,
42 tweets,
16 min read
Read on Twitter
Bij #Nieuwsuur en #NRC onderzoek naar 50 informele weekendscholen die volgens hen zijn of sterk door het #salafisme worden beïnvloed. Ze bekeken het lesmateriaal voor verschillende leeftijdsgroepen.
De aankondiging eerder was gebruikelijk: NRC en Nieuwsuur volgen redelijk de agenda vd veiligheidsdiensten en komen nu net als die diensten met focus op informeel onderwijs. Er worden wat quotes gepubliceerd die mensen zeker een probleem vinden, reacties politici gevraagd. klaar.
De uitzending begint met de claim dat #nieuwsuur en #nrc voor het eerst onderzoek hebben gedaan, naar de inhoud van de lessen van informeel onderwijs van 'salafisten'. Dat is pertinent onjuist: journalisten en wetenschappers hebben dat al gedaan. De boeken zijn dan ook bekend.
ook de vragen die worden gesteld en de antwoorden zoals die voorbij komen zijn bekend. Wat dat betreft is er weinig nieuws onder de zon, maar wellicht is dat niet (meer) bekend.
We zien in dit #Nieuwsuur stuk het lesmateriaal voor verschillende leeftijdsgroepen. Zoals mijn Utrechtse collega @JoasWagemakers uitlegt, worden in deze kringen huidige uitdagingen voor moslims geduid in de termen van de begintijd van de islam.
Die termen worden gebruikt in een context waarin een zeer sterke wij-zij tegenstelling tussen moslims en Nederlands, moslims en ongelovigen, enz wordt gemaakt (en dat is ook de bedoeling), die bijna een spiegelbeeld is van hoe sommige politici over islam en moslims spreken.
Die nadruk op een scherp onderscheid tussen islam en Nederland, zien we ook in dit fragment als het gaat om stukken over de NLse samenleving als geheel en de wetgeving. Opnieuw een spiegelbeeld vd anti-islam retoriek: ga weg uit dit land #Nieuwsuur
De lessen zijn pedagogisch en islamitisch onverantwoord volgens andere moslims in #nieuwsuur. Als je die wij-zij tegenstelling zo benadrukt hoe bereid je dan kinderen op het leven hier waarin omgekeerde wij-zij tegenstelling zo sterk is? nrc.nl/nieuws/2019/09…
De link wordt makkelijk gelegd met radicalisering en uitreizen, te makkelijk, want dat is echt ingewikkelder dan de reportage suggereert. Maar gezien de nadruk op vijandschap en vertrekken ook weer niet onbegrijpelijk: in de logica van velen zal de connectie voor de hand liggen.
Ergens bij #nieuwsuur wordt opgemerkt dat er geen disclaimers worden gegeven bij de stellingen in het lesmateriaal. Dat is een punt, maar het laat ook zien dat de context van het materiaal volledig ontbreekt. Wordt dat niet gegeven door de docenten of niet door de journalisten?
De reportage van #nieuwsuur slaat de plank mis bij twee vragen die ze stellen: Wat verstaan de jonge toehoorders in de oproepen? Hoe verhoudt de leer zich tot Nederlandse normen en waarden en hoe verhoudt zich dat tot wat er in christelijke scholen wordt onderwezen?
Er wordt nl geen antwoord gegeven op die vragen in #nieuwsuur. Er is geen grondige vergelijking met christelijke (of andere) scholen. Er wordt gekeken naar wat er wordt overgedragen op jongeren, maar niet hoe dat hun kijk op leven (hier) beïnvloedt. Dat is wel cruciaal lijkt me.
Want neem nu die oproepen om te vertrekken. Dat wordt al decennia geroepen, in de jr 90 lange tijd de hoofdboodschap, maar zovelen gaan er niet. En diversen keren ook weer terug.
Neem vijandschap.In mijn onderzoek heb ik laten zien hoe een rigide uitleg van vijandschap tov ongeloof leidt tot problemen (bv bekeerlingen en hun ouders) en vervolgens tot (legitimatie van) compromissen. Die onderhandelingsprocessen zijn volledig afwezig in #nieuwsuur
En dus kunnen ze ook niet echt antwoord geven op de vragen die zelf stellen en de claims die ze maken. Dat is wel weer een typische 'dit roept vragen op journalistiek'.
Overigens is de kritiek op informeel godsdienstonderricht ook breder: er is bij moslims in het algemeen kritiek op pedagogische en didactische kwaliteiten van materiaal en docenten. Dat heeft op plekken tot verbetering geleid, bij anderen niet. Zelf onderzoek doen is het devies.
Als ik het goed begrijp trouwens hebben nieuwsuur en nrc niet alle 50 organisaties daadwerkelijk onderzocht, maar 10 ervan? In ieder geval drie hebben er gereageerd en die reacties zijn oa hier (PDF) drive.google.com/open?id=1TVQUK…
Overigens beweren NRC en Nieuwsuur oa obv inlichtingendiensten dat de invloed van salafisme toeneemt. Maar als dit alle informele scholen zijn, dan is er in aantal scholen al zo'n 10jr amper toename. En in leerlingenaantal ook niet, is mijn inschatting. nrc.nl/nieuws/2019/09… 
Maar, eerlijk is eerlijk, ook onderzoekers zoals ik hebben geen idee of het salafisme toeneemt, want het is eigenlijk niet te meten. Wat we wel zien: nauwelijks toename instituten, stabiliteit of daling bezoekers, enorme fragmentatie laatste 10-15jr, en veranderingen in houding.
Voor wat betreft dat laatste kun je je ook afvragen hoe sommige aspecten vd #nieuwsuur en nrc repo over 'salafistische' lessen, zich verhouden tot andere aspecten van lessen: zich houden aan lokale wetten bijv. En in hoeveel van de 50 (of 10?) zijn deze boeken nou aangetroffen?
Overigens stelt de repo dat salafisten 'streven om terug te keren naar de ‘zuivere’ islam van de eerste generaties moslims, de salaf. Inclusief de omvangsvormen, wetgeving en staatsinrichting uit die tijd, vijftienhonderd jaar geleden.'
ik denk dat er maar weinig onderzoekers zijn die een dergelijke definitie zoals in #nieuwsuur gebruiken voor salafisten, hoogstens als deel van een definitie.
Afijn, best wat vragen voor de salafisten om te beantwoorden denk ik en ook voor de journalisten van #nieuwsuur en #nrc. Benieuwd waar ze morgen meekomen, ik hoop dat ze ergens aansluiten bij de bredere discussies onder moslims over de kwaliteit van dit type onderwijs.
Na vragen van NRC Handelsblad en #Nieuwsuur heeft de scholenkoepel ISBO een aanvullende lerarenhandleiding opgesteld en naar alle aangesloten scholen gestuurd, waarin tal van passages (over homoseksualiteit) uit het werkboek nader worden toegelicht. nos.nl/nieuwsuur/arti…
we pikken op waar we gisteren gebleven waren in het draadje en houden rekening met het gegeven dat debatten over het fenomeen salafisme meestal leiden tot reacties die zich uitstrekken naar alle moslims. Zoals uit de reacties onder deze tweet blijkt
In de uitzending vanavond bij #nieuwsuur over het lesmateriaal van islamitische basisscholen, in het bijzonder over sekse(scheiding), seksuele diversiteit, enz #Nieuwsuur -
In #nieuwsuur vandaag wordt bekeken welke lesmethoden er worden gebruikt in het reguliere islamitische basisonderwijs, in het bijzonder in relatie tot seksualiteit en genderrollen en seksescheiding.Met daarbij een gesprek met de mensen van ISBO #Nieuwsuur
Het leren over de, volgens de ISBO methode, correcte opvattingen over sekse-scheiding wordt sterk geproblematiseerd bij #nieuwsuur. Oa Hessani die erop wijst dat strikte scheiding problematisch is in een samenleving waarin jongens en meiden juist niet gescheiden zijn (meestal).
De opvattingen over homoseksualiteit in de lesmethode, klassiek gebaseerd op het verhaal van het volk van Loet (Lot) komen ook naar voren. Niet verwonderlijk gezien het feit dat omgang met homoseksualiteit als graadmeter voor integratie wordt gebruikt in politiek en beleid.
Dat maakt de positie van islamitische scholen anders dan bijv refo scholen. Die laatsten hebben niet te maken met de omgang met homoseksualiteit als opgelegde graadmeter voor integratie, acceptatie en vrijheid v onderwijs. #nieuwsuur
Opvallend dat de journalist aanvankelijk niet in lijkt te gaan op het gegeven dat geweld tegen homo's wordt afgekeurd, pas als de voorzitter dit inbrengt komt het aan bod. Maar dat kan vertekend zijn. #nieuwsuur
Döne Fil van COC wijst op een belangrijk punt: dat de fundamentele afwijzing van homoseksualiteit (als in strijd met islam) kan leiden tot gevoelens van verscheurdheid bij homo's. Het afwijzen van geweld is belangrijk, maar bij lange na niet genoeg volgens haar. #nieuwsuur
De latere toevoeging van de ISBO vz dat gevoelens op zich niet haram zijn, want daar kun je niets aan doen, is belangrijk maar waarschijnlijk niet voldoende. Hoe schept een school een veilig klimaat voor iedereen, als homoseksualiteit als strijdig met islam wordt gezien?
De voorzitter van de ISBO legt in zijn uitleg sterk de nadruk op intentie en vreedzaamheid, naast het overdragen van de islamitische dogma's volgens de invulling van ISBO #Nieuwsuur
In de (toegegeven paar) scholen die ik ken gaat het meestal om vier zaken 1.) Uitleg van dogma en de daaraan verbonden bestraffing bij een verkeerde handeling, die echter alleen toegepast kan worden in een islamitische staat (die er niet is, is het idee) #nieuwsuur
2) eigen rechter mag nooit, ook niet in islamitische staat 3) toetsing is complex dus alleen voor specialisten 4) je houd je aan de wetten en mores van het land waar je woont. 5) Intentie is cruciaal (wat niet wil zeggen anything goes) #nieuwsuur
Net als in het item van gisteren bij #nieuwsuur weten we ook nu weer niets van hoe het besproken materiaal zich verhoudt tot de rest, het proces van overdracht op kinderen en hoe de kinderen de boodschappen eigen maken (of niet).
Zoals alle conservatieve scholen, de meeste ISBO scholen schat ik, zullen ze hard moeten werken om van hun school een veilige inclusieve leef- en leeromgeving te maken voor iedereen. Juist vanwege hun conservatieve standpunten. Voor die conclusie was #nieuwsuur niet nodig.
Islamitisch onderwijs heeft dan nog twee extra uitdagingen: 1) zij moeten dealen met politici die om harde maatregelen roepen (wetende dat het complex is) en de islam gebruiken om zowel tough als redelijk te lijken.
extra uitdaging 2: omgaan met samenleving waarin een deel anti-islam, anti-moslim is, waarbij burgerrechten in twijfel worden getrokken als ze niet aan de integratiestandaard voldoen en waarin hun leerlingen opgroeien. Zie sommige reacties hieronder:
M.a.w. genoeg werk aan de winkel voor islamitisch onderwijs dat al sterk verbeterd is in afgelopen jaren. Zou het niet nuttig zijn als dat kon zonder het schouwspel dat media en politiek hiervan maken en dat blijkens de reacties moeilijk los te zien is van islamofobie? #nieuwsuur
N.a.v. de #nieuwsuur uitzending gisteren: "Wat hij heeft gezegd, is in strijd met visie van de Essalam", zegt secretaris Sadni van de Essalammoskee. rijnmond.nl/nieuws/185969/…
