DART mission uzerine john hopkins universitesi ile calismalar devam ededursun, size 1490 senesinde vuku bulmus ilginc bir meteor olayindan bahsedeyim.
tunguska hadisesini bilmeyeniniz yok. fakat 1490 kisinda çin’in qingyan sehrinde vuku bulmus (-olasi) felaketten pek soz edilmez.
adsbit.harvard.edu/cgi-bin/nph-ia…
adsbit.harvard.edu/cgi-bin/nph-ia…
eldeki en guvenilir bilgiler ming hanedanligi kayitlari. gokten kocaman yagmur gibi tas yagdigindan, felaket sonrasi insanlarin sehri komple terkettiginden falan bahsediyor. astronom sterling webb’in mail arsivinde sunlar var. nahos seyler yasandigi kesin
mail-archive.com/meteorite-list…
mail-archive.com/meteorite-list…
bazi kaynaklarda 10.000 kisinin öldügünden bahsediliyor. onemli astrofizikcilerden njpl calisani kevin yau, tunguska’da infilak eden meteorun benzeri olabilir diyor. tam da o sene, asyali astronomlarin kazara gozlemledigi C/1490 Y1 kuyrukluyildizi var bir de.
meshur quadrantid meteor yagmurunu olusturan minnoslarin ebeveyn kutlesi. ondan bir fragment kopup dunyaya carpmis olma ihtimalinden de bahseden yau bey, baska bir ihtimal olarak insanlik tarihinde gozlemlenen en ciddi hadise ile iliski kurar. hangisi o? pultusk hadisesi.
polonya’da 1868 yili insanlara akillarini oynattirmis. demir, demir oksit, magnezyum oksit ve silikattan mutesekkil koca bir kutle once atmosferde infilak ediyor, sonra irili ufakli tam 70.000 minik fragment (9kg ile 1gr arasinda degisen) dunya yuzeyine ulasmayi basariyor.
yau iki ihtimal goruyor. eger bunun benzeri bir hadise qingyang’da olduysa ve bu fragmentler nufusca yogun bolgeye sacildiysa, hanedan kayitlarda yazilanlar makul olabilir. ya da diyor, olagandisi bir dolu yagmuruydu sadece. (bkz: megacryometeors)
