugün geldiği nokta ortada.

1️⃣8️⃣ Son bir yabancı hisse daha inceleyelim, bu kez Almanya’dan, #Volkswagen 24 yılda 5.2’ye, son 12 yılda ise 3.6’ya katlamış. Son 12 yıllık ortalama büyüme oranı %11 olmuş. Ortalama drawdown oranı 0.67 olurken yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %75.

1️⃣9️⃣ $VW tüm işlem günlerinin %45’inde ise tepeden yüzde 40’ın üzerinde düşük seyretmiş. Elektrikli araç konusunda 1 yıldır çok gelişme sağladıklarını ve şimdiden yıllık elektrikli araç satışlarında Tesla’yı geçtiklerini dikkate alırsak birkaç yıl içerisinde ciddi büyüyebilir.

2️⃣0️⃣ Tesla’nın piyasa değerinin küçük bir kısmını bile kendine katmayı başarması halinde #VW kim bilir kaça katlar. Ytd. Neyse asıl konumuza dönelim. Bu hisseler yıllar içinde çok ciddi getiriler sağlarken kısa vadeli yatırımcıyı strese sokacak seviyelerde uzun süre kalmışlar.

Şimdi de Türkiye’deki şirketlere geçelim ama yoruldum, grafikler hazır ama yarın devam edeyim kaldığım yerden.

2️⃣1️⃣ Nerede kalmıştık? Yabancı hisselerle mukayese etmek ve kur hareketlerini dikkate almak adına bizim borsaya USD cinsinden bakalım. #XU100 25 yılda dolar bazında 2.82 kat artarken son 12 yılda 0.55 katına gerilemiş. Son 12 yıllık ortalama büyüme oranı maalesef -%4.8 olmuş.

2️⃣2️⃣ Ortalama drawdown oranı 0.58 olurken yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %89. Tüm işlem günlerinin %51’inde ise tepeden yüzde 40’ın üzerinde düşük seyretmiş. Oldukça kötü bir tablo. Peki hisse bazında durum nedir? Kaliteli temettü hisselerine bakalım.

2️⃣3️⃣ #Eregl 25 yılda 21 kat artarken son 12 yılda 3.6 katına çıkmış. Son 12 yıllık ortalama büyüme oranı %11.2 olmuş. Pek çok kaliteli Amerikan hissesinden iyi. Buna rağmen ortalama drawdown oranı 0.58 olurken yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %81.

2️⃣4️⃣ Zirveden Erdemir alanlar genellikle çok uzun süreler boyu ciddi zararda devam etmişler ama pes etmeyen çok büyük kazanmış. #SISE için de durum benzer. 25 yılda 3.6 katına gelirken son 12 yılda da doları 2’ye katlamış. Son 12 yıllık ortalama büyüme oranı %5.7 olmuş.

2️⃣5️⃣ Ortalama drawdown oranı 0.58 olurken yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %89. Tüm işlem günlerinin %41’inde ise tepeden yüzde 40’ın üzerinde düşük seyretmiş. Ama güzel kazandırmış. Endeksin değerinin yarısını kaybettiği dönemde 2’ye katlamak hiç fena degil.

2️⃣6️⃣ #KRDMD hissesi farklı mi? Hayır. 24 yılda 2.5 katına çıkmış. Ama son 12 yılda 3.4’e katlarken yıllık ortalama büyüme oranı %10.5 olmuş. Ortalama drawdown oranı tamı tamına 0.36 olmuş!! Tabi bunda 90’larda batma noktasına gelip 1995’te 1 liraya özelleştirilmesinin payı büyük.

2️⃣7️⃣ Özelleştirme ile birlikte hisseler çalışanlar, emekliler ve Karabük halkına dağıtılmış. Bedava hisseleri kucağında bulan ve borsayla uzaktan yakından alakası olmayan vatandaşlar 1997’de Kardemir borsada işleme başlayınca ellerindeki hisseleri satıp fiyatı dibe gönderiyorlar.

2️⃣8️⃣ Son 12 yıldaki ortalama drawdown oranı 0.52 mesela. Yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %40. Tüm işlem günlerinin %15’inde ise tepeden yüzde 40’ın üzerinde düşük seyretmiş. Bu kadar strese rağmen güzel kazandırmış. Şimdi de #Hekts örneğine bakalım.

2️⃣9️⃣ Son 10 yılda dolar bazında 23.2 katına çıkan Hektaş’ın yıllık ortalama büyüme oranı %37.1 olmuş. Böyle efsane büyüyen hissenin bile ortalama drawdown oranı 0.81. Yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %60 ve yüzde 40’tan fazla aşağıda seyredilen gün oranı %5.

3️⃣0️⃣ İşin özeti şu: borsamızda soluksuz değer kazanan hisseler bile çok ciddi düşüşler kaydedebilmekte (adeta güç toplamakta). İyi hissede sabırsız davranmamak oldukça faydalı görünüyor. Ama her hisse #HEKTS , #Sasa ya da #Eregl değil. Düşük performanslı çok hisse var.

3️⃣1️⃣ Sadece bu örneklere bakıp tüm hisseler çok yukselir diye düşünmeyin, kendi araştırmanızı yapın. Sonuçta bu hisselerden çok var ki #Xu100 negatif getirmiş. 2000 yılından beri TL bazında bile sular altında olan #GLYHO mesela. Dolar bazında 25 senede 0.13 katına düşmüş.

3️⃣2️⃣ 25 yılda 8 dolarımızın 7’si buharlaştı. Son 12 yılda da 0.44 katına inerken yıllık ortalama büyüme oranı -%6.5 olmuş. Ortalama drawdown oranı 0.14. Tüm işlem günlerinin %96’sında tepeden yüzde 40’ın üzerinde düşük seyretmiş. 22 yıldır zararda kısacası.

3️⃣3️⃣ Neden tüm yatırım tek hisseye yapılmazın canlı örneği. GLYHO pekala zaman zaman cazip görünebiliyor, bu kadar düşük kalmasına ve bir türlü eski seviyesine harekete geçememesine akıl sır ermiyor. Aşırı ucuz kalmış gibi degerlendirilebiliyor. Mesela benim gibiler tarafından 😁

3️⃣4️⃣ #GLYHO kişisel yatırım tarihimin en büyük batığı 😂😂 Bir de #Quantumscape belki ama ona hala sonuna kadar güveniyorum. Bazı hisseler aşırı ucuz olsalar da sonsuza dek öyle kalmayı sürdürebilir (Value Trap). Farklı yerlerden çeşit çeşit varlıklara yatırım yapmak en temizi.

3️⃣5️⃣ Biri batsa diğerleri kurtarır, bir tanesi de uçar büyük kazandırır. Neyse konumuza dönelim. Hiç spekülatif olmadığı halde hisse performansı çok iç açıcı olmayan bankaları temsilen Akbank hissesine bakalım (hepsinde üç aşağı beş yukarı aynı görüntü var).

3️⃣6️⃣ 25 yılda 2.2 katına gelirken son 12 yılda ise çok ciddi erimiş ve dolar bazında 0.18 katına düşmüş. Son 12 yıllık ortalama büyüme oranı -%13.2 olmuş. Ortalama drawdown oranı 0.53 olurken yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %88. Bankalar akıl almaz derecede ucuzlar.

3️⃣7️⃣ Ne zamana kadar böyle gidecek bu çok merak ediyorum. Son olarak da en popüler hisselerden olmasa da kaliteli ve kurumsal bir hisse ile bitirelim. Goodyear 25 yılda yerinde sayarken son 12 yılda ise doları 2.6’ya katlamış. Demek ki önceki 13 yılda çok ciddi erimiş.

3️⃣8️⃣ #goodyear son 12 yıllık ortalama büyüme oranı %8.2 olmuş. Ortalama drawdown oranı 0.43 olurken yüzde 15’ten fazla düşük seyredilen gün oranı %95. Tüm işlem günlerinin %80’inde ise tepeden yüzde 40’ın üzerinde düşük seyretmiş.

3️⃣9️⃣ Özetle, hisse seçimi çok önemli, kaliteli hisseleri bulmak çok önemli, iyi şirkette uzun süre beklemek gerekli. Ancak bu bile kazancı garantilemiyor (bkz. Akbank) tek ya da az sayıda şirkete bel bağlamak çok risk almak oluyor. Ya düşeş geliyor ya hep yek.

4️⃣0️⃣ Riski azaltmanın yolunu araştırdığım aşağıdaki twit dizisini okuyabilirsiniz vaktiniz olduğunda. Ytd ve herkes kendi araştırmasını yapsın lütfen. Son bir şey daha ekleyeyim. Türk borsasında gelişmiş ülke borsalarına kıyasla ortalama drawdown çok daha aşağıda, buna dikkat.

https://twitter.com/appajubi/status/1488114464876642309

4️⃣1️⃣ Bu da hisselerin bazı dönemlerde aşırı yukarı sürüldüğü ve tepeden mal çakıldığı anlamına geliyor. Eğer BES alır gibi düzenli alım yapmayıp #UVY için tek seferde yüklü giriş yapacaksanız ne olur uyanık olun. Giriş seviyelerine dikkat edin ve bu konuda teknik analiz yapın.

BONUS: hemen hemen her an sular altında olmasına rağmen hiçbir varlık sınıfıyla mukayese edilemeyecek kadar büyüme kaydeden #Bitcoin grafiği. 12 yıllık artış 535 bin kat, yıllık ortalama büyüme %213 ve ortalama drawdown 0.51. Yüzde 40’tan fazla zirveden uzak olunan gün oranı %71.