Thread by @cco1905

Ne kadar ilgilenilir bilmem ama Brexit uzerinden Ingiltere'deki politikayla ilgili bir flood yapayım. Hem Ingiliz politikasına dair kisisel izlenimlerime, hem de olayların gelişimine dayalı olarak. Gayet basit tutmaya calisacagim.

1) Britanya'da 3 tane ana parti var; bunların iki tanesi en buyuk olanları. Ilki Conservative (Muhafazakar) Party, ki kendilerine kisaca Tory denir, ikincisi Labour (Isci) Party ve sonuncusu ise Liberal Democrats (Liberal Demokratlar) Party.

2) Partileri konumlandırmak gerekirse; bu partilerin ayrımları ilk etapta ekonomiye nasil yaklastiklariyla sekillenir. Tory Party daha işveren odaklı, düşük vergi ve serbest piyasaya onem verirken; Isci Partisi ise daha devletçi, sosyal güvenliği one çıkaran politikari savunur.

3) Bu ekonomik ayrımdan sonra, partilerin icinde insanlar sosyal hayata bakış acisina gore de konumlanır. Orn: Tory'lerin icinde kürtaja bile karsi olan asiri muhafazakarlar da vardır; hemcinslerin evliliğine onay verenler de.Benzer sekilde asiri milliyetcileri de; ilimanlari da.

4) Isci Partisi ise daha cok asiri sol ile merkez sol arasinda sikismistir ve parti ici mucadele bu denklemdedir. Sosyal hayata yaklaşım anlamında ise partinin ekseriyeti liberal politikalara yakindir. (Orn: yabancılara aciklik, azınlıklara destek vs)

5) Cogunuzun bildigi uzere, 1979-97 yillari arasinda Ingiltere’de Tory’ler hukumetteydi. 1990 yilina kadar Thatcher’in, 1997'ye kadar da John Major'in basta oldugu bu donemde Isci Partisi kendi icerisinde bolunmeler yasamis; bir turlu iktidara gelememisti.

6) Tony Blair, asiri sol politikalarin Isci Partisi’ni iktidara getiremeyecegini gorup, “Yeni Isci Partisi” adini verdigi sloganla, partiyi merkeze yaklastirip 1997'de iktidara getirdi ve 3 secim kazanacak kadar basarili oldu.

7) Buna ragmen Blair, su an Ingiltere’de en nefret edilen politik figurlerden. Bunun 2 sebebi var; 1: Blair’in Irak'da Bush ile birlikte yalan soyleyerek ulkeyi savasa soktugunu ve savas suclusu oldugunu dusunmeleri; 2: Politika sonrasi danismanliklarla muthis zenginlesmesi.

8) Blair Basbakanligi doneminde ulkeyi yabancilara daha acik hale getirdi; ozellikle AB’ye yeni uye olan dogu bloku ulkelerinden cogu insanin direkt serbest dolasimla buraya yerlesmesine imkan tanidi. (Bu noktaya geri gelecegiz)

9) 3 donem ve Irak savasiyla yipranmasindan sonra,Brown’a Basbakanligi birakti Blair.Sonraki secimlerde,Brown basarisiz olsa da,o donemki Tory lideri genc Cameron’in onunde tek secenek vardi;Blair’in 97’de yaptigini yapip,Tory’leri Merkez saga tasimak ve daha sosyo-liberal kilmak

10) Bu sekilde bir kampanya yuruten Cameron, 2010 yilinda tek basina iktidar olamadi ama yine de birinci parti olarak Basbakanligi aldi. 5 sene boyunca Liberal Demokratlarla birlikte ulkeyi yonettiler.

11) 2015 secimlerine gelirken ise Dunya ve Ingiltere konjonkturu degisiyordu. 2008’deki krizden muthis etkilenen, maaslarin nerdeyse hemen hic artmadigi bir ulkede, insanlar disaridan gelen goce olumsuz bakmaya basliyor, is imkanlarinin elinden alindigini dusunuyordu.

12) Ayni sekilde AB’nin muthis burokratik ve Bruksel uzerinden tum ulkelerin ozel kosullarina bakmaksizin yonetim cabasi, cogu milliyetci Ingiliz’In tepkisini cekiyor; tam bagimsizliklarinin zedelendigi duygusunu tasiyorlardi.

13) Bu konjonkturde, ortaya Nigel Farage onderliginde UKIP adi verilen bir parti ortaya cikti. (Buyuk Britanya Bagimsizlik Partisi). UKIP 2015 secimlerine yaklasirken anketlerde %15’lere varan oya ulasirken, bundan en cok kaygi duyan bu oylarin kaydigi parti olan Tory’lerdi.

14) Bu noktada UKIP’e kendi bölgelerinde secim kaybetme korkusundaki milliyetci cogu milletvekili, Cameron’a AB’den cikilmasina yonelik baski yapiyorlardi. Cameron tam bir AB yanlisi olmasina ragmen, baskiya bogun egdi ve secim manifestosuna referandumu ekledi.

15) Sadece bunun etkisi degil elbet, ama 2015 secimleri Cameron icin tek basina iktidarla sonuclanacak buyuk bir zafer oldu. Bunda Isci Partisi’nin o anda basinda bulunan ve karikatur bir figur olan Ed Milliband’in secmence yetersiz gorulmesinin de cok etkisi vardi.

16) Cameron secim oncesi AB'den çeşitli imtiyazlar koparmaya calismis, ama yaptigi anlaşmalar ülkede yeterli bulunmamisti. Tek basına iktidarın verdigi güvenle, Cameron bu baskiyi tümden ortadan kaldırmak icin referandumu gundeme getirdi.

17) Cameron'in düşüncesi bu referandumu da zaten kazanacağı ve bu sekilde sürekli basının üstünde Demokles'in kilici gibi duran UKIP belasından kurtulacağı idi.

18) Ancak Cameron'in hesaplamadigi bir kaç sey vardi. Ilki zaten goc konusunda kaygili Ingiliz halkinin gozunu korkutan Avrupa'ya akin akin gelmeye calisan Suriyelilerin yarattigi endişe, ikincisi ise Brexit kampanyasını destekleyecek olan Boris Johnson'in katkisi.

19) Biraz uzuyor, oldukça basit anlatmaya calisiyorum ama aslinda cok detay var. Boris Johnson, aslinda asiri liberal, Brexit'e hayır diyecek bir figurken, sadece bu kampanyayı kazanirsa Basbakanliga yuruyebilecegini dusunup safini secen bir populist politikacı.

20) Johnson ve UKIP lideri Farage'in basını çektiği Brexit'ciler, kampanya doneminde Ingiliz politikasında görülmeyecek sekilde yalanlara ve korkutma sloganlarına başvurdular. Orn:Haftada 350m pound hastanelerimiz yerine AB'ye ödeniyor.Orn: 20 milyon Turk Ingiltere'ye goc edecek.

21) Lafi uzatmayalım, sonucu biliyorsunuz. %51.9 ile Brexit kararı referandumdan cikti. Bu sonucu asla beklemeyen Cameron, tek basına iktidar olusunun ertesi senesi hemen istifa etti. Iste bu istifa sonrası Ingiltere'nin son 2.5 senesi, Tory Partisi ici ic çekişmelerin urunudur.

22) Bu ic çekişmelere gecmeden once; Brexit'e oy verenleri siniflandirayim:
a)Asiri milliyetçi/Ingiltere'nin hala emperyal bagimsiz bir güç oldugunu/olmasi gerektiğini dusunenler (Tory)
b) Ekonomik olarak geride kalan ve tepki duyan (Tory ve Labour)
c) Goce karsi olanlar (Tory)

23) Cameron sonrası parti ici 3 aday vardi.Johnson halkta karsiligi olsa da, parti icinde cogu kisi tarafından "sarlatan" olarak görülen bir figür.Secim oncesi son gun en yakin destekçisi Michael Gove destegini çekip,kendi adayligini aciklayinca adaylıktan çekilmek zorunda kaldı.

24) Boylece onu açılan Theresa May, Tory Liderligini ve Basbakanligi sürpriz bir sekilde alırken, kendisini Ingiliz tarihinin en zor gorevlerinden biri bekliyordu: Brexit'i gerceklestirmek.

25) Bunun neden zor bir gorev oldugunu soyle acmak gerekir; Brexit kampanyasını yapan politikacılar, bu Brexit'in reel anlamda ne oldugunu hiçbir sekilde kampanyalarında yer vermemişlerdi.

26) Irlanda siniri, ticari anlaşmalar, karsilikli vatandaşlar ve binlerce baska konuda herkesin nasil cikilmasi gerektiğine yonelik farklı fikirleri vardi. Ornegin; hem Brexit'ci olup hem Gumruk Birligi'nde kalalım diyen de, tamamen cikalim diyen de vardi. Her konu boyleydi.

27) Bu noktada May hükümeti 2 seneye yakin bir sure, binlerce kisinin calistigi bir müzakere surecinde, AB ile kapsamlı bir Brexit anlaşmasına vardi; balikciligin nasil ayrilacagindan, Irlanda'ya; üst mahkemelerden, ticari anlaşmalara; yüzlerce konuda.

28) Bugun oylanan ve reddedilen anlaşma budur. Bu anlaşmanın reddedilmesi ise bir kaç sebebe dayanıyor. Ilki yine Tory'ler icinde bitmek bilmeyen iktidar mücadelesi ve Johnson gibilerin May'i indirme çabası. Ikincisi ise bazı maddelerle AB'ye bagimli kalinacaginin düşünülmesi.

29) Bunu biraz açalım.En endişe yaratan madde Irlanda "backstop" maddesi.Biliyorsunuz Kuzey Irlanda ile Irlanda Cum. arasında AB üyeliği nedeniyle sinir yok ve 98'deki "Good Friday" anlaşması sonrası Kuzey Irlanda'da barisin hakim olmasinda sinirin olmamasının etkisine inanılıyor

30) Eger tekrar fiziksel bir sinir ortaya çıkarsa,bu K.Irlanda'da catismalari körükleyebilir deniyor.Bu nedenle, hem Ingiltere hem de AB'nin onceligi burda sinir yaratmamak idi.Ancak sinir yoksa,malların serbest dolaşım anlaşması da Brexit'le kalkacağından ticaret nasil akacaktı?

31) May hükümeti bunun bir "teknolojik" çözümle halledilebilecegini savundu, ancak AB henüz bu teknolojik cozum ortada olmadıgından buna ikna olmadı. En sonunda geri adim atan May oldu ve soyle bir anlaşma yapildi:

32) AB ile Ingiltere arasında ticaret anlaşması yapilana dek sinir acik tutulacak; bu süreçte Ingiltere Gumruk Birligin'de kalacak ve AB kurallarına uygun hareket edecek. Bu madde, ekonomik anlamda tam bagimsizligi savunan Tory'lerin en AB karsiti olanlarını cildirtti.

33) Cunku Ingiltere'nin bu maddeyi tek basına fesh etme şansı yok ve AB'nin bunu bir koz olarak kullanıp,yeni ticaret anlasmasini yokusa süreceğini ve Ingiltere'nin bir nevi kapitülasyon vermis olacagini düşünüyorlar.Ayrıca bu süreçte UK, 3. ülkelerle ticaret anlaşması yapamıyor.

34) Özetlemek gerekirse; bu anlasmaya karsi çıkan Tory'ler icindeki 3 fraksiyon:
a) Backstop ve ticaret uzerinden kaygilari ile derin AB karsiti olanlar
b) Liderlik hevesi olanlar
c) Brexit'i desteklemeyip bu anlaşma ortada kalırsa 2. referandum gelebileceğini düşünenler

35) Buraya kadar hep Tory'lerden bahsettik; zira gercekten Ingilizlerin son 3-4 senesi tamamen Tory'lerin ic çekişmeleriyle yönleniyor. Ancak Isci Partisi'ne de kısaca değinmekte fayda var.

36) Isci Partisi'nin basında Blair'e duyulan nefretle birlikte basa gelen ve sendikaların etkisiyle de parti icinde gittikçe güçlenen Jeremy Corbyn var. Corbyn Ingiliz tarihinin ana partilerde gördüğü en asiri solcu lider. Cizgisi sosyal demokrattan cok sosyalizme yakin.

37) Corbyn'in kendisi de baska sebeplerden oturu AB'ye karsi; bunu hic dile getirmese de boyle ve Isci Partisi'nin tabanının cogunlugu AB'ci olsa da, parti başkanı olarak AB'de kalınmasına yonelik asiri bir kampanya yapmadi.

38) Bu minvalde, Isci Partisi de iki sebepten bugünkü anlasmaya red verdi:
a) Corbyn'in May'i iktidardan düşürmek ve erken secime gitmek istegi
b) Isci Partisi icindeki zaten Brexit karsiti cogu milletvekilinin bulunmasi

39) Corbyn'in şimdiki hedefi güvenoyu ile May hükümetini düşürmek.Madem May parlamentoda boyle kaybetti,güvenoyunu da kaybeder derseniz;o o kadar basit degil.Zira Corbyn oyle uc bir figür ki;Tory'lerdeki en AB karsitlari bile May'i istemese de Corbyn gelmesin diye May'i destekler

40) Iste boyle ic cekismeler, asiri milliyetcilerin tekrar emperyal güç olma rüyalarıyla beslenen arzulari ve sıradan insanin sosyo-ekonomik kaygılarıyla olusan Brexit, 2.5 senedir Ingiltere'yi tam anlamıyla ilerlemekten ali koyuyor ve tum enerjisini tüketiyor.

41) Halk Brexit ve Remain'ciler olarak daha da bolunuyor. Bundan sonra olaylar isleri 2. referanduma götürurse bu bölünmelerin daha da sertlesebilecegi; zira Brexit'e oy veren insanlarda demokrasiye inancın zedeleneceği düşünuluyor.

42) Kissadan hisse nedir? Bu kadar ülkelerin kaderini etkileyecek çetrefilli konular bir basit Evet veya Hayir'a indirgenip, sokaktaki insanin önüne karar vermesi icin getirilmemelidir. Cogu insan detayları gördükçe, fikrini o ve ya bu yonde değiştiriyor.

43) Ingiltere iste bu hatanın acisini su anda çekiyor. Ayrıca spektakuler bir sekilde ana iki partinin basında son derece yetersiz ve Ingiltere'nin vizyonu ve büyüklüğüne yakışmayacak politikaci var ve isin kotusu su anda alttan gelen bir parlak lider adayı da gözükmüyor.

44) Gece geç saat oldu, daha fazla detaya girmiyorum, ama ana atlarıyla durum budur. Yarin sorularınız olursa cevaplayabilirim. Simdiden bu flood surecinde beni takipten çıkaran cogu arkadasa da teşekkürler haha :)